Araştırmalar Yeni Değişken Yıldızları Ortaya Çıkardı
Gönderilme zamanı: Çrş Haz 20, 2007 18:57Gökbilimciler bir açık yıldız kümesi olan M23 'içinde 30 yeni değişken yıldız keşfettiler.
M23 neredeyse tam bir dolunayın kapladığı kadar bir alana sıkışmış zengin bir açıkyıldız kümesidir. Luther Kolejinden araştırmacılar M23 içerisinde 30 yeni değişken yıldız saptadılar. 30 değişken yıldızın da iki tanesi temas eden değişken yıldızlardır.Böyle bir keşif gökbilimcilere daha ayrık çift yıldızlara göre temas eden değişken yıldızların oluşumları için en az ne kadar bir süre geçmesi gerektiğini bulmalarını sağlayabilecektir.
Gökbilimciler Yay takımyıldızı sınırları içerisindeki M23 açıkyıldız kümesindeki 30 yıldızın değişkenliğini belirlediler. Gözlemlerin sonucu Hawaii , Honolulu 'daki Amerikan Astronomi Topluluğunun toplantısında Luther Kolejinden araştırma ekibi ve Dr. Jeffrey Wilkerson tarafından sunuldu.
Sonuç parlak açık yıldız kümelerinin konu alındığı uzundönemli bir araştırmanın ürünüdür. Gökbilimciler araştırmanın birçok farklı değişken yıldızların, normal yıldızların stabil parlaklığına kıyasla, periyodlarındaki ve genliklerindeki değişimin araştırılması ve değişken yıldızlarda meydana gelebilecek parlama ve fışkırmaların izlenmesi sayesinde değişkenliklerinin nasıl meydana geldiğini anlamalarına ışık tutmasını umuyorlar.
Fizik profesörü Wilkerson ve mezun olmamış 6 öğrencinin de bulunduğu Araştırma ekibi Iowa'daki LutherKolejinede bulunan 12 inç çapında bir teleskop kullanarak 39 ay boyunca M23 bölgesindeki alanın 155 000 adet fotoğrafını çekmişlerdir. Çalışmalar sırasında gökbilimciler 30 yıldızın apaçık değişkenliğini tespit etmiş bir o kadarının da değişkenlik gösterme ihtimali olduğunu belirlemişler.
Sadece iki yıldızın önceden beri değişken olduğu bilinmekteydi. Değişkenler arasında yedi tanesi, dünyadan gözlemlendiğinde yıldızların bir tanesinin diğerinin önüne geçerek ışığını engellediği, örten çiftler sınıfına girmektedir. 3 tanesi de yörünge periyotları 14 günden kısa ve yıldız yüzeyleri temas etmekte olan yakın çiftlerdir.
Wilkerson'un aktardığına göre eğer bu temas eden yakın çiftlerin arka planda görüntüye girmiş yıldızlar değilde kümenin içindeki yıldızlar olduğu kanıtlanabilirse sistemlerin nasıl evrim geçirdiğinin anlaşılması ile ilgili çalışmaların önemli bir bölümüne yardımcı olacaklardır. Tek bir küme içerisindeki tüm yıldızların aynı anda oluştuğu ve kümenin yaşının bilindiği durumda çift yıldız sisteminin yaşı tespit edildiğinde onların yararı ortaya çıkacaktır. Yaşları farklı bir çok kümedeki temas eden çift yıldızların gözlenmesi ile birlikte gökbilimcilere daha ayrık yıldızlardan temas eden çift yıldızların oluşabilmesi için en az ne kadar bir süre gerektiğinin belirlenmesinde faydalı olacaktır. Wilkerson'a göre : "Bu daha başlangıçtır çok daha fazla kümede bir çok temas eden çift yıldız bulmayı umuyorlar".
Luther Koleji ekibi M23 alanının bu gördüğünüz kısmını fotoğrafladıklarında 7 gözlemlenmiş değişken yıldız not edilmiştir. LCV22 ve LCV24 yıldız yüzeyleri temas halindeki örten çift yıldızlardır. LCV15 ise yıldızları ayrık birer örten çift yıldızdır. bu yıldızın ASAS-3 katalogunda 17505-1851.7 olarak geçtiğine dikkat ediniz. LCV13, LCV20, LCV21, ve LCV30 uzun dönemli atımlar yapan değişken yıldızlardır.
