KÖTÜ
Gönderilme zamanı: Pzt Oca 10, 2022 13:23KÖTÜ
Kötü, iyi olmayan demek. Kötü yol, kötü iş, kötü kişi, kötü düşünce, kötü söz, kötü kötü düşünme… Hepsi de olumsuz anlamda kullanılan sözler…
Kötülük; kötü olma, kötü davranışta bulunma. Kötülemek; biri, bir durum hakkında kötü söylemek. Kötü işçilik, kötü malzeme, kötü yönetim, kötü soğuk, kötü manzara, kötü resim, kötü müzik, kötü film, kötü yazı, kötü kader, kötü kentleşme, kötü kaza, kötü plan, kötü gülüş, kötü bakış, kötü oyun, kötü görünüş, kötüye gidiş…
Kötü yola düşmek, eski Türk filmlerinin olmazsa olmazıydı. En çok korkulan durumdu kadınlar kızlar için… Kötü yürekli kadınlar erkekler eksik olmazdı filmlerde. Onlarsız konu düşünülemezdi. Sevilen kötüler bile olurdu. Kötülüğü şakacıktan rol icabı yapan film oyuncuları müthiş sevilirdi.
Eskiden, işini görevini kötüye kullanmak; suçların en büyüğü diye bilinirdi. Kötülük kanıksanmamıştı.
“Kötülük her kişinin, iyilik er kişinin kârı.” diyerek de kötülüğün gücünü bizlere anlatır atalarımız. Masallarımızdaki Musa tiplemesi ise kötünün kalıba sokulmasıdır: “Adı Musa, kendi köse, boyu kısa olandan kork!” denir Keloğlan masallarında. “Kötüye bulaşma!”
Kötü üzerine ne çok atasözümüz vardır: “Kötülük eden kötülük bulur.” “Kötüden iyi doğmaz!” “Kötü gün iyi olur kötü biri iyi olmaz.”
En çok şaşırtıcı olan sözümüz de budur:
“Kötü gidince yerine iyi gelmez.” Başka bir deyişle: “ Kötünün yerine iyi gelmez.” O kötüyü oraya seçebildiğimize, getirdiğimize göre iyiyi seçme şansımızın olmadığı anlamına mıdır acaba bu? “Gelen gideni aratır” sözü de aynı anlamda kullanılır.
Kötü kişi olmak; artık sevilmemek. Dostken düşman sayılmak. Kötü bir ismi olmak; kötü tanınmak.
Kötü komşu sözü de ünlüdür. Kötü komşu kişiyi mal sahibi edermiş. Kötüden iyilik beklenmezmiş bir de.
Anaların çocuklarına duasıdır: “Tanrım kötülerle karşılaştırmasın.” Kötüyle baş etmek zordur.
Kötü hastalık, iyileşmesi zor ya da imkânsız olan hastalık.
Kötü haber, kara haber. Ölüm haberi.
İstenmeyen haber.
“Kötü haber tez gider.” Kötü haberin saklanamayacağı, kulaktan kulağa yayılacağı gerçeği…
*
“Öyledir böyledir dert insanı söyletir.”
Beni de, bugün “kötü” üzerine söyleten gazetelerdeki “kötü” haberler.
Haber sayılmayacak basit, sıradan olayları, reklamları, korkutmaları, “kötü haber” adıyla başlıklara koyuyorlar. “Falandan kötü haber! Filandan kötü haber.”
Birinden kötü haber denilince böyle, akla ilk gelen o denilen kişinin ölüm haberidir. Ya o kişi ölmüştür, ya da çok yakını (anası babası…) ölmüştür. Bir diğer akla gelen de başlıklarda adı geçenin ölümcül bir hastalığa yakalanması. Hastanede can çekişmesi. Kötü haber denilince, “Amansız hastalık denile denile, hastaların durumu hiç düşünülmeden, acımasızca kafalara sokulan kanser hastalığı hatırlanıyor bir de. Oysa bu sözün yasaklanması gerek. İyi olacak hastayı kötüleştirir böyle bir benzetme. Neyse, biz, konumuza dönelim.
