1. yüz (Toplam 1 yüz)

Döviz fiyatları neden düşmüyor? / Murat MURATOĞLU

İletiGönderilme zamanı: Pzt Haz 18, 2018 10:51
gönderen Oğuz Kağan
Döviz fiyatları neden düşmüyor?

Faizleri artırdık, yüzde 20'nin üzerine çıkardık. Peki, nasıl oluyor da oluyor hâlâ döviz fiyatları düşmüyor? Piyasanın, hava su gibi ihtiyacı var. Döviz ile borç alınmış lira ile mi ödenecek?

Zira senin özel sektörünün ödemesi gereken 316 milyar dolar borcu var. Yarısı finansal kuruluşların… Finansal kuruluşlar da döviz borcu alıp, onu kredi verdiğinden bu ayırımın bir önemi yok.

* * *

Banka ne yapar? Vatandaştan mevduat adı altında para toplar. O parayı ihtiyacı olana kredi adı altında borç verir. İyi güzel de yatırılan mevduat istenen kredi miktarına yetmezse, yani az ise ne olur? Banka gider, yurtdışından borç bulur, Merkez Bankası'na verir bozdurur. Onu kredi olarak dağıtır. Biz de oturup başka ülkenin vatandaşlarının parasını yer, karşılığında onlara faiz öderiz.

Dış piyasalarda Türkiye şartlarına göre maliyeti daha düşük olarak aldığı kredileri, devletin verdiği yüksek reel faizin cazibesi ile bir kısmını Hazine'nin iç borçlanma ihtiyacını karşılamak için kullanıyor. Bono, tahvil alıyor. Ya da yüksek faiz ile özel sektöre paslıyor.

* * *

Haliyle, “bana ne bu kamunun borcu değil ki” diyemezsiniz. Nitekim şirket borcu geri öderken verecek lirayı, alacak ödemesi gereken dövizi… Bir de bunun faizi… Sonra da “bu fiyattan kim alıyor doları?”

Yine de parasal bir sıkılaştırmanın da yapılmadığı hatta gevşek bir para politikası uygulandığı da aşikâr… Peki, sıkışıklığı aşmak için gevşemenin dozu artırılırsa neler olur? Krediyle parayı bulan şirket riskini azaltmak için döviz alır.

Ancak olayın ürkütücü yanı, bu sefer özel sektörün dış borçları ve döviz pozisyon açıklarının, ödeme kapasitesini aşmış durumda olması… Kamu borcu nispeten daha az… Ne kadar? Yaklaşık 137 milyar dolar… Peki, bunca borcu bize kim veriyor? Dış mihraklar! Lider ve güçlü Türkiye'yi istemeyen hasım ülkeler kesenin ağzını açmışlar.

* * *

Bizim dış yatırım ve borca ihtiyacımız var. Bu kadar net… Haliyle yurtdışından para talep ediyoruz. Veren kim?

Her daim Türkiye'nin kötülüğü için çalışan İngiltere'den gelen borç 34 milyar dolar… Nazi diye suçladığımız Almanya 25 milyar dolarda… Darbecileri koruyan Amerika'ya 27 milyar dolar borçluyuz.

Hele referandum düşmanımız Hollanda'ya ne demeli? Onlar da bize 20 milyar dolar borç vermişler. Hepsinden geçtim, 580 bin kişilik Lüksemburg'a borcumuz 8 milyar dolar.

İşte bu düşmanlar bizi paraya boğmuşlar. Tabii faiziyle… İyi de madem biz bunların düşman olduğunu biliyoruz, neden gidip para istiyoruz? Dibine kadar mecburuz!

* * *

Verilen borç miktarının maliyeti artıyor miktarı azalıyor. Peki, neden yatırım için gelmiyor? Öncelikle kimse sana güvenmiyor! Sen güveni sağlayamadığın sürece istersen faizi daha da artır fark etmez. Bu para Türkiye'ye park etmez.

Murat MURATOĞLU, 18 Haziran 2018
sozcumuratoglu@gmail.com