Veri setinin çok uzun olan dönemi ve kapsamı gökbilimcilere sistemin tutulma zamanlamalarının değişkenliği hakkındaki araştırmalarına oldukça faydalı olmuştur. Sistemdeki 3. bir yıldız periyodik olarak yakın çifti bir dünyaya yaklaştırıp bir uzaklaştırmak sureti ile yıldızlardan dünyaya ulaşmakta olan ışığın mesafesini kısaltıp uzatarak tutulma sürelerinin beklendiği gibi periyodik olarak değişkenlik göstermesine sebep olmaktadır.
Bu çalışmayı Slovak bilimler akademisinden Theodor Pribulla ve Toronto üniversitesinden Slavek Rucinski 'nin araştırmaları izlemektedir.
Çalışmaları sonucunda izledikleri temas eden çift yıldız örneklerinin %60 kadar bir bölümünde sistemde 3 bir yıldız olgusunun kanıtına ulaşmışlardır. bu 3. yıldız temas eden çift yıldızların oluşumlarını açıklamaya yardımcı olabilir.
Diğer yeni keşfedilmiş değişken yıldızları ise uzun periyotlu atımlar yapan değişken yıldızlar oluşturmaktadır. Periyotları 50 gün ila 500 gün arasında değişkenlik göstermektedir. Yıldızlar genilediği ve daraldığı dönemlerde soğuyup ısınarak parlaklaşmaktadırlar. çoğu yıldıdaki parlaklığın tepe noktalarındaki değişim yanlızca bir kadirden az olmaktadır. Kadirdeki 1 katlık artış/değişim yıldız ışığının ölçülen yoğunluğundaki 2.5 katlık değişime denk gelmektedir. Kaydedilmiş en büyük parlaklık değişimi ise 3 kadirdir. Karşılaştırma olarak Güneşimiz tipik olarak yıllar içerisinde yanlızca bir kadirin onda birinden az bir parlaklık değişimi göstermektedir.
M23 içindeki bulunan yıldızlardan bir tanesinin örnek ışık eğrisi gösterilmiştir. LCV24 'ün ölçülmüş dönemsel periyodu 7,8879 saat ve parlaklığının tepe noktası 0,11 kadirlik bir fark göstermektedir.
Lowel gözlemevinden Dr. Wes Lockwood ve ekibi güneş benzeri yıldızların popülasyonunu incelemiş ve ortalama olarak güneşimizin 2 katı yada onda biri seviyelerde parlaklıklarında değişimin ortaya çıktığını belirlemişlerdir.
M23 alanındaki kaç adet yıldızın alt seviyelerde değişkenlik gösterdiğinin anlaşılması yıllar süren gözlemler gerektirmektedir. Wilkerson'a göre :" Aynı alanı çok daha uzun yıllar boyunca gözlemlemek için büyük ilgileri bulunmaktadır ve buldukları değişken yıldızların periyotlar boyunca parlaklılarının tepe noktalarında değişkenlikler bulunduğunu görmek istemektedirler. Çok daha fazla adyında değişkenlik gösterdiğini kanıtlamak istemektedirler ve öğrenmek istedikleri bir soru ise gözlemledikleri yıldızlarda anlık parlamalar olan ani yanışların olup olmadığıdır. Aynı zmanda gözlemlenen alandaki tüm yıldızların parlaklıklarının ne ölçüde stabil olduğunu belirlemek istemektedirler ve 10 yıl boyunca gözlemlediklerinde kaç tanesinin %10 mu yoksa %5 mi daha parlak veya sönükleşeceğini görmek istemektedirler. "
Yeni keşfedilen değişken yıldızların değişkenliklerinin doğası yeni gözlemler ile onaylanmayı beklemektedir.
M23 alanındaki planlanmış gelecek gözlemlere ek olarak Luther gökbilim ekibi aynı yıl içerisinde iki açık yıldız kümesini daha takibe almaktadırlar. Her küme her 7 ila 5 ay boyunca her açık geceler boyunca izlenecektir. Daha yeni gündeme alınan yıldız kümelerinde binlerce yıldız araştırılmayı beklemektedir. Purdue Üniversitesinde araştırma görevlisi Todd Brown 'a göre "Yeni gelen verileri beklemektedirler ve geldikçe işlemeye çalışmaktadırlar Bir sürü yıldız bakılmayı beklemekte ve ortaya çıkabilecek bir çok ilginç şeyler vardır gökyüzünü hala araştırmayı beklediğini bilmek ve şimdiyedek hiç kimsenin görmediği bu yıldızlar hakkında birşeyler öğrenmek bu çalışmanın en heyecanlı parçasıdır."