Kötü haber diye verilenler böyle haberler değil. Adamı kukla gibi oynatan haberler.
“Abacı kebeci, sen neci?”
Yeni yılda yeni haberler arıyor gözlerimiz. Yeniçağ gazetesinde yeni yılın ilk haftasında art arda iki haber. İki ünlü yazarın “kötü” haberi.
“Yılmaz Özdil'den kötü haber. Hastalığını kendi duyurdu.” Arkasından açıklaması:
“Sözcü gazetesi yazarı Yılmaz Özdil, korona virüse yakalandığı bugünkü köşesinden okuyucularına duyurdu. Haber Giriş: 5 Ocak 2022 Çarşamba.” (Haberdeki anlatım bozukluğuna dikkat, demin baktım yanlış yazım aynen duruyor.)
“Özdil bugünkü "Pozitif" başlıklı köşe yazısında korona testinin pozitif çıktığını açıklarken bir süre istirahat edeceğini belirtti.”
Evinde dinlenerek geçen bir tür grip hastalığına böyle bir başlık atılabilir mi? “Kötü habermiş. Siz kötü ne demek bilmiyorsunuz anlaşılan! Bakmışlar oluyor, uyaranları kulak çekeni yok habercinin, ertesi günü yine manşetten duyuru: Aynı başlık, adı değiştirip son dakika girişiyle:
“Son dakika... Uğur Dündar'dan kötü haber.”
“Gazeteci Uğur Dündar sosyal medya hesabından kötü haberi verdi. Usta gazeteci koronavirüse yakalandığını duyurdu. Haber Giriş: 6 Ocak 2022 Perşembe.” Bu da ilk ağızdan açıklama:
"Ülkedeki pozitif vaka patlamasından biz de nasibimizi aldık ve “Cavid- On dokuz” test sonucum pozitif çıktı. Neyse ki aşılarım tam. Şimdilik hafif seyrediyor. İyi dileklerinize şimdiden çok teşekkürler..." ("Cavit beyin" adını numarasını bile dosdoğru yazamıyoruz, sonra yazımız (sosyal iletişimde)anında mimleniyor, söz hakkı verilmiyor.)
“Gazeteci Uğur Dündar kendiyle ilgili kötü haberi sosyal medyadan bizzat kendisi duyurdu.” demişler. Vay canına, iki lafın arasında bu kez “sıvılarının” tam olduğu da belirtilmiş. Sanki soranı var ya da önemi var? O sıvıyı sizler o hastalıktan korunmak için almamış mıydınız kolunuzdan?
Kötü haber algısı çoktan değiştirilmiş de bizim haberimiz olmamış demek. Şöyle bir araştırdım haberleri, ortalık kötü haberden yıkılıyor:
“Hande Erçel ve Kerem Bürsin'in ayrıldığı iddia edilmişti! Kötü haber geldi...”
Meraklanmayın kötü haber o sandığınız türden kötü haber değil, bu iki dizi oyuncusu ayrılmamışlar (!) sevinebilirsiniz, haberin gerisi böyle:
“Hande Erçel ve Kerem Bürsin'in koronavirüse yakalandığı iddia edildi.”
Ortalık kötü haber kaynarmış meğer. Haber, Aralık sonundan, iki hafta öncenin. Bu seferki kişi TRT’den korunmalı, yandaş bir oyuncu:
“Engin Altan Düzyatan'dan kötü haber. Engin Altan Düzyatan sosyal medya sayfasından yaptığı bir paylaşımla kötü haberi duyurdu ve çevresindeki kişileri...”
Korkmayın korkmayın, kalp krizi geçirmemiş, geç kalınmış kanser tanısı konulmamış, anası, babası, kayınvalidesi (H. Koçyiğit) falan ölmemiş… Bakın kötü haber neymiş?
“Sosyal medyadan duyurdu! Testi pozitif çıktı. Engin Altan Düzyatan'dan kötü haber geldi.”
