Gökadamız Samanyolu yerel bir ıssız alandan saatte 600 000 mil süratle uzaklaştırılmaktadır. Bu durumda ıssız bölge çok büyük ve bir o kadar da boş olmalıdır.


yukarıdaki resimde görülmekte olan samanyolu, Yerel Boşluk olarak adlandırılan ıssız bir bölgeye komşu olarak bu boşluk tarafından çok yüksek hızlarda itilerek uzaklaştırılmaktadır. Böylesine yüksek bir enerjiyi üretebilmesi için araştırmacıların en son bulgularına göre bu ıssız bölgenin inanılmaz biçimde büyük ve bir o kadar da boş olması gerekmektedir.

Gökadamız Samanyolu devasa bir boşluğun sınırında yeralmakta ve bu ıssız bölge tarafından çok yüksek hızlarda itilmektedir. Gözlemlerin sonuçları gökbilimcilere karanlık maddenin dağılımı ve gökada oluşumundaki rolü açısından temel bilgiler sağlamaktadır. Hawaii Üniversitesinden Brent Tully Amerikan Astronomi Topluluğunun(AAS) Honoululu daki toplantısında bu keşfi tartışmıştır.

20 yıl evvel Tully ve ekip arkadaşı Richard Fischer (Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevi , Virginia) tarafından gökadamızın "Yerel Boşluk" olarak adlandırılan devasa ıssız bir bölgenin yakınlarında bulunmakta olduğu bilinmekteydi. Günümüzde tüm dünyadan katkı yapmış olan gökbilimciler sayesinde yüzbinlerce gökada ve bunların artan biçimdeki detaylı dağılımlarının bilgilerine sahip bulunmaktayız. Gökadalar, evrende uzanan devasa iplikçikler/flamanlar içinde toplanmakta ve bu iplikçiklerin birleştiği noktalarda kümelenmektedirler. yinede evrende bu iplikçiklerin dışında Issız Bölgeler olarak adlandırılan devasa boşluklar bulunmaktadır. Bizim gökadamızda "yerel levha" olarak adlandırılan ve bir boşluğa sınır olan bir iplikçiğin üzerinde yeralmaktadır.

20 yıldan beridir de Gökadamız Samanyolunun gökadalar arası uzayda yüksek hızlarda hareket halinde olduğu bilinmekteydi. Kozmik Mikrodalga Fonışınımı CMB, evrenin büyük patlamadan 300 000 yıl sonraki sıcak plazma halinde olduğu dönemden kalma her yönden gelen bir ışımadır. CMB radyasyonu içerisindeki yüzlerce sistematik varyasyon içindeki yanlızca bir bölümdeki bir tepe noktasında evrendeki diğer maddelerin toplamına göre gökadamızın yaptığı bu hareketinden kaynaklanmakta olan bir doppler etkisi sonucu kırmızıya kayma meydana gelmektedir. Gökadamızın hareketlerinin bir bölümü uzun zamandır bilinmekteydi.

Dünya güneş etrafında bir yılda dönmekte iken güneş Samanyolu merkezi etrafında bir turunu 250 milyon yılda tamamamlamaktadır. Gökadamızında komşuları olan madde konsantrasyonları tarafından çekilmekte açıkçası bir parçada 2 milyon IY mesafedeki devasa komşumuz Andromeda gökadasına sürüklenirken andromeda ile de birlikte 55 milyon ıy uzaklardaki en yakın zengin gökada kümesi Virgo(Başak) kümesine doğru yolculuk yapmaktayız. Açıkça bilinmektedir ki gökadamızı çeken çok uzaklardaki kuvvetler mevcut bulunmaktadır.
Aynı zamanda bir şans eseri olarak arka arkaya sıralanmış olan birisi 200 diğeri de 600 milyo IY uzaklardaki iki gökada yoğunlaşma bölgesi tarafından da çekilmekteyiz. Bu iki çekim merkezi hakkındaki göreceli önem ise gökbilimciler arasında ihtilaflı bir detay olarak kalmaktadır.

[img]http://img187.imageshack.us/img187/3784/13tz6.jpg[/img]
Yukarıdaki renkli görüntüde tüm gökyüzünün kozmik Mikrodalga Fon Işınımı CMB içindeki ufak farklılıkları "anizotropi" göstermektedir. ortalama sıcaklık 2,73 K ve gösterilmekte olan farklılık bir derecenin yanlızca milyonda biri kadardır. Kırmızı en sıcak bölgeleri mavi ise en soğuk bölgeleri göstermektedir. Bu ufak sıcaklık değişimleri erken evrenin yapısını haritalamaktadır. şimdiye dek samanyolunun CMB'nin içindeki farklılıklar ile alakalı hareketleri açıklanamamıştı. Gökbilimciler samanyolu ve komşu gökadaların yerel boşluk tarafından itildiğini ortaya çıkardılar.

şimdiye dek CMB'deki farklılıklardan çıkarılan hareketlerimiz açıklanamamıştı. Bu hareket gökadanın yassılaşmış diski yönünde belirlenmiştir ve Samanyolunun tozlu karanlık bulutları tarafından perdelenerek gizli kalmış olan önemli birşeyin var olma olasılığı da vardır.
Yinede X-ışınları, kızılötesi ve radyo dalgalarında ki ışıma bloke edilememektedir. Yıllarca süren gözlemler ise önemli birşeyler açığa çıkaramamıştır.

