İlk Diyalogculuğu başlatan Said-i Nursi dir..

İmparatorluğu parçalamaya çalışan egemen güçler;1789 ihtilalinden bu yana aynı silahları kullanmaktaydılar."Böl,Parçala,yönet" !!.
Zengin maden ve petrol yataklarına sahip olan Osmanlı devleti de ,bu yüzden sömürgeciliğin dayanılmaz bir nimeti olmuştu.

Arnavutluk,Bulgaristan,Romanya,Yunanistan,Avrupa da bir biri arkasına kuruluyor,Anadolu da ,Ermeniler Amerikan misyonerleri aracılığı ile isyana teşvik ediliyordu.(Öyle ki ileride Ermeniler ;Padişaha ve İslam halifesine suikast düzenleyecek kadar ileri gitmişlerdir).Ermenilerin Tek başına bu işi başaramayacağına inanan emperyalist devletler, yeni bir planla Ermenilerin ve Kürtlerin ortak çıkarlarını bağdaştırıyor,fikirlerini yaymak için nüfuslu insanlardan Said-i Nursi ye yaklaşıyorlardı.

(Aslen kürt olan Said 1907 yılında II. Abdülhamit’ten Van’da Kürtçe eğitim verecek bir üniversite kurulmasını istemiştir. II. Abdülhamit, Said-i Nursi’nin bu talebine çok öfkelenmiş, O’nun akıl hastanesine yatırılmasını emretmiştir. Said-i Nursi, bu emir üzerine akıl hastanesine kapatılarak bir süre orada kalmıştır.)

Türkler,Araplar ve Kürtleri birbirine bağlayan din birlikteliği "parçalama" planlarını zora sokmaktaydı.Bir yandan Müslüman Arabistan da Türklere karşı ayaklanmalar başlatılıyor,Diğer yanda Müslüman Kürtler arasında,"Türklerin dinden çıktığı" fitnesi yayılıp, artık "İslamın koruyuculuğu Kürtlere kalmıştır" düşüncesinin yayılması örgütlenerek, asıl amaca ulaşılmak isteniyordu.

Bu amaca hizmet eden Amerikan misyonerler;Said ile temasa geçmeyi başarıyorlardı. Misyonerler ile bir çok temasta bulunmuş olan Said,misyonerlerden ve onların düşüncelerinden nasıl etkilenmiş olduğunu; yıllar içinde yazmış olduğu kitaplarında da açıkça belirtecektir.

"Birinci Dünya Savaşı'nda, bizimle savaşmış da olsa, bir Hıristiyan ölmüşse ŞEHİT sayılır, ahirette mükâfatı vardır." (Kastamonu Lahikası, 45)

Said Nursi'ye göre Müslümanlar, Hıristiyanlar ve Yahudiler arasındaki ilişkilerde kimin yönetip, kimin yönetildiğinin önemi yoktur. Beraber yaşama şekillerinin belirlenmesi gerekir. (Said Nursi, Şualar, 14. Şua.212-213; Münazarat 1945)

Emperyalist güçlere maşa olan Said; böylece Anadolu da ilk Diyalogculuğun da temellerini atmış oluyordu...