Kötü nedir bilmeyenler, kötü haber nedir, nasıl olur, başlarına gelmeyenler, magazinin gülleri bülbülleri, küresel çetenin gönüllü ya da paralı yardımcıları meğer bu tür haberleri her gün ama her gün verirlermiş. Cumhuriyet gibi ciddilik taslayan bir gazete bile aynı yolda, bir farkı yok diğerlerinden:
“Cumhuriyet - Onur Tuna'dan kötü haber: 'Mahkum' dizisi çekimlerine ara verildi.” Açıklama artık şaşırtmıyor:
“Dizi oyuncuları Onur Tuna ve Muharrem Türkseven'in koronavirüse yakalandığı belirtildi.”
Bunlar da diğer diziciler. Hay maşallah hepsinden kötü haber:
“Oyuncu Gökhan Alkan'dan kötü haber: 'Kalp Yarası' dizisinin yeni bölümü yayınlanmayacak. Gökhan Alkan’ın koronavirüse yakalanması nedeniyle…”
O iğrenç ötesi ilişkilerin, aldatmaların dizisi geri kalır mı kötü haber yarışında?
“Burcu Biricik'ten kötü haber!” Haber Vatan gazetesinden. “Kanal D’deki Camdaki Kız’ın yıldızı…” Yok bilemediniz. Buradaki kötü başka: Zavallıcığın bulaşık makinası bozulmuş da, apartman dairesinde otururmuş da, mutfak zeminine su sızmışmış… “Kötü haber,” artistin sırıtık pozlarıyla verilmiş.
Bir de aynı tarzda sporcu haberleri var. Çoğu yabancı futbolcu. Kötü haber başlığının altında kulüplerle parasal anlaşmazlıkları yazılmış… Ah üzüntüden öldük duyunca: “Fenerbahçe'ye Gabigol'den kötü haber.”
Kötü haber Apple firmasından da gelmiş aynı başlıkla yazmışlar.
“ABD'li teknoloji devi Apple'dan kötü haber geldi. Bazı iPhone modelleri için hiç beklenmedik bir şey yapacak.”
Geçen Eylül’den bir “kötü” haber, kötü haber denilerek verilmiş o zaman:
“Haluk Levent'ten kötü haber! 'Şaşkınlık içerisindeyim' – Takvim”
Korkmayın birden canım bu haber geçmiş bir haber, hem de o tür naylon haber, kötü haber değil:
“ H. Levent koronavirüs testinin pozitif çıktığını duyurdu.”
Bu da hiç bilmediğim birinden. Oyuncuymuş, dizideki adı Çınar’mış.
“Çınar'dan kötü haber! Kanal D”
Telaşlanmayın, Çınar’ınız ne ölmüş ne bayılmış, dizide rol gereği şişlenmiş. Diziyi kaçırmayın izleyin demekmiş bu duyuru.
Nihayet kötü haber değil bir üzücü haber duyurusu, bugünden. 9 Ocak, Pazar gününden. Bazı haberciler için, pozitif çıkan malum testler demek ki kötü haber sınıfından çıkmış, daha normale dönülmemiş ama en azından kötü sözünü kullanmaktan utananlar varmış.
Utanma duygusu geri dönmüş. Algıları tutsak edilen robotlaşmış haberciler kendilerine gelmeye başlamış.
Bunca kötünün içinde bu bir iyilik, iyileşme haberi olsun:
“Sunucu Ece Üner'den üzen haber! Ünlü sunucu Ece Üner korona testinin pozitif çıktığını duyurdu.”
*
“Kötü laf kötüden çıkar!”
“Kötünün kendi belası kendine yeter!”
Kubbelice bir yalan söyleniyor basında yayında… Sözcüklerle oynanıyor. Haberciler oyunda. Yalanı “kötü” ile köpürtüyor, büyütüyor, korkuya korku katıyorlar. Ortalık kubbesiz hamam” dolu diyelim, delirmeden söze girelim, bilmeceyi soralım, saati bulalım:
“Çınçınlı hamam kubbesi tamam bir gelin aldım babası imam.”
