Amerika uğruna tazminat ödeyecek


Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, ’ABD şirketi Cargill’in Bursa’daki fabrikasının faaliyetine, aleyhteki mahkeme kararlarına rağmen göz yumdukları’ gerekçesiyle, Başbakan Tayyip Erdoğan’la dönemin yöneticilerinin tazminat ödemesi gerektiğine hükmetti.

ABD BAŞKANI BUSH’A VERDİĞİ SÖZ UĞRUNA MAHKUMİYETİ BİLE GÖZE ALDI

Erdoğan’a Cargill cezası
Yargıtay, ’Cargill’in Bursa’daki fabrikasının faaliyetine, aleyhteki mahkeme kararlarına rağmen göz yumdukları’ gerekçesiyle, Erdoğan’la dönemin yöneticilerinin tazminat ödemesine hükmetti.

Cargill, Bursa’da tarım arazisi üzerine kanuna aykırı tesis kurduğu gerekçesiyle dava edilmişti. Danıştay tesisin kapatılması yönünde karar vermişti.

Hükümetlerin yargı kararlarını uygulamamasından ve Türkiye’nin bu nedenle AİHM’de bile mahkûm olmasından duyduğu rahatsızlığı sürekli dile getiren yargı, siyasileri kararlara uymaya zorlayacak emsal niteliğinde bir hükme imza attı. Milliyet’ten Gökçer Tahincioğlu’nun haberine göre; Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, “ABD firması Cargill’in Bursa’daki nişasta fabrikasının faaliyetini sürdürmesine, idari yargının aleyhteki kararlarına rağmen göz yumdukları” gerekçesiyle başta Başbakan Erdoğan olmak üzere, dönemin sorumlu yöneticilerinin kişisel tazminat ödemesi gerektiğine hükmetti.

’Erdoğan sorumlu’
Gemlik’te yaşayan Ali Arabacı ve Cevdet Altun ile avukatları Yahya Şimşek, Cumhur Özcan ve Şenay Özeray, Cargill’in tarım alanında fabrika kurmasına karşı açtıkları davaları kazanmalarına rağmen, kararların gereğinin yerine getirilmediğini belirterek yeniden mahkemeye gitmişlerdi.

Bursa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvuran davacılar, yargı kararlarını uygulamadıkları gerekçesiyle Başbakan Erdoğan, eski Bayındırlık ve İskan Bakanı Zeki Ergezen, eski Bursa Valisi, Emniyet Genel Müdürü Oğuz Kağan Köksal, Bursa Belediye Başkanı Hikmet Şahin ve Gemlik Belediye Başkanı Mehmet Turgut’tan manevi tazminat istedi. Mahkeme, tazminat talebini reddetti. Temyiz üzerine dosyayi inceleyen Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 26 Mayıs 2008’de yerel mahkemenin kararını bozdu. 2’ye karşı 3 oyla alınan kararın gerekçesi kısa süre önce tamamlandı. Kararda, Erdoğan, Ergezen ve Turgut’un, yargı kararlarının uygulanmaması konusunda sorumluluğu bulunduğu ifade edildi. Kararda özetle şöyle denildi: “Davalılar görevlerini yerine getirmemişlerdir. İptal kararları ile fabrika tamamen izinsiz ve ruhsatsız hale gelmiş olduğundan faaliyetlerine son vermesi gerekir. Ancak bu konuda yetkili olan Gemlik Belediye Başkanı, sadece, fabrikaya şekli bir uyarı yapmıştır. Bayındırlık Bakanlığı’nın daha önce vermiş olduğu izinleri geri alması gerekirken bunu yerine getirmemiştir. Yürütmeyi durdurma kararlarına rağmen fabrikanın faaliyeti bizzat Başbakan tarafından imzalanmış olan yazı ile devam etmiştir. İptal kararları yerine getirilmediği gibi, fabrikanın faaliyetine imkân verecek yeni idari ve yasal düzenleme arayışlarına girilmiştir.

Temel ilkelerin ihlali
Davacılar zorlu, karmaşık ve uzun bir yargılama sürecine dahil olup kazandıktan sonra, kararların uygulanması için ayrıca uğraş göstermiştir. Bu durum hukukun üstünlüğü ile yönetilen devletin temel ilkelerinin ihlali anlamına gelir. Davacılara tazminat ödenmesi gerekir.” Yerel mahkeme ilk kararında direnirse dosya Yargıtay Ceza Genel Kurulu’na gelecek. Kararına uyarsa, Erdoğan, Ergezen ve Turgut, belirlenecek tazminatı ceplerinden ödeyecek.

Yasa bile çıkarıldı
TBMM, 2006’da Toprak ve Mera Kanunu’nda değişiklik yaparak, tarım arazilerinde 2004’ten önce izinsiz yapılan tesislerin metrekaresine 5 YTL ödenerek faaliyetini sürdürmesine olanak sağlayan yasayı kabul etti. Anayasa Mahkemesi, CHP’nin açtığı davada yasanın yürütmesini farklı bir maddesi nedeniyle durdurdu.

TBMM, bunun üzerine ilgili maddeyi düzelterek, geçtiğimiz şubat ayında yasayı yeniden çıkarttı. Cargill’i kurtaran düzenleme, yeni yasada da korundu.

---