AB'nin 'din takıntısı' - Prof. Dr. Nadim MACİT
Gönderilme zamanı: Pzt Kas 17, 2008 2:31
Cumhuriyet / Strateji
İlerleme raporunda önemli yer kaplıyor
AB'nin 'din takıntısı'
Türkiyeye ilişkin yayımlanan ilerleme raporunda din konusu özgürlük adı altında farklı noktalara çekiliyor. Dinsel hak ve hukuk alanından yola çıkan ifadeler, misyonerlik yoluyla Kürt grupları Hıristiyanlaştırmayı öngörüyor. Fenerdeki patriğin ekümeniklik talebi ise tamamen başka siyasi hedefler güdüyor.
Prof. Dr. Nadim MACİT
5 Kasım 2008de açıklanan AB ilerleme raporu Türkiye denen meçhul anlatımına uygun düşen ifadelerle dolu. Takdir edilen ya da edilmeyen kişiler ve kurumlara yer verilmekte öyle ama aslında öyle değil, öyle değil ama aslında öyle ironisi üzerinden Türkiyenin AB üyeliği macerasının bitmeyen hikaye olduğu anlatılıyor. Ana cümle şu: Türkiye, beklenen reform sürecini tamamlayamadı. AB üyeliğine alınan ülkeler açısından bu gerekçenin ikna edici olmadığı yönünde yöneltilen soruya, Olli Rehn şu cevabı veriyor: AB yolu bahanelerden değil, siyasi reformlardan geçiyor. Siyasi reformlar ifadesine yüklenen anlama ve isteklere bakıldığı zaman; demokratikleşme talebinin ötesine düşen ve politik-mesiyanik genişlemeyi hedefleyen isteklerin yer aldığı görülüyor. Din özgürlüğü bölümüne baktığımızda demokratikleşme isteğine eklenen hususlarla, Türkiyeye giydirilmek istenen gömleğin ne olduğunu görebiliriz.
RAPORDAKİ SORUNLAR
Türkiye pratikte din özgürlüğü için tam anlamıyla saygıyı tesis edecek bir ortam yaratmak için daha çok çaba sarfetmelidir, çeşitli dini topluluklarla diyalogu geliştirmeyi amaçlayan istikrarlı teşebbüsler yürütmelidir.
20 Şubat 2008 kabul edilen 27 Şubat 2008de resmi gazete yayınlanan Vakıflar Yasası ilerleme raporunda önemli bir adım olarak görülmektedir. Parantez içi şunu belirtelim ki raporda Müslüman olmayan azınlıklar ifadesi kullanılarak ülkemizde Müslüman olan azınlıklar olduğunu vurgulanmış oluyor. Peki yasa, neden önemli bir adım görülüyor?
Her ne suretle olursa olsun nefsi müdafaa etme hakkı dışında bir insana yönelik şiddet insanlık dışıdır. Bir insanı öldürmek ise insani alanın dışına çıkmaktır. Dini inanç ve ibadet özgürlüğü ve inancını anlatma hukuki bir haktır. Din ve vicdan özgürlüğü içinde yer alır. Bu da yasaların teminatı altındadır. Hukuk; bir insanın hayatına kast eden ve onu öldüren kişi kim olursa olsun cezalandırabildiği zaman hukuktur. Ancak şu kaydı koymamız gerekir: Demokratik kültür ve din özgürlüğü, din adı altında bir toplumun dokusunu parçalama, onun inançlarını aşağılama, bürokratik ve politik mahfilleri kullanarak ülkenin ortak değerlerini parçalama hakkı vermez. Bu noktada yapılması gereken şey; Batı dünyasının aslında politik faaliyet olarak kullandığı tarihi olarak tespit ve tescil edilmiş misyonerlik faaliyetinden vazgeçmesidir. Dini, politik araç olarak kullandığı sürece hiçbir aklın ve vicdanın kabul edemeyeceği üzüntülü olaylar yaşanabilir. İslâm inancını fikri ve ahlaki düzeyden kopararak şiddetin aracı yapanlar ise bilmelidir ki hiçbir düşünce şiddetle ayakta duramaz.
