2000’li Yıllara Girerken Kapitalizm
Derleyen ve Çeviren: Arslan Başer Kafaoğlu





Bu kitabın yayın hakları Analiz Basım Yayın Tasarım Uygulama Ltd. Şti.nindir.
Birinci Basım: Haziran 2000 Kapak Fotoğrafı: William Frank Gentile,
Nicaragua, "Las Nubes", 1988.
Teknik Hazırlık: Analiz Basım Yayın
Baskı: Sistem Ofset

ISBN: 975-343-300-X
KAYNAK YAYINLARI: 310


ANALİZ BASIM YAYIN TASARIM UYGULAMA LTD. ŞTİ
********

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 9

MUTSUZ AİLELER: KÜRESEL KAPİTALİZM VE
ULUS-DEVLET (Ellen Meiksins Wood) 11
Doğuştan Bitişik mi? 13
Kapitalizm ve Uluslararası İlişkiler 17
Günümüz Evrensel Kapitalizmi 20

KÜRESEL KAPİTALİZMDE SAHRA'NIN
GÜNEYİ AFRİKASI (John S. Saul ve Colin Leys) 24
Küresel Kapitalizmde Afrika: İki Perspektif 26
Sermayenin Gözüyle Afrika 28
Afrika'yı Disipline Etmek 30
Marjinalizasyon Politikaları 33
Sosyalizm ve Güney Afrika 36
Alternatifler 38

BİN YILIN SONUNDA LATİN AMERİKA
(James Petras ve Henry Weltmeyer) 42
Giriş 42
Emperyal Hegemonyanın Tarihsel Kökenleri 44
Amerikan Nüfuzunun Politik ve İdeolojik Temelleri 46
Yeni Emperyal Düzen: Yirmi Yıl İktidarda 47
Latin Amerika'da Durgunluk, Gerileme ve İkili Dünya 54
Durgunluktan Sınıfsal Krize 56
Madalyonun İki Yüzü: Birinci ve Dördüncü Dünya 58
Krize Yanıtlar: Reform ya da Devrim 59

BİNYILIN SONUNDA
ASYA'DA KAPİTALİZM (Prabhat Patnaik) 61
JAPONYA'DA SAVAŞ SONRASI SİSTEMİ
ÇÖKTÜ (William K. Tabb) 79
Japon Krizi 79
Savaş Ertesi Japon Sistemi 82
Reform Yapılabilir mi? 86

BUGÜNÜN AVRUPA KAPİTALİZMİ
EURO VE 'ÜÇÜNCÜ YOL" ARASINDA
(Greg Albo-Alan Zuege) 89
Ekonomik Engeller: Küreselleşme ve Tek Pazar 91
Savaş Sonu Kapitalizmi ve Avrupa Topluluğu 93
Durgunluk ve Avrupa Birliği 96
Politik İklim: Sosyal Demokrasinin Yeni Konumu 100
Çözüm Bulamayan Ulusal Reformizm 101
"Sosyal Avrupa": Bir "İnsancıl Yüzle" Küreselleşme 104
Durgunluk İçin "Üçüncü Yol'lar 107
Sonuç: Bugünün Avrupa Kapitalizmi 108

BUGÜNKÜ RUS KAPİTALİZMİ (Stanislav Menshikov) 109
Rus Kapitalizminin Tarihi Karakteristikleri 109
Devlet Bürokrasisi İçinden Mafya Kapitalizminin Doğuşu 111
1991'den 1998'e Büyük Gelir Uçurumu 115
Sovyetler'den Rusya'ya:
Sanayide Gerileme, Hizmet Sektöründe Yükseliş 119
Rus Kapitalizmi "Tam Bir Kısır Yaratık Haline Gelmiştir" 122
Batı'ya Bağlanarak İntihara Gitme 126

****************
ÖNSÖZ

Aylardır 2000 yılının içindeyiz. Aslında diğer yıllardan bir farklılığı yok. Ama bir yeni binyıla başlarken bazı şeylerin gözden geçirilmesinden doğal bir şey olamaz.

