Bütçeden müteahhide 22 milyar TL

Sadece iç ve dış politika değil, Maliye politikalarında da çok hareketli bir dönem içindeyiz.

Vergi zamları getiren Torba Kanun, 2018 Bütçe Kanun Tasarısı, eylül ayı bütçe gerçekleşme rakamları ve nihayet ana muhalefet partisinin gensoru önergesi.

Sıraladığım dört başlığın tamamında sıcak gelişmeler yaşanıyor.

Bu satırlar yazılırken, kamu ihalelerinde yasal sorumluluğunu yerine getirmediği ve kamunun zarara uğratılmasına göz yumduğu gerekçesiyle Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan hakkındaki gensoru görüşmeleri sürüyordu.

TBMM Genel Kurulu’ndaki müzakerelerin odağında, bu köşede sıklıkla dile getirdiğimiz “davetli ihale” ve Hazine garantili büyük altyapı projeleri yer alıyor.

Eylül ayı bütçe rakamları açıklandı. Geçen ay, “müteahhitlik giderleri” başlığı altında yaklaşık 2 milyar TL harcama yapılmış (1 milyar 975 milyon TL).

Bu tutarla birlikte ocak-eylül dönemini içeren dokuz aylık müteahhitlik harcaması 22 milyar TL’ye yaklaşıyor: 21.9 milyar TL.

Dokuz ayda 22 milyar TL müteahhitlik harcaması, dehşet verici yükseklikte bir tutardır.

Geçen yılın aynı dönemine bakmak fikir verecektir.

2016 yılının ocak-eylül döneminde müteahhitlik gideri kalemi 4 milyar 751 milyon TL.

Bu yılın aynı dönemindeki artış tutarı 17 milyar 151 milyon TL.

Diğer deyişle, geçen yıla göre beş katlık bir harcama artışından söz ediyoruz.

Sonuçlar, toplam müteahhitlik harcamasına bakıldığında farklı bir boyut da kazanıyor.

Geçen yılın toplamında müteahhitlik için 9 milyar TL harcanmışken, 22 milyar TL, ilk dokuz ayı ifade ediyor.

İstisna istismar edilirken

Reddedileceğini bildiğimiz için icrai bir sonuç getirmeyecek olsa da gensoru görüşmeleri, bu harcama kalemine, bir başka pencereden bakmamızı sağlıyor.

CHP milletvekili Faik Öztrak, Parti Grubu adına yaptığı konuşmada, müteahhitlik piyasasında, Kamu İhale Kanunu’nun madde numarası olan “21/b” ile anılan “davetli ihale” yöntemine dair veriler paylaştı. Öne çıkan yeni birkaçını aktarıyorum:

- Karayolları Genel Müdürlüğü’nın bu yıl verdiği pazarlık usulü yapım ihaleleri 13.6 milyar TL’ye ulaştı.

- Hükümete yakınlığıyla tanınan bir işadamı Karayolları ve Devlet Demiryolları’ndan sadece bu yıl pazarlık usulüyle 2.8 milyar TL’lik ihale aldı.

- Karayolları’nın yıl içerisinde pazarlık usulü ile verdiği 13.6 milyar TL’lik ihalenin yüzde 61’i, yani en az 8.3 milyar TL’lik kısmı, kamuoyunda hükümete yakınlığıyla tanınan firmalara dağıtıldı.

- Kamunun pazarlık usulüyle yaptığı ihalelerin tutarı, 2016’da yüzde 86 artarak, 21.7 milyar TL’ye ulaştı. Sadece bu yılın ilk altı ayında pazarlık usulüyle yapılan ihalelerin tutarı da geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 175 artarak 16.8 milyar TL’ye sıçradı.

Öztrak, geçen yılki eğilimin sürmesi varsayımı altında bu yılın pazarlık yoluyla yapılan ihale bilançosunun 59.6 milyar TL’ye çıkabileceğini belirtti.

Yazıyı geçen cuma Plan Bütçe Komisyonu görüşmeleri sırasındaki bir notla bitirelim. Maliye Bakanı Ağbal, “Ekonomi ihtiyaçlarına göre kamu harcamalarında 2018 yılında ciddi anlamda kemer sıkacağız” demiş bulunuyor.

Çiğdem TOKER, 17 Ekim 2017