KÜRT HEDEFLİ PROPAGANDA
AB yetkilileri bilmelidir ki Türkiyede faaliyet gösteren misyonerler dinin sınırlarını aşan meselelerle uğraşmaktadırlar: Kürtler, aslında Hıristiyan bir kavimdir telkini ve Irakın kuzeyindeki yapılanmaya kadar uzanan etnik ve dini ayrımcılığa dayalı faaliyetlerin dini mesele olduğunu hiç kimse ileri süremez. Eğer mesele demokrasi, hukuk ve din özgürlüğü ise AB ilerleme raporu bu siyasi faaliyetlere yer vermeli ve kınamalıdır. A. Rıza Bayzan(1), belgelere dayalı olarak Protestan bir misyoner olan Douglas Laytonun faaliyetlerini ortaya koymaktadır. Acaba din özgürlüğünden ve ihlallerden bahseden AB misyon şefleri şu faaliyetler hakkında ne der?
Ruhban okulu meselesine gelince, Ruhban Okulu, 1971de bizzat Fener-Rum Patrikhanesi tarafından kapatılmış ve eğitim faaliyetlerine son verilmiştir. Daha sonra yeniden açma girişimleri ise özel ve imtiyaza dayalı eğitim hakkı isteğini içermektedir. Nitekim Fener-Rum Patriği yazılı açıklamasında şöyle der: Ruhban Okulunun açılması ve orada okuyacak yabancı tabiiyetli öğrencilerden, mezuniyetlerini müteakip kurumumuzda kalmayı arzu edenlerin Türk tabiiyetine geçişlerinin kabulü konularında patrikhane olarak defalarca hükümetimize ricalarda bulunduk.(2) Bu sözler ve taleplerin düğümlendiği nokta şudur: Patrik; Ruhban Okulunun devlet denetimi ve gözetimi olmaksızın yabancı öğrenci ve öğretmen alımına izin verilerek açılmasını istiyor. Kabul etmek gerekir ki bu talep, Rum azınlığın ihtiyaçlarını aşan yepyeni bir durumdur. Ve Rum azınlığın ihtiyaçları ve dini özgürlüklerin sağlanması ile doğrudan bir alakası yoktur.
Yabancı uyruklu öğrenci alımının serbest bırakılmasının pratikte ne faydası olabilir? Bu sorunun cevabını G. Kılıç Yaşın şöyle vermektedir: Türkiyede yetişmiş bir yabancı uyruklunun ülkede kalması için Türkiye Cumhuriyeti Devleti makamlarından alınmış bir izin, metropolit ya da Patrik seçilebilmesi için de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığının sağlanması gerekecektir. Eklemek gerekir ki öğrencilerin bir kısmı da çeşitli ülkelerde Patrikhanenin yetkisini tanıyan Yunan asıllı Ortodoksların kiliselerine atanacak ve böylece ekümeniklik iddiası güçlendirilmeye çalışılacaktır. Böyle bir süreç, okulun açılmasının ardından Türkiye için yeni dış kaynaklı baskıları getirecektir. Üstelik Türkiyenin azınlıklarına karşı sorumluluğu da dünya üzerinde yayılmış Yunan asıllı diğer tüm Ortodokslar lehine genişletilmiş olacaktır.(3) Patrikliğin yasal konumunu ve Rum azınlığın dini faaliyetlerini yerine getirme görevini aşan böylesi talep ve çıkışlar politiktir ve başka amaçlara yöneliktir. Zaten Ekümenik Patrik meselesi de dini değil, politik bir konudur. Gerek tarihi veriler gerekse Hıristiyan geleneğinin temeli olan konsüllerde alınan kararlar bunu göstermektedir.(4) Dolayısıyla Ruhban Okulunun açılması konusunda hukuki ve dini sınırları aşan talepler getirip, kabul görmeyince de meseleyi merkezi güçlerin mahfillerine taşımanın, oradan da bitmeyen hikâyenin raporlarına yerleştirmenin din özgürlüğü ile bir alakası yoktur.
