1. yüz (Toplam 1 yüz)

Niçin Devasa Karadelikler Kaçıp Gitmez

İletiGönderilme zamanı: Çrş Haz 20, 2007 19:06
gönderen Egeli
Resim
NASA Columbia süperbilgisayarından alınmış olan bir simulasyon karesinde merkezdeki birbiri etrafında dönmekte olan karadelik çiftinden kaynaklanan kütleçekimsel dalgalar kırmızı renkle ifade edilmiştir. Benzetimde gerçekte beklenennin aksine karadelikler devinmemekte ve buyüzden de dalgalar simetrik olarak birleşmemektedir

Eğer kütlesi güneşimizin milyonlarca hatta milyarlarca katı ise bir canavara tekmeyi basıp kaçırmak kolay değildir

Fakat son aylarda bağımsız 5 adet araştırma grubunun yürüttüğü bilgisayar benzetimlerinin gösterdiğine göre, gökada birleşmeleri sonucunda iki süperkütleli karadelik bir biri etrafında sarmallar çizerek birleşmekdeyken çok şaşırtıcı olaylar cereyan edebiliyor.
Birleşerek yek vücut olmadan evvel bu devler etraflarına Einsteinin genel görelilik teorisinin öngördüğü uzayzaman örtüsündeki dalgalanmalar olan inanılmaz güçlü kütleçekimsel dalgaları yaymaktadırlar.
Bu dalgaların taşıdıkları enerji ve momentum ise bir süpernova yada gama-ışını patlamasından milyonlarca kat daha güçlüdür.
Eğer bu enerji bir ışın hüzmesi olarak bir noktaya odaklanabilseydi birleşmiş olan karadelikleri ters yönde içinde bulunduğu gökadadan kaçırabilecek kadar güçlü saniyede 4000 km lik korkunç bir itkiye sahip bir etki yababilirdi.

Çok az fizikçi , sağlam bir arka planı olan ve gerçeğe çok yakın bu simulasyonların aksini iddia edebilmektedir. Ama birşey hariç. Gökbilimciler bu genel birleşmelerin meydana gelöiş olduğu büyük gökadaların kalbine doğru araştırmalarını derinleştirmekte iken herzaman tam olarak aradıkları yerde bir süperkütleli karadeliğe rastlamaktadırlar. Bir mekanizma bir şekilde birleşen karadelikleri, gökadalarından kapıdışarı atılmayı engelliyor olmalıdır.

Resim

Maryland Üniversitesinden Tamara Bogdanovic, Christopher Reynolds, ve Cole Miller 'in bu muammadan ortaya çıkardıkları yeni bir yola göre ise birleşmekte olan karadelikler yerlerinde kalabilmektedirler. Bogdanovic ve Reynolds 2007 de Hawaii 'de yapılan Amerikan Astronomi Topluluğunun toplantısında gerçekleştirdikleri basın bildirisinde buldukları çözümün altını çizmişlerdir.


Anahtar faktör devinimdir. Bilgisayar benzetimlerinde çiftler içindeki her karadelik doğasına uygun olarak hızlıca devinmekte ve devinim açılarıda birbirlerine oranla rastgele yönlerde olmaktadır. Farklı devinim yönelimleri kütleçekimsel dalgaların ilişkin yönlerde fışkırmasına sebep olmaktadır. Ki aynı şekilde dönme yönleride çiftin yörünge düzleminde yatmaktadır.

Fakat Bogdanovic ve asistanları bir çok gökada birleşmelerinde birleşenlerin gaz zengini gökadalar olduklarının altını çizmektedir. Bir milyar güneş kütlesindeki gaz birleşmiş olan gökadanın merkezine doğru dalmakta ve 1000 IY genişlikteki bir disk içinde toplanmaktadır.
Karadelikleri ise bu disk içinde birbirleri etrafında dönmekte ve her canavar da gazdan çaldıkları maddeler ile bir kütle aktarım diski oluşturmaktadır. bu çok daha dar olan diskler iki karadeliğin devinim eksenine ekstra tork kazandırarak eksenlerin yörünge düzlemlerine dikleşmesi ile sonuçlanmaktadır.

[img]http://img187.imageshack.us/img187/2485/17oq4.jpg[img]

Bogdanovic'e göre "Bu süreç oldukça etkilidir ve yanlızca birkaç milyon yıl içinde gerçekleşmektedir."
Fakat karadelikler birbirlerine spiraller yaparak çarpışmalarından önce birbirleri etrafındaki bir tam dönüşünü ancak 100 milyon yılda gerçekleştirebilmektedirler. Bu zaman içerisinde devinim yönleri tekrar yeni yöneliminde belirlenene dek , bahsedilern geri tepme etkisi saniyede 200 km civarına düşmekte ve birleşen karadeliklerin gökadanın kütleçekimsel pençesinden kurtularak dışarı kaçmalarına yetecek kadar güçlü olamamaktadır. Bogdanoviç'e göre "süperkütleli karadeliklerin dışarı atılması pek karşılaşıılan bir olay da değildir."

Aynı basın konferansında Erin Bonning (Fransa , Paris Gözlemevi) ve asistanları gökadalarından kaçıp gitmiş karadeliklerin olmadığı yönünde ortaya koydukları yeni gözlemsel veriler ile destek olmuşlardır. Sloan Sayısal Gökyüzü araştırmasından 2600 kuazarın spektrumunu incelemiş olan ekip gökadalarına oranla çok daha yüksek hızlarda hareket eden bir kütle aktarım diskine sahip süper kütleli karadeliğin işaretlerini aramışlardır. Bonning'e göre ikna edici herhangi bir işaret bulamadıklarını belirtmekte ve : "Bir çeşit mekanizma karadeliklerin defedilmesine engel rol oynamaktadır. ve Bu da çok ilginç keşifsel olmayan bir bulgudur."

kaynak:sky and telescope

Re: Niçin Devasa Karadelikler Kaçıp Gitmez

İletiGönderilme zamanı: Sal Ara 04, 2018 11:10
gönderen Güncelolsun
Nereye kaçıp gidecekler :P