kaynak:astronomy.magazine
M23 neredeyse tam bir dolunayın kapladığı kadar bir alana sıkışmış zengin bir açıkyıldız kümesidir. Luther Kolejinden araştırmacılar M23 içerisinde 30 yeni değişken yıldız saptadılar. 30 değişken yıldızın da iki tanesi temas eden değişken yıldızlardır.Böyle bir keşif gökbilimcilere daha ayrık çift yıldızlara göre temas eden değişken yıldızların oluşumları için en az ne kadar bir süre geçmesi gerektiğini bulmalarını sağlayabilecektir.
Gökbilimciler Yay takımyıldızı sınırları içerisindeki M23 açıkyıldız kümesindeki 30 yıldızın değişkenliğini belirlediler. Gözlemlerin sonucu Hawaii , Honolulu 'daki Amerikan Astronomi Topluluğunun toplantısında Luther Kolejinden araştırma ekibi ve Dr. Jeffrey Wilkerson tarafından sunuldu.
Sonuç parlak açık yıldız kümelerinin konu alındığı uzundönemli bir araştırmanın ürünüdür. Gökbilimciler araştırmanın birçok farklı değişken yıldızların, normal yıldızların stabil parlaklığına kıyasla, periyodlarındaki ve genliklerindeki değişimin araştırılması ve değişken yıldızlarda meydana gelebilecek parlama ve fışkırmaların izlenmesi sayesinde değişkenliklerinin nasıl meydana geldiğini anlamalarına ışık tutmasını umuyorlar.
Fizik profesörü Wilkerson ve mezun olmamış 6 öğrencinin de bulunduğu Araştırma ekibi Iowa'daki LutherKolejinede bulunan 12 inç çapında bir teleskop kullanarak 39 ay boyunca M23 bölgesindeki alanın 155 000 adet fotoğrafını çekmişlerdir. Çalışmalar sırasında gökbilimciler 30 yıldızın apaçık değişkenliğini tespit etmiş bir o kadarının da değişkenlik gösterme ihtimali olduğunu belirlemişler.
Sadece iki yıldızın önceden beri değişken olduğu bilinmekteydi. Değişkenler arasında yedi tanesi, dünyadan gözlemlendiğinde yıldızların bir tanesinin diğerinin önüne geçerek ışığını engellediği, örten çiftler sınıfına girmektedir. 3 tanesi de yörünge periyotları 14 günden kısa ve yıldız yüzeyleri temas etmekte olan yakın çiftlerdir.
Wilkerson'un aktardığına göre eğer bu temas eden yakın çiftlerin arka planda görüntüye girmiş yıldızlar değilde kümenin içindeki yıldızlar olduğu kanıtlanabilirse sistemlerin nasıl evrim geçirdiğinin anlaşılması ile ilgili çalışmaların önemli bir bölümüne yardımcı olacaklardır. Tek bir küme içerisindeki tüm yıldızların aynı anda oluştuğu ve kümenin yaşının bilindiği durumda çift yıldız sisteminin yaşı tespit edildiğinde onların yararı ortaya çıkacaktır. Yaşları farklı bir çok kümedeki temas eden çift yıldızların gözlenmesi ile birlikte gökbilimcilere daha ayrık yıldızlardan temas eden çift yıldızların oluşabilmesi için en az ne kadar bir süre gerektiğinin belirlenmesinde faydalı olacaktır. Wilkerson'a göre : "Bu daha başlangıçtır çok daha fazla kümede bir çok temas eden çift yıldız bulmayı umuyorlar".
Luther Koleji ekibi M23 alanının bu gördüğünüz kısmını fotoğrafladıklarında 7 gözlemlenmiş değişken yıldız not edilmiştir. LCV22 ve LCV24 yıldız yüzeyleri temas halindeki örten çift yıldızlardır. LCV15 ise yıldızları ayrık birer örten çift yıldızdır. bu yıldızın ASAS-3 katalogunda 17505-1851.7 olarak geçtiğine dikkat ediniz. LCV13, LCV20, LCV21, ve LCV30 uzun dönemli atımlar yapan değişken yıldızlardır.