Din ve inanç özgürlüğü kapsamında yer alan bütün meseleler Türkiyenin siyasi geleneğinin, kuruluş esaslarının içini boşaltmaya ve Türk Milletinin birlikte yaşamasını sağlayan ortak değerleri çarpıtmaya yönelik teknik bir çalışma izlenimi vermektedir. Gerek seçilen ifadeler, gerekse yapılan tanımlar ve reform adı altında Türkiyeden talep edilen hususlar dikkatle incelenirse AB üyeliği maceramızın başka yönlere kaydığı görülür. Ülkemizde yaşanan kalkışma hareketlerinin temelinde ABnin yolu Diyarbakırdan geçer, Diyarbakır BOPun yıldızı olacaktır sözleri ve bu yöndeki faaliyetler yatmaktadır. Giderek ülkemiz şu noktaya doğru sürüklenmektedir: Türkiye, birbirinden kopuk dini ve etnik azınlıkların yaşadığı bir ülkedir! Dışarıdan demokratikleşme adına dayatılan konular ve içeride yaşanan gerilimler ve kurtarılmış bölge sendromları bunu göstermektedir. Bunun adı özgürlük değil, bunun adı özgürlük büyüsü ile meczuplaşmaktır!
Dipnotlar:
1- Bkz: Ali Rıza Bayzan, Küresel Vaftiz, İst: 2007, 259, 266.
2- Akt: Ali Güler, Sorun Olan Yunanlılar ve Rumlar, Ankara: 2007, 43. (H. Şentürk, Fenerin Sinyalleri, Panorama, 20-26 Nisan 1994, 27)
3- Gözde Kılıç Yaşın, Türkiyenin İçine Sürüklendiği Ruhban Okulu Çıkmazı, Cumhuriyet Strateji, S.72, 14.11.2005, s. 20
4- Bkz: Nadim Macit, İmparatorluk Politikalarında Teo-Stratejiler ve Türkiye, Ankara: 2007.
Prof. Dr. Nadim MACİT - TUSAM Danışmanı, 17 Kasım 2008
Cumhuriyet / Strateji
İlerleme raporunda önemli yer kaplıyor
AB'nin 'din takıntısı'
Türkiyeye ilişkin yayımlanan ilerleme raporunda din konusu özgürlük adı altında farklı noktalara çekiliyor. Dinsel hak ve hukuk alanından yola çıkan ifadeler, misyonerlik yoluyla Kürt grupları Hıristiyanlaştırmayı öngörüyor. Fenerdeki patriğin ekümeniklik talebi ise tamamen başka siyasi hedefler güdüyor.
Prof. Dr. Nadim MACİT
5 Kasım 2008de açıklanan AB ilerleme raporu Türkiye denen meçhul anlatımına uygun düşen ifadelerle dolu. Takdir edilen ya da edilmeyen kişiler ve kurumlara yer verilmekte öyle ama aslında öyle değil, öyle değil ama aslında öyle ironisi üzerinden Türkiyenin AB üyeliği macerasının bitmeyen hikaye olduğu anlatılıyor. Ana cümle şu: Türkiye, beklenen reform sürecini tamamlayamadı. AB üyeliğine alınan ülkeler açısından bu gerekçenin ikna edici olmadığı yönünde yöneltilen soruya, Olli Rehn şu cevabı veriyor: AB yolu bahanelerden değil, siyasi reformlardan geçiyor. Siyasi reformlar ifadesine yüklenen anlama ve isteklere bakıldığı zaman; demokratikleşme talebinin ötesine düşen ve politik-mesiyanik genişlemeyi hedefleyen isteklerin yer aldığı görülüyor. Din özgürlüğü bölümüne baktığımızda demokratikleşme isteğine eklenen hususlarla, Türkiyeye giydirilmek istenen gömleğin ne olduğunu görebiliriz.
RAPORDAKİ SORUNLAR
- ■ Türkiyede inanç özgürlüğüne genel anlamda saygı duyuluyor. 2008 yılında kabul edilen Vakıflar Yasası maddeleri arasında Müslüman olmayan azınlıklara ilişkin mülk konularına değinilmesi önemli bir adımdır.
■ Nisan 2007de Malatyada öldürülen üç Protestan ile ilgili dava devam ediyor. Önde gelen bir savunma avukatı tehditler aldığı için korunmaya alındı. Sınırlı sayıda mahkeme kararı Müslüman olmayan azınlıkların temsilcilerine yönelik tehdit ve saldırı hareketlerine aleyhte hüküm verebiliyor.