Feza Tiryaki, 9 Ocak 2022
Kötü, iyi olmayan demek. Kötü yol, kötü iş, kötü kişi, kötü düşünce, kötü söz, kötü kötü düşünme… Hepsi de olumsuz anlamda kullanılan sözler…
Kötülük; kötü olma, kötü davranışta bulunma. Kötülemek; biri, bir durum hakkında kötü söylemek. Kötü işçilik, kötü malzeme, kötü yönetim, kötü soğuk, kötü manzara, kötü resim, kötü müzik, kötü film, kötü yazı, kötü kader, kötü kentleşme, kötü kaza, kötü plan, kötü gülüş, kötü bakış, kötü oyun, kötü görünüş, kötüye gidiş…
Kötü yola düşmek, eski Türk filmlerinin olmazsa olmazıydı. En çok korkulan durumdu kadınlar kızlar için… Kötü yürekli kadınlar erkekler eksik olmazdı filmlerde. Onlarsız konu düşünülemezdi. Sevilen kötüler bile olurdu. Kötülüğü şakacıktan rol icabı yapan film oyuncuları müthiş sevilirdi.
Eskiden, işini görevini kötüye kullanmak; suçların en büyüğü diye bilinirdi. Kötülük kanıksanmamıştı.
“Kötülük her kişinin, iyilik er kişinin kârı.” diyerek de kötülüğün gücünü bizlere anlatır atalarımız. Masallarımızdaki Musa tiplemesi ise kötünün kalıba sokulmasıdır: “Adı Musa, kendi köse, boyu kısa olandan kork!” denir Keloğlan masallarında. “Kötüye bulaşma!”
Kötü üzerine ne çok atasözümüz vardır: “Kötülük eden kötülük bulur.” “Kötüden iyi doğmaz!” “Kötü gün iyi olur kötü biri iyi olmaz.”
En çok şaşırtıcı olan sözümüz de budur:
“Kötü gidince yerine iyi gelmez.” Başka bir deyişle: “ Kötünün yerine iyi gelmez.” O kötüyü oraya seçebildiğimize, getirdiğimize göre iyiyi seçme şansımızın olmadığı anlamına mıdır acaba bu? “Gelen gideni aratır” sözü de aynı anlamda kullanılır.
Kötü kişi olmak; artık sevilmemek. Dostken düşman sayılmak. Kötü bir ismi olmak; kötü tanınmak.
Kötü komşu sözü de ünlüdür. Kötü komşu kişiyi mal sahibi edermiş. Kötüden iyilik beklenmezmiş bir de.
Anaların çocuklarına duasıdır: “Tanrım kötülerle karşılaştırmasın.” Kötüyle baş etmek zordur.
Kötü hastalık, iyileşmesi zor ya da imkânsız olan hastalık.
Kötü haber, kara haber. Ölüm haberi.
İstenmeyen haber.
“Kötü haber tez gider.” Kötü haberin saklanamayacağı, kulaktan kulağa yayılacağı gerçeği…
*
“Öyledir böyledir dert insanı söyletir.”
Beni de, bugün “kötü” üzerine söyleten gazetelerdeki “kötü” haberler.
Haber sayılmayacak basit, sıradan olayları, reklamları, korkutmaları, “kötü haber” adıyla başlıklara koyuyorlar. “Falandan kötü haber! Filandan kötü haber.”
Birinden kötü haber denilince böyle, akla ilk gelen o denilen kişinin ölüm haberidir. Ya o kişi ölmüştür, ya da çok yakını (anası babası…) ölmüştür. Bir diğer akla gelen de başlıklarda adı geçenin ölümcül bir hastalığa yakalanması. Hastanede can çekişmesi. Kötü haber denilince, “Amansız hastalık denile denile, hastaların durumu hiç düşünülmeden, acımasızca kafalara sokulan kanser hastalığı hatırlanıyor bir de. Oysa bu sözün yasaklanması gerek. İyi olacak hastayı kötüleştirir böyle bir benzetme. Neyse, biz, konumuza dönelim.
