News of Tartışma

DEVLET Mİ DEDİNİZ ? (VII)
İncelemekte olduğumuz Max Weber’in ‘Devlet’ anlayışını, yani o herkesin bilerek veya bilmeyerek dillendirdiği ‘muşru şiddet tekeli’ni, onun tutup tam bin yıl öncesinde kullanılan ‘baskınlık’ (domination) kavramıyla açıklamaya çalıştığını söylemiştik.
Baskınlık (domination), gücün (puissance-Macht) somut ve ampirik görünümü olmaktadır.
Yöntembilim açısından Weber’in görgülcü (ampirik) bir yaklaşım izlediği ortadadır.
Öyle ki, gücü, bir bireyin toplumsal ilişkiler bağlamında zafer kazanma şansına bağlamaktadır.
O arada, döneminin Sovyet Devrimi’ni de ‘Devrim karizması’na bağlayıp, sosyalist Devleti ...

DEVLET Mİ DEDİNİZ ? (VI)
Devlet deyince, kuşkusuz hemen akla Parlamento (yani Meclis) ve orada, babaannemin resmi gibi asılı duran « Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir » sözü geliyor olabilir.
Ki, ‘Egemenlik Allahındır’ diyenler de yok değildir.
Ve bunlar sağda solda millet-ümmet, garip greba gibi gevezelikler etseler bile, şimdilerde Türkiye Cumhuriyeti’ni ele geçirmiş ve hem Turkiye ve hem de Türkiye dışına ‘egemen’ olmak için çabalamaktadırlar.
Son tümceden olarak, şu egemenlik (souveraineté), baskınlık (domination) ve hükümranlık (hegemonia) ...

DEVLET Mİ DEDİNİZ ? (V)
Bugün, 14 Haziran 2019 günü, bir eski bakan Namık Kemal Zeybek, Tele 1 televizyonunda – « Bir siyaset hocası olarak Tayip Erdoğan’a, siyaset dersinden yüz üzerinden yüz verirdim » dedi.
Ve ekledi ; - « Ama Devlet adamlığı konusunda sıfır”.
Ele aldığımız konu bakımından çok öğretci.
Siyaset başka, Devlet başka demek ki.
Son söyleceğimizi baştan söyleyecek olursak; eğer Devlet, ‘siyasetçiler’ tarafından ele geçirilmiş ise Devlet olmaktan çıkmıştır diyeceğiz.
İlk bakışta ...

DEVLET Mİ DEDİNİZ ? (IV)
Diyorduk ki Weber’e göre Devlet sadece ve yalnızca ‘meşru şiddet tekeli’ değildir.
Evet, bu onun bir ‘özgül niteliği’ (caractère)dir, ama buna ek olarak başka nitelikleri de vardır.
Öncelikle, yasama ve yargı alanındaki gelişmelerle birlikte ‘hukukun ussallaş(tırıl)ması’ da bir başka niteliğidir.
Ki, kamu düzenini ve bireylerin güvenliğini sağlamak üzere ‘kolluk kuvvetleri’nin kurumlaşması bu niteliğe içkindir.
Yani hemen ‘asker ve polis’ diye söze başlamak uygun değildir.
Asker, yani ordu, en son nitelik ...

DEVLET Mİ DEDİNİZ ? (III)
Gramsci’den sözederken, ekonomi, politika ve ideolojinin ‘kesişmesi’ (interrelation) olarak bir ‘blok’un ortaya çιktığını yazmıştık.
Yani, ekonomisi, politikasι, hukuku, kültürü, örf ve adeti, artιk ‘üstyapι’ya ilişkin ne varsa, altyapιyla bütünleşerek ‘egemenlik’ kurmasι.
Bu ‘egemenlik’ kurulmadan önceki dönemlerde ne vardı diye sorulacak olursa; kuşkusuz yine bir baskı vardı: teolojik.
Yani ‘dinsel baskı’.
Ve ‘şiddet’!
O kılıcı keskin hükûmdarlar, hep dini politikalarına ‘alet’ etmişlerdi.
Rönesansa doğru, XVIncı yüzyılın başında, Luther’in sağ kolu denilebilecek ...