Veri setinin çok uzun olan dönemi ve kapsamı gökbilimcilere sistemin tutulma zamanlamalarının değişkenliği hakkındaki araştırmalarına oldukça faydalı olmuştur. Sistemdeki 3. bir yıldız periyodik olarak yakın çifti bir dünyaya yaklaştırıp bir uzaklaştırmak sureti ile yıldızlardan dünyaya ulaşmakta olan ışığın mesafesini kısaltıp uzatarak tutulma sürelerinin beklendiği gibi periyodik olarak değişkenlik göstermesine sebep olmaktadır.
Bu çalışmayı Slovak bilimler akademisinden Theodor Pribulla ve Toronto üniversitesinden Slavek Rucinski 'nin araştırmaları izlemektedir.
Çalışmaları sonucunda izledikleri temas eden çift yıldız örneklerinin %60 kadar bir bölümünde sistemde 3 bir yıldız olgusunun kanıtına ulaşmışlardır. bu 3. yıldız temas eden çift yıldızların oluşumlarını açıklamaya yardımcı olabilir.
Diğer yeni keşfedilmiş değişken yıldızları ise uzun periyotlu atımlar yapan değişken yıldızlar oluşturmaktadır. Periyotları 50 gün ila 500 gün arasında değişkenlik göstermektedir. Yıldızlar genilediği ve daraldığı dönemlerde soğuyup ısınarak parlaklaşmaktadırlar. çoğu yıldıdaki parlaklığın tepe noktalarındaki değişim yanlızca bir kadirden az olmaktadır. Kadirdeki 1 katlık artış/değişim yıldız ışığının ölçülen yoğunluğundaki 2.5 katlık değişime denk gelmektedir. Kaydedilmiş en büyük parlaklık değişimi ise 3 kadirdir. Karşılaştırma olarak Güneşimiz tipik olarak yıllar içerisinde yanlızca bir kadirin onda birinden az bir parlaklık değişimi göstermektedir.
M23 içindeki bulunan yıldızlardan bir tanesinin örnek ışık eğrisi gösterilmiştir. LCV24 'ün ölçülmüş dönemsel periyodu 7,8879 saat ve parlaklığının tepe noktası 0,11 kadirlik bir fark göstermektedir.
Lowel gözlemevinden Dr. Wes Lockwood ve ekibi güneş benzeri yıldızların popülasyonunu incelemiş ve ortalama olarak güneşimizin 2 katı yada onda biri seviyelerde parlaklıklarında değişimin ortaya çıktığını belirlemişlerdir.
M23 alanındaki kaç adet yıldızın alt seviyelerde değişkenlik gösterdiğinin anlaşılması yıllar süren gözlemler gerektirmektedir. Wilkerson'a göre :" Aynı alanı çok daha uzun yıllar boyunca gözlemlemek için büyük ilgileri bulunmaktadır ve buldukları değişken yıldızların periyotlar boyunca parlaklılarının tepe noktalarında değişkenlikler bulunduğunu görmek istemektedirler. Çok daha fazla adyında değişkenlik gösterdiğini kanıtlamak istemektedirler ve öğrenmek istedikleri bir soru ise gözlemledikleri yıldızlarda anlık parlamalar olan ani yanışların olup olmadığıdır. Aynı zmanda gözlemlenen alandaki tüm yıldızların parlaklıklarının ne ölçüde stabil olduğunu belirlemek istemektedirler ve 10 yıl boyunca gözlemlediklerinde kaç tanesinin %10 mu yoksa %5 mi daha parlak veya sönükleşeceğini görmek istemektedirler. "
Yeni keşfedilen değişken yıldızların değişkenliklerinin doğası yeni gözlemler ile onaylanmayı beklemektedir.
M23 alanındaki planlanmış gelecek gözlemlere ek olarak Luther gökbilim ekibi aynı yıl içerisinde iki açık yıldız kümesini daha takibe almaktadırlar. Her küme her 7 ila 5 ay boyunca her açık geceler boyunca izlenecektir. Daha yeni gündeme alınan yıldız kümelerinde binlerce yıldız araştırılmayı beklemektedir. Purdue Üniversitesinde araştırma görevlisi Todd Brown 'a göre "Yeni gelen verileri beklemektedirler ve geldikçe işlemeye çalışmaktadırlar Bir sürü yıldız bakılmayı beklemekte ve ortaya çıkabilecek bir çok ilginç şeyler vardır gökyüzünü hala araştırmayı beklediğini bilmek ve şimdiyedek hiç kimsenin görmediği bu yıldızlar hakkında birşeyler öğrenmek bu çalışmanın en heyecanlı parçasıdır."
kaynak:astronomy.magazine