■ Bir çok ilde Müslüman olmayan ruhbanlara ve ibadet yerlerine saldırıda bulunuldu. Misyonerler hala ülkenin ve İslam dininin bütünlüğü için bir tehdit olarak algılanıyor. Türk Protestan Kiliseleri Birliği Türkiyedeki dini azınlıkların durumu ile ilgili olarak Parlementonun İnsan Hakları Komitesine rapor sundu. Bu rapora göre ülkedeki Müslüman olmayan gruplar saldırıların hedefi oluyor, raporun yanı sıra olaylarla ilgili bir liste sundular ve hiçbir şüphelinin tutuklanmadığını belirttiler. Müslüman olmayan azınlıkların özgürlüğü konusunda 19 Haziran 2007 tarihli genelgenin uygulanması henüz istenen etkiyi yaratmamıştır.
■ Müslüman olmayan topluluklar -dini grupların organize olmuş bir hali olarak- hala yasal bir kimlikten yoksundur. Ruhbanların eğitimi konusunda kısıtlamalar devam etmektedir. Türk yasaları bu topluluklara yüksek derecede, özel dini eğitim imkanı sağlamamakta ve kamu eğitim sisteminde böyle bir imkan bulunmamaktadır. Heybeliada Yunan Ortodoks Papaz Okulu hala kapalıdır. Yabancı ruhbanlar Türkiye de çalışmak için çalışma izni almada problemlerle karşılaşmaktadır.
■ Ekümenik Patrik, hiçbir münasabette Ekümenik ünvanını kullanamamaktadır. Ocak 2008de Başbakan Tayyip Erdoğan, Ekümeniklik olayının devletin karara bağlayacağı bir konu olmadığını söylemiştir.
Türkiye pratikte din özgürlüğü için tam anlamıyla saygıyı tesis edecek bir ortam yaratmak için daha çok çaba sarfetmelidir, çeşitli dini topluluklarla diyalogu geliştirmeyi amaçlayan istikrarlı teşebbüsler yürütmelidir.
20 Şubat 2008 kabul edilen 27 Şubat 2008de resmi gazete yayınlanan Vakıflar Yasası ilerleme raporunda önemli bir adım olarak görülmektedir. Parantez içi şunu belirtelim ki raporda Müslüman olmayan azınlıklar ifadesi kullanılarak ülkemizde Müslüman olan azınlıklar olduğunu vurgulanmış oluyor. Peki yasa, neden önemli bir adım görülüyor?
- ■ Türkiyede yerleşik olan yabancılar: Türkiyede kurulu bir vakfın yönetim organında görev alabilirler. Türkiyede yerleşik olmayan yabancılar Türkiyede kurulu bir vakfın yönetim organında çoğunluk oluşturmamak kaydıyla görev alabilirler. (Madde: 6)
■ Bu kanunda daha önceki sınırlamalar kaldırılmış ve herkesin vakıf kurucusu olabilmesi sağlanmıştır. Vakıflar Genel Müdürlüğünün izni ile mal alıp-satma kaldırılmış: Vakıflar mal edinebilirler ve bu mallar üzerinde her türlü tasarrufta bulunabilirler, (Madde: 12) hükmü getirilmiştir.
■ Vakıflar, uluslararası faaliyet ve işbirliğinde bulunabilirler, yurt içi ve yurt dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan ayni ve nakdi yardım alabilirler, yardım ayni ve nakdi yardım da bulunabilirler. (Madde:25)
■ Yeni vakıflarda iç denetim esastır. (Madde: 33)Yurt içi ve yurtdışında vakıf kültürünü araştırmak, geliştirmek ve desteklemek amacıyla gerçek ve tüzel kişiler her türlü harcama yapabilirler ve bu harcamaların tamamı gelir ve kurumlar vergisi matrahından düşürülür. (Madde:77)
Her ne suretle olursa olsun nefsi müdafaa etme hakkı dışında bir insana yönelik şiddet insanlık dışıdır. Bir insanı öldürmek ise insani alanın dışına çıkmaktır. Dini inanç ve ibadet özgürlüğü ve inancını anlatma hukuki bir haktır. Din ve vicdan özgürlüğü içinde yer alır. Bu da yasaların teminatı altındadır. Hukuk; bir insanın hayatına kast eden ve onu öldüren kişi kim olursa olsun cezalandırabildiği zaman hukuktur. Ancak şu kaydı koymamız gerekir: Demokratik kültür ve din özgürlüğü, din adı altında bir toplumun dokusunu parçalama, onun inançlarını aşağılama, bürokratik ve politik mahfilleri kullanarak ülkenin ortak değerlerini parçalama hakkı vermez. Bu noktada yapılması gereken şey; Batı dünyasının aslında politik faaliyet olarak kullandığı tarihi olarak tespit ve tescil edilmiş misyonerlik faaliyetinden vazgeçmesidir. Dini, politik araç olarak kullandığı sürece hiçbir aklın ve vicdanın kabul edemeyeceği üzüntülü olaylar yaşanabilir. İslâm inancını fikri ve ahlaki düzeyden kopararak şiddetin aracı yapanlar ise bilmelidir ki hiçbir düşünce şiddetle ayakta duramaz.