Kötü haber diye verilenler böyle haberler değil. Adamı kukla gibi oynatan haberler.
“Abacı kebeci, sen neci?”
Yeni yılda yeni haberler arıyor gözlerimiz. Yeniçağ gazetesinde yeni yılın ilk haftasında art arda iki haber. İki ünlü yazarın “kötü” haberi.
“Yılmaz Özdil'den kötü haber. Hastalığını kendi duyurdu.” Arkasından açıklaması:
“Sözcü gazetesi yazarı Yılmaz Özdil, korona virüse yakalandığı bugünkü köşesinden okuyucularına duyurdu. Haber Giriş: 5 Ocak 2022 Çarşamba.” (Haberdeki anlatım bozukluğuna dikkat, demin baktım yanlış yazım aynen duruyor.)
“Özdil bugünkü "Pozitif" başlıklı köşe yazısında korona testinin pozitif çıktığını açıklarken bir süre istirahat edeceğini belirtti.”
Evinde dinlenerek geçen bir tür grip hastalığına böyle bir başlık atılabilir mi? “Kötü habermiş. Siz kötü ne demek bilmiyorsunuz anlaşılan! Bakmışlar oluyor, uyaranları kulak çekeni yok habercinin, ertesi günü yine manşetten duyuru: Aynı başlık, adı değiştirip son dakika girişiyle:
“Son dakika... Uğur Dündar'dan kötü haber.”
“Gazeteci Uğur Dündar sosyal medya hesabından kötü haberi verdi. Usta gazeteci koronavirüse yakalandığını duyurdu. Haber Giriş: 6 Ocak 2022 Perşembe.” Bu da ilk ağızdan açıklama:
"Ülkedeki pozitif vaka patlamasından biz de nasibimizi aldık ve “Cavid- On dokuz” test sonucum pozitif çıktı. Neyse ki aşılarım tam. Şimdilik hafif seyrediyor. İyi dileklerinize şimdiden çok teşekkürler..." ("Cavit beyin" adını numarasını bile dosdoğru yazamıyoruz, sonra yazımız (sosyal iletişimde)anında mimleniyor, söz hakkı verilmiyor.)
“Gazeteci Uğur Dündar kendiyle ilgili kötü haberi sosyal medyadan bizzat kendisi duyurdu.” demişler. Vay canına, iki lafın arasında bu kez “sıvılarının” tam olduğu da belirtilmiş. Sanki soranı var ya da önemi var? O sıvıyı sizler o hastalıktan korunmak için almamış mıydınız kolunuzdan?
Kötü haber algısı çoktan değiştirilmiş de bizim haberimiz olmamış demek. Şöyle bir araştırdım haberleri, ortalık kötü haberden yıkılıyor:
“Hande Erçel ve Kerem Bürsin'in ayrıldığı iddia edilmişti! Kötü haber geldi...”
Meraklanmayın kötü haber o sandığınız türden kötü haber değil, bu iki dizi oyuncusu ayrılmamışlar (!) sevinebilirsiniz, haberin gerisi böyle:
“Hande Erçel ve Kerem Bürsin'in koronavirüse yakalandığı iddia edildi.”
Ortalık kötü haber kaynarmış meğer. Haber, Aralık sonundan, iki hafta öncenin. Bu seferki kişi TRT’den korunmalı, yandaş bir oyuncu:
“Engin Altan Düzyatan'dan kötü haber. Engin Altan Düzyatan sosyal medya sayfasından yaptığı bir paylaşımla kötü haberi duyurdu ve çevresindeki kişileri...”
Korkmayın korkmayın, kalp krizi geçirmemiş, geç kalınmış kanser tanısı konulmamış, anası, babası, kayınvalidesi (H. Koçyiğit) falan ölmemiş… Bakın kötü haber neymiş?
“Sosyal medyadan duyurdu! Testi pozitif çıktı. Engin Altan Düzyatan'dan kötü haber geldi.”