Ünlü Amerikan dergisi Monthly Review de böyle bir çabaya girmiş ve yeni bir milenyuma (binyıla) girilirken kapitalizmin durumunu ayrıntılı bir şekilde ele almış. Her biri kendi alanında uzman olan bilim insanları, kapitalizmin çeşitli ülke ya da bölgelerdeki durumunu ayrıntılarıyla saptamış. Meydana gelen kitapçığı biz ilginç bulduk ve dilimize kazandırmak istedik.

Yapıtı hazırlayan Monthly Review dergisinin geçmişi ve kişiliği, incelemeye ayrı bir değer katıyor. Bu derginin kapağında "Bağımsız Sosyalist Dergi" olduğu belirtilmiştir. 50 yıldır aralıksız çıkmakta. Kurucuları ünlü iki kişi: Paul Sweezy ve Leo Huberman. Diğer ünlü iki ekonomist, Paul Baran ve Henry Magdoff da sürekli olarak yazı ailesinde yer almışlar. Hiçbir Marksist dergi, kapitalist bir ülkede bu denli uzun ve sağlıklı yaşama sahip olmadı bugüne kadar.

Derginin kurucularından Paul Sweezy'nin temel sayılacak bilgiler içeren kitabını 1970'te Türkçeye çevirdim. Kitap, Kapitalizm Nereye Gidiyor? adıyla yayımlandı. Bu yıllardan beri dergiyi izlerim. Dergi yazarlarının diline, yöntemine ve yazış biçimlerine bu nedenle alışkınım. Bu niteliklerin verdiği güvenle yapıtın okuyucular için öğretici olacağını umarım.

Çeviride sondaki bir bölümü, bazı erken yargılar ileri sürülmüş bularak Türkçeye çevirmedim. Ayrıca çeviride hep Türk okuyucuları düşünerek biraz serbest davrandığımı, bazı basitleştirmeler ve önemsiz kısaltmalarda bulunduğumu da bu arada belirtmeliyim.

Okuyucularıma bu vesileyle saygılar sunarım.

Arslan Başer Kafaoğlu

9-10

**************
MUTSUZ AİLELER
KÜRESEL KAPİTALİZM VE ULUS-DEVLET
Ellen Meiksins Wood*



"Her mutsuz ailenin mutsuzluğu kendine özgüdür."
Leon Tolstoy, Anna Karenina.



"Kapitalizm" terim olarak ABD'den Japonya, Rusya. Brezilya ya da Güney Afrika'ya kadar her yerde farklı durumlardaki düzenlere verilen addır. Biz terimi, bunların hepsini kucaklayan ekonomik devinim yasalarını (bunalıma yönelme ortak yasası da içinde) kucaklayan bir tarzda, bütün çeşitliliğiyle kullanacak ve bu yolda ele alacağız. Ve bu arada "küresel" kapitalizmi ulusal kapitalist ekonomilerin karşılıklı ilişki içinde olduğu temel önermesiyle inceleyeceğiz. Çünkü, ulusal ekonomiler kapitalizmi yöneten aynı devinim yasaları içinde bütünleşmeye gitmişlerdir. Ekonomik krizler ve bugün yaşanan gerilemelerin hepsinin kökü ulusal olmayıp, genel dinamik içinde aranmalıdır. Bu genel dinamik bütün küresel ekonomiyi ve bütün kapitalist ekonomilerin birbiriyle bağlanışını da belirlemiştir.

Kapitalizm, bu bağlamda, ulusal çeşitliliklerle değişmeyen, bir genel devinim yasasıyla var olan bir sistemdir. Ve öyle bir sistemdir ki, durmadan genişler ve uluslararası hale gelir, doğuşundan bu yana "küresel" olma eğilimindedir ve bugün küreselleşmede eskiyle ölçülemeyecek kadar ileridedir. Bu durumda çağdaş kapitalizmi nasıl bir yöntemle inceleyeceğiz?


_______
* Ellen Meiksins Wood, Paul Sweezy ve Harry Magdoff gibi seçkin kişilerden sonra ünlü Monthly Review dergisinin editörlüğüne getirilmiştir. Altı yıldır bu görevi hakkıyla yürütüyor.


11

güzel bir konu, ellerine saglik ,,,,