DEVLET Mİ DEDİNİZ (II)

Max Weber’in ‘Devlet’ ile ilgili görüşlerini aktarmaya devam edelim.

Burada Weber’in ‘Politika sosyolojisi’ni ele alacağιz demektir.

Hemen başιnda söylemek gerekirse, ‘politika’ bir başιna ‘bilim’ değildir ; olmamιştιr ama özellikle Türkiye’de ‘bilimsever’ tipler politikadan bir ‘bilim’ türetip, ‘politka bilimcisi’ diye piyasaya bolca profesör sürmektedirler.

Politika, hukuk, ekonomi, antroploji, etnoloji gibi ‘disiplinler’, ‘toplumsal bilimler’ ya da ‘insan bilimleri’ denilen bir küme içinde yer alan disiplinler olup, genel olarak ‘tarih’ anakarasι içinde yeralιrlar.

Bu ...

NABZA GÖRE ŞERBET
Turhan Feyzioğlu, yani Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu’nun dedesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekanı iken, öğrencilerine « Nabza göre şerbet vermeyin » demişti.
Demişti demişti ama, önce kendisi ‘nabza göre şerbet vermişti’.
Menderes’le, yani o günün Dr Recep’iyle ters düştüğü için üniversiteden istifa etmek zorunda kaldı.
Sonra CHP’ye girdi.
Önemli görevler üstlendi falan.
Sonra Ecevit’in ‘Ortanın solu hareketi’ne karşı çıkarak CHP’den ayrıldı.
Koç mu koyun mu amblemli ‘Cumhuriyetçi Güven Partisi’ni kurdu.
Yetmişli ...

DEVLET Mİ DEDİNİZ ?
Devlet üzerine çok yazdığımı biliyorum.
Ancak bir o kadar daha yazsam, konuya henüz girmiş olacağımı da biliyorum.
Devlet ‘kuramları’nı sıralayacak ya da kendimce bir tanım verecek değilim. Ki, tanım yapmanın ne denli özen ve bilgi gerektirdiğini bilenlerdenim.
Ancak, Türkiye’de sıklıkla dillendirilen, bir sözde tanıma değinmeden geçmek olmaz.
Yineleyecek olursak ; « Devlet, veri bir toplulukta, meşru şiddet tekelini elinde bulunduran kurumdur ».
Max Weber’in geçen yüzyılın başında yaptığı bir tanım bu. ...

PAPAZ ELBİSESİ
Dün 19 Mayıs’tı.
19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı.
Kutlandı ve bu kez iyi kutlama etkinlikleri de oldu denilebilir.
Ancak, Samsun’daki törenden bir fotoğraf yansıdı ki, evlere şenlik.
Sekiz adet ‘Papaz Elbisesi’ giymiş papaz adayı, Başpiskopos’un başkanlığında ‘el ele, gönül gönüle’ fotoğrafı çektirmişler.
Bunlar, sekizi birden, ele ele ve gönül gönüle görünümü verseler bile, ellerinden gelse biribirlerini boğazlayabilirler.
Nitekim, tek tek anımsatılabilir, birbirleri için demediklerini bırakmamışlardır.
Bir, ana-avrat düz gitmedikleri kalmıştır. ...

SAMİ BİLİMLERİ
‘Bilim nedir’ ya da ‘nasıldır’ türü sorulara Türkiye’de doğru-dürüst bir yanıt bulunamayacağını 1983 yılından buyana söyleyerek geldim.
Demek ki tam otuzaltı yıl olmuş.
Kırk yıl olmasına dört yıl var diyelim.
Şimdi şu Yargıtay (Eski) Başkanı, Sami Selçuk’un, ‘Hukuk bir bilimdir’ sözünü ikinci kez işittiğimde, önümüzde bir kırk yıl daha var demekten kendimi alamadım.
Oysa Hukuk, Toplumsal Bilimler ya da ‘İnsan Bilimleri’ denilen ‘bilimsel disiplinler’ içinde bir ‘disiplin’dir.
Ve bu disiplinler içinde ‘bilim’ olmaya ...