Kötü nedir bilmeyenler, kötü haber nedir, nasıl olur, başlarına gelmeyenler, magazinin gülleri bülbülleri, küresel çetenin gönüllü ya da paralı yardımcıları meğer bu tür haberleri her gün ama her gün verirlermiş. Cumhuriyet gibi ciddilik taslayan bir gazete bile aynı yolda, bir farkı yok diğerlerinden:
“Cumhuriyet - Onur Tuna'dan kötü haber: 'Mahkum' dizisi çekimlerine ara verildi.” Açıklama artık şaşırtmıyor:
“Dizi oyuncuları Onur Tuna ve Muharrem Türkseven'in koronavirüse yakalandığı belirtildi.”
Bunlar da diğer diziciler. Hay maşallah hepsinden kötü haber:
“Oyuncu Gökhan Alkan'dan kötü haber: 'Kalp Yarası' dizisinin yeni bölümü yayınlanmayacak. Gökhan Alkan’ın koronavirüse yakalanması nedeniyle…”
O iğrenç ötesi ilişkilerin, aldatmaların dizisi geri kalır mı kötü haber yarışında?
“Burcu Biricik'ten kötü haber!” Haber Vatan gazetesinden. “Kanal D’deki Camdaki Kız’ın yıldızı…” Yok bilemediniz. Buradaki kötü başka: Zavallıcığın bulaşık makinası bozulmuş da, apartman dairesinde otururmuş da, mutfak zeminine su sızmışmış… “Kötü haber,” artistin sırıtık pozlarıyla verilmiş.
Bir de aynı tarzda sporcu haberleri var. Çoğu yabancı futbolcu. Kötü haber başlığının altında kulüplerle parasal anlaşmazlıkları yazılmış… Ah üzüntüden öldük duyunca: “Fenerbahçe'ye Gabigol'den kötü haber.”
Kötü haber Apple firmasından da gelmiş aynı başlıkla yazmışlar.
“ABD'li teknoloji devi Apple'dan kötü haber geldi. Bazı iPhone modelleri için hiç beklenmedik bir şey yapacak.”
Geçen Eylül’den bir “kötü” haber, kötü haber denilerek verilmiş o zaman:
“Haluk Levent'ten kötü haber! 'Şaşkınlık içerisindeyim' – Takvim”
Korkmayın birden canım bu haber geçmiş bir haber, hem de o tür naylon haber, kötü haber değil:
“ H. Levent koronavirüs testinin pozitif çıktığını duyurdu.”
Bu da hiç bilmediğim birinden. Oyuncuymuş, dizideki adı Çınar’mış.
“Çınar'dan kötü haber! Kanal D”
Telaşlanmayın, Çınar’ınız ne ölmüş ne bayılmış, dizide rol gereği şişlenmiş. Diziyi kaçırmayın izleyin demekmiş bu duyuru.
Nihayet kötü haber değil bir üzücü haber duyurusu, bugünden. 9 Ocak, Pazar gününden. Bazı haberciler için, pozitif çıkan malum testler demek ki kötü haber sınıfından çıkmış, daha normale dönülmemiş ama en azından kötü sözünü kullanmaktan utananlar varmış.
Utanma duygusu geri dönmüş. Algıları tutsak edilen robotlaşmış haberciler kendilerine gelmeye başlamış.
Bunca kötünün içinde bu bir iyilik, iyileşme haberi olsun:
“Sunucu Ece Üner'den üzen haber! Ünlü sunucu Ece Üner korona testinin pozitif çıktığını duyurdu.”
*
“Kötü laf kötüden çıkar!”
“Kötünün kendi belası kendine yeter!”
Kubbelice bir yalan söyleniyor basında yayında… Sözcüklerle oynanıyor. Haberciler oyunda. Yalanı “kötü” ile köpürtüyor, büyütüyor, korkuya korku katıyorlar. Ortalık kubbesiz hamam” dolu diyelim, delirmeden söze girelim, bilmeceyi soralım, saati bulalım:
“Çınçınlı hamam kubbesi tamam bir gelin aldım babası imam.”
Feza Tiryaki, 9 Ocak 2022