GODOT’YU BEKLERKEN YEP GELDİ…Dr. Noyan UMRUK


Bilirsiniz, Samuel Beckett’in sonradan oyunlaştırılan “Godot’yu Beklerken” kitabını… Yalanlar ve bu yalanları yücelterek kurtuluşu bekleyen, beklerken hiçbir şey yapamayan, kurtuluş için hiç bir imkânları olmayan insanlar, Didi ve Gogo, kabus içerisinde gelmeyeceğini bile bile kendilerini kurtaracağına inandıkları Godot’yu beklemektedirler…

Neyse bizimki geldi… Aylardır beklenilen “orta vadeli program” yerine nihayet “yeni ekonomi programı” (YEP) olarak geldi…

Temel hedefler Dengelenme-Disiplin- Değişim… 16 yıldır ne yapıyorduk hiç sormayın…

Sorular…Sorular…Sorular…

*Yeni programa göre doların 2018 yılı ortalaması 4.90TL olacakmış...
Bunun için önümüzdeki üç buçuk ayda dolar kuru ortalamasını 5.86 düzeyinde oluşması gerekiyor… Oysa dolar bey oralı değil hala 6.30 dolaylarında salınıp duruyor… Terbiyesiz, disipilinsiz…
Peki gelecek yıl için varsayılan 5.60’lık ortalama dolar kuruna ne demeli! 2019’da 5.86 dolayında girecek ama yıl ortalamasını 5.60 olacak… TÜFE’nin yüzde 15.9 olacağı 2019’da TL dolara karşı değer mi kazanacak?

*Yeni ekonomik programda akıllara durgunluk veren tahmin ise cari açık… Cari işlemler dengesinde yılın ilk yedi ayında 33.1 milyar dolar açık verilmiş; Programda 2018’in tümü için öngörülen açık ne kadar mı, 36 milyar dolar. Yani yedi aydaki 33.1 milyar dolar açığa, yılın son aylarında zaten birden yükselen cari açığa, kalan beş ayda 2.9 milyar daha eklenecek ve yıl 36 milyarla kapatılacak… Sanayi frenleniyor iyi ama artık kağıt ve tüm tarım ürünleri bile ithal edilirken cari açığın en önemli kalemi olan enerji ithalatı ne olacak? %8 dolaylarında dolaşan cari açığın %3'ler düzeyine indirilmesi için ne gibi bir stratejinin izleneceğinin iyice bir açıklanması gerekmiyor mu?

*Programda bu yılın TÜFE artışı yüzde 20.8 olarak tahmin ediliyor. Enflasyonda gelecek yılın(15.9) ve 2020’nin(9. hedefleri de 2021’in yüzde 6’sı da Allah kerim…

*Yeni programla büyümede frene basılıyor. Türkiye ekonomisi ilk yarıda yüzde 6.2 büyüdü. Yılın tümü için beklenen oran yüzde 3.8. Buna göre yılın ikinci yarısında yüzde 1.8’lik bir büyüme öngörülüyor. 2019 2.3, 2020 3.5… Adam gibi büyümeye ancak 2021 de ulaşılabiliyor:%5…

* YEP ile alınan önlemlerin işsizliğe çare olmayacağı açık… Çift haneli rakamlara devam…

*Borçların yapılandırılmasına yönelik “Banka planı” çerçevesinde kamu borcu düşük seviyeleri koruyabilir mi?

*Sert fren yapacak ekonomide bütçe açığı %2'nin altında kalmayı sürdürebilir mi ve bunu sağlayacak kamu tasarrufları gerçekten yapılabilir mi?

Sonuç:

Bu soruların yanıtlarını alamayan, bütün bu hedeflere hangi uygulama ve enstrümanlarla ulaşılacağını pek anlayamayan piyasalar da bu YEP’i pek satın almamış görünüyor zaten… Programın müelliflerinin beklentilerinin aksine dolar 6.30 larda, avro 7.40’larda salınıp duruyor görüldüğü gibi… Kandırmışlar seni çocuk...

Ne dersiniz… Kendi alanlarında özerk olması gereken kurumlara bu olanağın sağlanmasına, toplumun sosyo-psikolojik durumu ve de memleketin hukuk, demokrasi, uluslar arası ilişkiler yaklaşımı normalleştirilene değin Godot’yu beklemeye devam…