CAMUZ VİCDANI
Kemal bey ne diyor; ‘kamu vicdanı rahatsız’.
Hani toplum olarak geliștik ya; cenene yerine sienen demiyor muyuz?
Șu ‘Kamu’ da, olsa olsa ‘Camu’-‘Mamu’ gibi bir șey olabilir.
Ya da doğrudan ‘Cemaat’..
‘Vicdan’ dediğimiz de ‘Cüzdan’a benzer bir șey..
‘Toplumsal Bilinci Koruma ve Geliștirme Çatısı’ndan dostların kulakları çınlasın, bu ‘Kamu Vicdanı’ denilen șey ‘Toplumsal Bilinç’in ta kendisidir.
Toplumsal istenç de denilebilir.
Ve toplumlara göre de değișiklik gösterir.
Öyle evrensel-mevrensel de değildir.
Sözgelimi Fransa’da, sokakta bir erkeğin kadını tokatladığını görüyor iseniz, ya merakla izler ya da sırtınızı çevirerek yürüyüp giderseniz.
‘Hey arkadaș yakıșıyor mu?’ demek ‘hak’kınız yoktur çünkü.
Hele ‘Doğulu’luğunuz tutar da adama engel olmaya kalkıșırsanız gözünüzü karakolda açabilirsiniz.
Yine gözünüzün önünde güzel bir otomobilin camının kırılarak içine girildiğinii görüp de müdahale etmeye kalkamazsınız.
Hırsız arabanın içinden beğendiği ne varsa söküp alabilir.
Polise telefon etme ‘hak’kınız vardır, ama polisin gelip gelmeme hakkı da saklıdır.
İște Türkiye’nin girmeye can attığı ‘Avrupa Birliği’nde insanlar ‘Camuz Vicdanlı’ olmak durumundadırlar.
Çünkü bugün ‘Avrupa Birliği’ni olușturan ‘Devlet-Ulus’lardan beklenen ‘toplumsal bilinç’ budur.
Ne denli ileri ‘Camuz Vicdanı’na sahipseniz o denli ‘Avrupalı’ sayılırsınız.
Mustafa Kemal Türkiyesi’nde yeșertilmek istenen ‘toplumsal bilinç’ nasıl bir șey idi diye sorulacak olursa; ‘Bursa Nutku’na mı bakarsınız, ‘Gençliğe Hitabe’ye mi bilemem; ama hiç de ‘Avrupalı’ olmadığını hemen saptayabilirsiniz.
Kușkunuz olmasın Avrupa’lılar da iște ‘bu nedenle’ Mustafa Kemal’e düșmandırlar.
‘Yöneticiler gaflet ve delalet içinde olabilirler’ demiyor muydu?
‘Hatta hıyanet’!!
Tam da bugünlerdeki gibi.
O zaman ‘Türk toplumu’na yakıșan ‘Avrupalı olacağız’ diye ‘Camuz Vicdanlı’ olmak yerine Türkiye Cumhuriyeti yurttașlarına yakıșır bir ‘toplumsal bilinç’e sahip olmak değil midir?
Kemal bey bakın ne güzel saptamıș; ‘toplumsal bilinç’ bunu kaldırmaz diyor.
Gerekirse mahkemelerin saldığı canileri kulaklarından tutup ‘köy odaları’na da tıkabilirsiniz.
Onları salan yargıçların yüzlerine tükürmek de ‘kamu vicadanı’nın gereklerinden midir yoksa?
‘Adalet bakanı’ kim ise yakasından tutmak.
O arada haksız yere tutuklanmıș olanları, tutukevlerinin duvarlarını yıkarak özgürlüklerine kavușturmak.
Ve Kemal bey’e de ne söylenmesi gerekiyorsa söylemek.
Sözgelimi ‘gölge etme bașka ihsan istemez’ denilemez mi acaba?
Diyordum ki, ‘kamu vicdanı’ ya da ‘toplumsal bilinç ya da istenç’ toplumdan topluma değișir ve ‘evrensel’ değildir.
Kimi ‘evrensel ilke’leri özümsemiș olmasına karșın, adı üzerinde ‘toplumsal’dır.
Türk toplumunun bütün bu olanlar karșısında ‘camuz’ gibi sessiz kalmasının da tek bir açıklaması olabilir: toplum olmak yerine ‘cemaat’ olmak.
Türkiye’de yașananlara yüreği dayanmayanlar ‘Türk Toplumu’ndandırlar.
Geriye kalanlara da ‘cemaat’ yakıșır.
Ve ‘Camuz Vicdanı’.
Habip Hamza Erdem