KÜRT HEDEFLİ PROPAGANDA
AB yetkilileri bilmelidir ki Türkiyede faaliyet gösteren misyonerler dinin sınırlarını aşan meselelerle uğraşmaktadırlar: Kürtler, aslında Hıristiyan bir kavimdir telkini ve Irakın kuzeyindeki yapılanmaya kadar uzanan etnik ve dini ayrımcılığa dayalı faaliyetlerin dini mesele olduğunu hiç kimse ileri süremez. Eğer mesele demokrasi, hukuk ve din özgürlüğü ise AB ilerleme raporu bu siyasi faaliyetlere yer vermeli ve kınamalıdır. A. Rıza Bayzan(1), belgelere dayalı olarak Protestan bir misyoner olan Douglas Laytonun faaliyetlerini ortaya koymaktadır. Acaba din özgürlüğünden ve ihlallerden bahseden AB misyon şefleri şu faaliyetler hakkında ne der?
- ■ D. Layton, yazmış olduğu Kurds In The Bible-Kurd Dinaf (Tevrat ve İncilde Kürtler) kitapta şöyle der: Kürtler aslında Hıristiyan bir kavimdir. Kitab-ı Mukaddeste Med kavmi olarak geçmektedir. Kürtler, Med kimliğine bürünmelidirler. Denilebilir ki bu bir düşüncedir. Peki, devamına bakalım.
■ Kürdistan Gelişme Organizasyonu (KDC) direktörü olan Amerikalı D. Laytona göre uluslararası bir hava alanı ve işleyen bir banka, yabancı yatırımları çekmenin şartları arasındadır. Havaalanı baharda açılacak ve hemen sonra Irakın kuzeyi olan Kürdistanda bankalar da açılacaktır. Mevcut durumda Erbilden dışarıya banka transferi yapmak mümkün değil, bütün ödeme ve alışveriş elden yapılmaktadır. Bu nedenle gelişme organizasyonun büyük bir Avrupa bankası ile anlaşma yapması gerekmektedir. Aynı şekilde organizasyon Bağdat hükümeti tarafından verilen 45 lisanstan birine sahiptir. Aldığı lisansla sadece KDC şimdiye kadar 18 milyon dolar miktarında yatırımı aktive etti. 2005 yılı sonuna kadar Kuzey Irakın büyük şehirlerinde bankanın şubeleri açılmalıdır. Şimdi soralım, bu faaliyet İncilin neresinde yer almaktadır. Hangi dini faaliyetin ve özgürlüğün uzantısıdır?
Ruhban okulu meselesine gelince, Ruhban Okulu, 1971de bizzat Fener-Rum Patrikhanesi tarafından kapatılmış ve eğitim faaliyetlerine son verilmiştir. Daha sonra yeniden açma girişimleri ise özel ve imtiyaza dayalı eğitim hakkı isteğini içermektedir. Nitekim Fener-Rum Patriği yazılı açıklamasında şöyle der: Ruhban Okulunun açılması ve orada okuyacak yabancı tabiiyetli öğrencilerden, mezuniyetlerini müteakip kurumumuzda kalmayı arzu edenlerin Türk tabiiyetine geçişlerinin kabulü konularında patrikhane olarak defalarca hükümetimize ricalarda bulunduk.(2) Bu sözler ve taleplerin düğümlendiği nokta şudur: Patrik; Ruhban Okulunun devlet denetimi ve gözetimi olmaksızın yabancı öğrenci ve öğretmen alımına izin verilerek açılmasını istiyor. Kabul etmek gerekir ki bu talep, Rum azınlığın ihtiyaçlarını aşan yepyeni bir durumdur. Ve Rum azınlığın ihtiyaçları ve dini özgürlüklerin sağlanması ile doğrudan bir alakası yoktur.
