News of GuncelMeydan

SOYUTLAMA ÜZERİNE (17)
Türkçe’de ‘algılama yeteneği’ ve ya da ‘zekâ’ sözcükleriyle karşıladığımız ‘intellect’ sözcüğünün Fransızca’daki diğer karşılıkları ‘açık görüşlülük’ (clairvoyance) ‘tanıma’ (connaissance), ‘ustalık’/’yaratıcılık’ (ingéniosité), ‘bilinç açıklığı/berrak görebilme’ (lucidité), ‘kavrayışlılık’ (perspicacité) ve ‘keskin görüşlülük’ (sagacité) diye sayılabilir.
Kısaca, sadece ‘insan’a özgü olan ve doğru ile yanlışı ayırt edebilmesine olanak veren bir ‘beyinsel işlev’in sonuçlandırılmasıdır denilebilir.
Demek ki bir ‘yetenek potansiyeli’ olup, belli bir sonuç vermesi için ‘çalıştırılması’ ya da ‘işletilmesi’ gerekmektedir.
Türkçe’deki ‘aydın’ terimi ile ‘entelektüel’ ...

SOMUTLAMA
Soyutlama yazı dizimizle uyumlu olsun diye, bu seri dışı yazının başlığını ‘somutlama’ olarak koyuyorum.
Ne de olsa, orada ‘somutun zenginliği’nden söz ediyorduk ve bu ‘zenginlik’ karşısında, düşünme eğitimi almamış insanların doğru dürüst bir tanımlama bile yapamayacağını ileri sürüyorduk.
Şimdi, son bir hafta içinde Türkiye’de olanları, ancak görünürde olan ve daha doğrusu basına yansıdığı kadarıyla ele almaya çalışalım.
İlk bakışta, 13ncü Ağır Ceza Mahkemesi’nin üç üyesinin ‘hukuk’ okuyup ‘yargıç’ oldukları kabul edilmektedir, değil mi?
Türkiye ...

SOYUTLAMA ÜZERİNE (16)
Soyutlamanın Hegel’deki ‘iyi’ ya da daha sonra Marx tarafından ‘gerçek’ soyutlama olarak adlandırılması, kimi zaman ‘bilimsel’ diye de nitelendirilmektedir.
Ne var ki, Marx’ın adının geçmesi hemen Marksizmin politik yönüyle ilişkilendirilip yerleşik bir önyargıyla dışlanmasına yol açabilmektedir.
Dahası bir ‘yöntem’ olarak değil ama Marksizmin ‘mekanist’ yorumu, geçen yüzyılın başında olduğu gibi ‘teleolojik’ boyutlarına da vardırılmaktadır.
Ancak daha sonra, ‘teleoloji’ yerine ve hatta onun karşıtı olarak ‘teleonomi’ terimi icat edilmiştir denilebilir.
Böylece ‘evrim’in kaçınılmaz ...

SOYUTLAMA ÜZERİNE (15)
‘Soyutlama’ ile soyut kavramları ‘fetişleştirme’ arasındaki ayırım üzerinde biraz daha durmamız gerekiyor.
Türkiye’de son askerî başarısızlık üzerine, bir ‘şehit fetişizmi’ yaşanıyor olması konuyu ‘somutlaştırma’mıza yardımcı olabilecek gibi görünüyor.
İsim vererek ilerleyecek olursak; Fatih Altaylı ‘üzülmeyen insan değildir’ demiş.
Oniki askerin öldürülmesine üzülüp üzülmemek bir ‘insanlık’ sorunu değildir, bu bir.
Çünkü her insan, abartılarak söylendiği üzere bir karıncanın ezilmesine bile üzülebilir.
Nitekim bendeniz, köpekleri çok sevmeme ve hali hazırda üç büyük köpeğim olmasına ...

SOYUTLAMA ÜZERİNE (14)
Üretim/tüketim/bölüşüm arasındaki ‘ilişki’yi biraz daha açmamız gerekmektedir.
Burada ‘dil konusu’na ve hatta ‘dil sorunu’na girmemiz gerekecek demektir.
Değil mi ki bütün çabamız anlatmak ve ya da açıklamak olduğu kadar ‘anlaşılır’ biçime getirmektir.
Şimdi üç, beş, on katlı bir apartman düşünelim, ki doğal olarak her kat merdivenle birbirlerine bağlanmış olsun.
Bu durumda, her kat arasında ‘ilişki’ olduğunu söylemek ile, eski dilde ‘irtibat’ olduğunu söylemek arasında dağlar kadar fark olduğu apaçıktır.
Çünkü ‘irtibat’ sözcüğünün, ...

SOYUTLAMA ÜZERİNE (13)
Düşünmeye başlamak, demek ki, doğrudan somuttan hareketle değil, bu somutla ilgili soyut belirlenmelerin, örneğin onlara verilen isimlerin, düşünce yoluyla yeniden-üretimine girişmek demek oluyor.
Bu ‘yeniden-üretim’ kavramı ise, bir başına ele alınabilecek felsefî/tarihsel/bilimsel bir boyut taşımakta olup, ayrı bir yazı dizisinin konusunu oluşturmaktadır.
Böylece düşüncede ‘yeniden üretim’ yoluyla ‘düşüncedeki somut’a ulaşılmaktadır ki, örneğin Marx somutun zenginlik ve dolayısıyla farklı belirlenimlerin ‘birlik’ ya da ‘bütünlük’ünü ekonomi politikteki üretim/tüketim/bölüşümün bütünlüğünü ‘düşüncede’ sağlamaya ‘iyi’ veya ‘bilimsel’ ...

NARDUGAN BAYRAMIMIZ KUTLU OLSUN. KARANLIKLAR SON BULSUN… Dr. Noyan UMRUK

21 Aralık… Yerkürenin bizim yaşadığımız tarafında en kısa gün…
Gece yarısından sonra günler uzamaya başlayacak…
Dileyelim aydınlıklar da uzasın… Son 20 yılın kapkaranlık günleri son bulsun…
Evet, 21 Aralık Asya ülkelerinin yılbaşı…
Asyalı kökenimizi hoyrat ellere bırakmayalım derim…
Nitekim, 21 Aralık 2020'de, Bodrum, “ismi ile müsemma” Gündoğan’da, bir rahmetli Gündoğanlının vasiyetiyle muhterem eşleri tarafından güzel ve anlamlı bir “Nardugan Anıtı” açıldı…

Günün anlam ve önemi ...