2013-2015 ZOR YILLAR…(III)
Dr.Noyan UMRUK

2013’de, Erdoğan, uhdesinde bulundurmakla kıvanç duyduğu BOP eşbaşkanlığı gereği, PKK ile “barış süreci” ve buna göre yazılacak bir anayasa, Suriye ve Irak ile ilişkiler ve bu ülkelerde özerk Kürt devletçiklerinin pekiştirilmesi gibi bir dizi ciddi ulusal ve bölgesel görevle karşı karşıya...Ancak, işler kolay değil. Irak’la başlayalım.
Günü gele, hesabı sorula…

Irak’ta, sürmekte ve derinleşmekte olan mezhep çatışmalarına son verilmesinin, belki de en tutarlı yolu İran’ın da desteği ile “Barzani’ye haddini bildirme” stratejisinin “Arapları birleştirici” bir unsur olarak kullanılabilmesi. Yoksa, ülkesinin kuzeyinde neden bir kolordu oluştursun, Maliki?
Ülkenin işgalinden bu yana bir hayli mesafe alan Barzani’ye, günü gelende şımarıklığının hesabının bir şekilde sorulması zaten kaçınılmaz.

Çarpık duruş…

Erdoğan, bu süreçte, Maliki’ye ve Esada cepheden karşıt tutumu ile İran’ın bölgedeki etkenliğinin artmasına yol açarken, Barzani ile içli dışlı… Irak’ın kuzeyine sermaye ihracı, Türkiye üzerinden petrol alış veriş vb kısa vadeli pratik çıkarlar yeğ tutulmakta. Esad örneğinde olduğu gibi, Irak’taki siyasi sorunun kaynağı olarak Maliki görulmekte, Haşimi’ye hami olunmakta, Irak’ın bütünlüğü için Maliki’nin gitmesi gereği ifade edilmekte. Maliki ise bu tavra, Kuveyt’ten Kuwait Energy, Birleşik Arap Emirlikleri’nden Dragon Oil ve TPAO’nun %30 pay ile ortak olduğu başlangıç değeri 250 milyon dolar olan petrol sondaj konsorsiyumundan Türkiye’yi çıkartarak yanıt verdi.
“Bu duruş, Türkiye’yi, ‘Irak’ta bütünlüğün sağlanması Maliki’ye bağlıdır’ görüşü ile İran’ın nufüz alanını sınırlamak isteyen ABD ile de karşı karşıya getiriyor. Sonuç olarak, Erdoğan çarpık bir duruş içinde görünüyor: Bir yandan Irak’ta olası bağımsız bir Kürt devletinin Türkiye’deki Kürtler üzerinde yaratacağı etkiden korkarak Irak’ın bütünlüğünü destekliyor; öte yandan Irak’ın parçalanmasına destek veriyor… Erdoğan, Iraklı Arapların, Kürt bölgesinin Irak’tan kopmaması için savaşacakları olasılığını da unutmuş görünüyor.”(1)

“Titrerim baktıkça, mücrim gibi istikbalime…”

Sonuçta, Erdoğan’ın politik geleceği Suriye, Irak’daki gelişmelere ve PKK ile pazarlığına bağlı. Irak ve Suriye’de artan gerilim ve çatışmalar, hem Erdoğan’ın PKK ile görüşmelerini, hem de manevra kabiliyetini “olumsuz” etkileyecek...

Bölge politikası, K.Iraktaki vadesi sınırlı ekonomik çıkarlar dışında, Erdoğan’a bir şey kazandırmadı. Beklenenden daha çabuk gelişebilecek bölgesel değişimlerin Erdoğan’ın politik geleceğine ciddi etkileri olabilir...

Öte yandan Kürt Bölgesel Hükümeti ile ilişkilerdeki yakınlaşma ve PKK ile girdiği “barış süreci” PKK’nın Suriye sınırında güçlenmesine önemli katkılar sağlıyor…

Hükümet şiddet ve terör gölgesinde hem bir çok ülkenin “istikrarsızlaştırma taşeron”u, hem de uluslar arası mafia’nın önemli bir ögesi olarak finansal boyutları ile devasa hale gelmiş olan PKK ile pazarlıklarını sürdürmekte…Bu pazarlık uzun zaman alacağa benziyor. Nitekim, medyaya sızdırılan son görüşme tutanağı umut ve onur kırıcı. Buna rağmen, pazarlık bazı sonuçlara ulaşırsa, bu kesinlikle Erdoğan’ın daha önce yaslandığı, öykündüğü ‘milliyetçi’söylemle çelişecek. Anayasa, BDP’nin desteği ile “Alla Turca Başkanlık Sistemi” ile “PKK taleplerinin” pazarlığı sonucu oluşturulmaya çalışılacak. Suyu görmeden, paçayı sıvayanlar için iyi de…Referandumun bumerang etkisi göstermesi de büyük olasılık…
Sonuç:

“Erdoğan bu güne kadar çok becerikli bir ‘ip cambazı’ idi ama şimdi çok daha etkili bir orta oyuncusu olduğunu göstermek zorunda!”(2)

Tercümesi: “Artık, ip cambazlığının zamanı geçti. Senin de katkılarınla oluşturduğumuz Irak’ın kuzeyindeki Güney Kürdistan’a, Suriye sınırı boyunca Batı Kürdistan’ın, Türkiye’de Kuzey Kürdistan’ın yaratılması ve eklemlenmesi sürecinde “etkili bir orta oyuncusu” olduğunu göster! Sonrası, İran ve Doğu Kürdistan Allah kerim…”

2013’de, giderek “asli görevi” ile iyice karşı karşıya kalan Erdoğan sırat köprüsünde. Çünkü, izlediği tutarsız ve bağımlı politikalar sonucu, bu kez ve ilk kez tüm değişkenler denetimi dışında…Kamuoyunda güvensizlik büyüyor, destekleyenler de “hadi bakalım top sende” deyip, tribüne çıkmış durumdalar …

İran’la devam edeceğiz…

(1), (2) Kaynak: http://nationalinterest.org/commentary/ ... ssues-8024
Morton ABRAMOWİTZ, Jessica Sims, 28 Ocak 2013

AYDINLIK G, 03.03. 2013