Yabancı uyruklu öğrenci alımının serbest bırakılmasının pratikte ne faydası olabilir? Bu sorunun cevabını G. Kılıç Yaşın şöyle vermektedir: Türkiyede yetişmiş bir yabancı uyruklunun ülkede kalması için Türkiye Cumhuriyeti Devleti makamlarından alınmış bir izin, metropolit ya da Patrik seçilebilmesi için de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığının sağlanması gerekecektir. Eklemek gerekir ki öğrencilerin bir kısmı da çeşitli ülkelerde Patrikhanenin yetkisini tanıyan Yunan asıllı Ortodoksların kiliselerine atanacak ve böylece ekümeniklik iddiası güçlendirilmeye çalışılacaktır. Böyle bir süreç, okulun açılmasının ardından Türkiye için yeni dış kaynaklı baskıları getirecektir. Üstelik Türkiyenin azınlıklarına karşı sorumluluğu da dünya üzerinde yayılmış Yunan asıllı diğer tüm Ortodokslar lehine genişletilmiş olacaktır.(3) Patrikliğin yasal konumunu ve Rum azınlığın dini faaliyetlerini yerine getirme görevini aşan böylesi talep ve çıkışlar politiktir ve başka amaçlara yöneliktir. Zaten Ekümenik Patrik meselesi de dini değil, politik bir konudur. Gerek tarihi veriler gerekse Hıristiyan geleneğinin temeli olan konsüllerde alınan kararlar bunu göstermektedir.(4) Dolayısıyla Ruhban Okulunun açılması konusunda hukuki ve dini sınırları aşan talepler getirip, kabul görmeyince de meseleyi merkezi güçlerin mahfillerine taşımanın, oradan da bitmeyen hikâyenin raporlarına yerleştirmenin din özgürlüğü ile bir alakası yoktur.
Din ve inanç özgürlüğü kapsamında yer alan bütün meseleler Türkiyenin siyasi geleneğinin, kuruluş esaslarının içini boşaltmaya ve Türk Milletinin birlikte yaşamasını sağlayan ortak değerleri çarpıtmaya yönelik teknik bir çalışma izlenimi vermektedir. Gerek seçilen ifadeler, gerekse yapılan tanımlar ve reform adı altında Türkiyeden talep edilen hususlar dikkatle incelenirse AB üyeliği maceramızın başka yönlere kaydığı görülür. Ülkemizde yaşanan kalkışma hareketlerinin temelinde ABnin yolu Diyarbakırdan geçer, Diyarbakır BOPun yıldızı olacaktır sözleri ve bu yöndeki faaliyetler yatmaktadır. Giderek ülkemiz şu noktaya doğru sürüklenmektedir: Türkiye, birbirinden kopuk dini ve etnik azınlıkların yaşadığı bir ülkedir! Dışarıdan demokratikleşme adına dayatılan konular ve içeride yaşanan gerilimler ve kurtarılmış bölge sendromları bunu göstermektedir. Bunun adı özgürlük değil, bunun adı özgürlük büyüsü ile meczuplaşmaktır!
Dipnotlar:
1- Bkz: Ali Rıza Bayzan, Küresel Vaftiz, İst: 2007, 259, 266.
2- Akt: Ali Güler, Sorun Olan Yunanlılar ve Rumlar, Ankara: 2007, 43. (H. Şentürk, Fenerin Sinyalleri, Panorama, 20-26 Nisan 1994, 27)
3- Gözde Kılıç Yaşın, Türkiyenin İçine Sürüklendiği Ruhban Okulu Çıkmazı, Cumhuriyet Strateji, S.72, 14.11.2005, s. 20
4- Bkz: Nadim Macit, İmparatorluk Politikalarında Teo-Stratejiler ve Türkiye, Ankara: 2007.
Prof. Dr. Nadim MACİT - TUSAM Danışmanı, 17 Kasım 2008
Cumhuriyet / Strateji