Artık başka çeşit bir gözlem bu bilmeceyi çözmüştür. Gökbilimciler hassas teknikleri ile gökadalar arasındaki mesafeyi ölçmektedirler. Dikkatli ölçümler sayesinde evrenin genel genişlemesi ve birikmiş yol maddesinin bağıl kütleçekimsel etkileri sebebi ile yerel çarpık hareketler ile gökadalar arasındaki göreli hareketler ayırt edilebilmektedir. Etraflardaki mütevazi çekim merkezlerinin yarattığı girdaplar ve daha ötelerdeki devasa çekim merkezlerinin etkisi altında gökadalar tutarlı bir akış ile gökada selleri üzerinde akmaktadır. yukarıdaki bahsedilen hareketlerimiz üzerindeki etki ise kanıtlanmıştır. ek olarak yerel akışın örüntüsü ise ek konseptler hakkında yeni bir kaynağı açığa çıkarmıştır.

Kritik bilgi Hubble Uzay teleskobu tarafından görece yakın gökadalar için alınmış gözlemlerden gelmektedir. gökadalara olan hassas mesafe ölçümleri Kırmızı Dev kolları olan parlak yaşlı yıldızların parlaklıklarının ölçülmesine dayanmaktadır. bu yıldızların tutarlı özellikleri bulunmaktadır. Bu hassas mesafeler yakın gökadaların akış örüntüsünün detaylı haritalarını ve birçok önemli şey hakkında bilgi sağlamıştır.
ilk olarak en yakın binlerce gökadaya görece bizim hareket yönümüz çok iyi belirlenmiştir.
ikinci olarak 15 milyon IY içindeki yerel levhaya ait tüm gökadalar birlikte hareket etmektedirler.
Üçüncüsü de bu hareket yerel levha dışındaki gökadalar tarafından paylaşılmamakta hatta en yakınlardaki bitişik iplikçik olan Leo mahmuzu(10 milyar yıl içinde Leo Mahmuzu ile yerel levha yekparça haline gelecek) ile çarpışma eğilimi içinde bulunmaktayız.


Bu resim süpergalaktik koordinatlarda gökadaların dağılımını göstermektedir. her nokta tipik olarak 100 milyar yıldız içeren bir gökadayı simgelemektedir. renkler kesin olarak ölçülmüş mesafeler ile gökadaların göreli hareketlerini göstermekte ve yeşil ile mavi gölgeler bize doğru olan hareketleri göstermektedir. kırmızı ve sarı gölgeli renkler ise bizden uzaklaşmakta olan hreketleri ifade etmektedir.Sağ tarafdaki genişlemiş panelde gözükmekte olan En yakın komşularımızın sadece ufak göreli hareketleri vardır.(yeşil ve sarı ile gösterilmiş). biz en yakın komşularımızla beraber en alt sağ köşeye doğru ilerlemekteyiz. sonuç olarak sağ alt köşedeki tüm gökadalar bize doğru sol üst köşedeki gökadalarda bizden uzaklaşarak hareket etmektedirler. bizim hareketimiz turuncu ile gösterilmiştir. bu harekete sebep olan iki adet etmen vardır. sağ alt köşedeki nesnelerin konsantrasyonu Virgo kümesini oluşturmakta ve katrilyon güneş kütlesindeki madde ile sağ taraftaki panelde görüldüğü üzere mavi vektörle ifade edilen bir çekim etkisi yaratmaktadır.
Kırmızı çizgi ise arta kalan ve saatte 600 000 mil hızla yerel boşlukdan uzaklaşmakta olan gökadamız samanyolunun hareketini göstermektedir.

Bu örüntüler şu sonucu çıkarmaktadır. Madde konsantrasyonları bizi kendine çekerken boşlukda bizi iterek kendinden uzaklaştırmaktadır. eğer bir cisim her yönden düzgün biçimde madde ile sarılmış fakat bir yönden boşluk bırakılmış ise çekimin olmadığı yer o sektörden bir itme eylemine dönüşmektedir. Bu etki inanılmaz biçimde büyük olabilmektedir. Yerel Boşlukdan uzaklaşma hızımız saatte 600 000 mil civarındadır.

Böylesine büyük bir hıza ulaştırmak için ise bu boşluğun son derece büyük ve o düzeyde de boş olması gerekmektedir. Evren hakkındaki karanlık madde ve karanlık enerjiyi içeren mevcut standart model de ise yerel boşlukdan çıkarımsayabileceğimiz devasa boşlukların olabileceği önerilmektedir. fakat ilginç olanı ise bu tipte devasa bir yapının yakınlarında yaşıyor olmamızdır. Teorik algılarımızdan daha da önemlisi boşluğun gerçekten bomboş olduğunu biliyoruz. Evrendeki maddenin yanlızca küçük bir kısmı gözle görülebilmektedir bu yüzden açıkça bu boş gözüken bir bölgenin hakikaten içinde birşey olmadığı anlamına gelmez.
Yinede yerel Issızlıktan kaynaklanan yaşadığımız bu itilmeye baktığımızda oranın gerçektende boş olduğu hakkında ikna edici bir sebep olduğunu görmekteyiz.


kaynak:astronomy.magazine

Kaçıyor derken nasıl yani? Bütün galaksi hareket halinde mi uzayda sürükleniyor mu