ABDullah Gül yazdı:“Bunların hepsi yalandır, aslı yoktur. ABD ile gizli bir anlaşma yapacağız, böyle şey olur mu? Onları işbirliğine zorlamak için elimizden geleni yapıyoruz. ABD ile anlaşma yaparsak bunların hepsi devletin kayıtlarında olur, devletin ilgili makamları tarafından bilinir” dedi.

Gerçek şu: ABD Kongresi’nin kararı

ABD Başkanı Bush, Irak savaşı harcamalarının artması nedeniyle 25 Mart 2003’te Kongre’ye 79 milyar dolarlık bir ek bütçe tasarısı sunuyor. Tasarıda, Mısır, İsrail, Ürdün gibi bölge ülkelerine ciddi mali yardımlar öngörülüyor. Türkiye’ye de 1 milyar dolarlık bir hibe verilmesini istiyor Bush yönetimi.

Nisan ayı başında Temsilciler Meclisi ve Senato Ortak Komitesi tasarıya son biçimini verirken Türkiye paragrafına ek bazı koşullar getiriyor.

Tasarı 12 Nisan 2003’te bu koşullarla birlikte H.R.1559 sayılı “Savaş Zamanı Acil Ek Bütçe Yasası (Emergency Wartime Supplemantal Appropriations Act, 2003) adıyla kabul ediliyor ve 16 Nisan’da da Bush’un imzası ile yürürlüğe giriyor.

Savaş öncesi ABD yönetimi ile 25 milyar dolardan başlayıp 80 milyar dolara kadar çıkan bir bant aralığında para pazarlığı yapan hükümet 1 Mart tezkeresinin Meclis’te reddedilmesinden sonra 1 milyar dolarla yetinmek durumunda kalıyor. Bu da elbette hiç yoktan iyi. Çünkü bölgedeki savaş koşulları Türk ekonomisinin kırılganlıklarını artırdığı gibi döviz dengesine de bir ölçüde tehdit oluşturuyordu o günlerde.

Kongrenin koşulu

1 milyar dolar hibe veya Türkiye’nin tercihine göre 8,5 milyar dolar tutarında uygun koşullu kredi...

Kredi AKP hükümetinin daha fazla işine geliyor ancak ABD Kongresi’nin yasaya koyduğu bir hüküm hükümeti tereddüde düşürüyor. O nedenle de anlaşmanın imzası uzun süre geciktiriliyor. Ek Bütçe yasasının Türkiye paragrafındaki hüküm özetle şöyle:

“Bu kredi Türkiye’ye ancak ABD Dışişleri Bakanı’nın Temsilciler Meclisi ve Senato’nun ilgili komitelerine ‘Türkiye’nin tam olarak işbirliği yaptığını bildirmesi’ halinde verilecek. Bu çerçevede Türkiye, Irak’a yönelik insani yardımların yapılmasını kolaylaştıracak ve işbirliğine gidecek. Ayrıca Kuzey Irak’a tek taraflı olarak asker konuşlandırmaktan kaçınacak...

İşte Türkiye bu anlaşmaya imza attığında “Kuzey Irak’a tek taraflı asker konuşlandırmayacağı” yani sınırötesi askeri harekat yapmayacağı taahhüdünü otomatikman vermiş olacak.

Ve nihayet hükümet tercihini yapıyor; 8,5 milyar dolarlık krediye ilişkin anlaşma, Dubai’de yapılan IMF ve Dünya Bankası’nın yıllık toplantıları sırasında, 22 Eylül 2003’te imzalanıyor. Belgenin altında Türkiye adına Devlet Bakanı Ali Babacan ABD adına da Hazine Bakanı John Snow imza atıyor.

Askerin tepkisi

O günlerde de bu konuda Ankara’da hararetli tartışmalar yaşanmıştı. O zaman da Baykal, hükümeti eleştirmişti. Hatta askerler bile bu konuda bazı kaygıları dile getirmişti. Örneğin soru üzerine dönemin Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök, “Bize sorulmadı ve bizim görüşümüz alınmadı” deyip eklemişti: “Aslında Kuzey Irak’a asker girmesiyle kredi konusunun apayrı konular olarak ele alınması lazım. Para konuları ve bu konunun bir arada işlenmesi pek uygun değil.”

Dahası normal olarak hükümetler arası kredi anlaşmaları ilgili bakanların imzası ile yürürlüğe girebiliyorken bu anlaşma barındırdığı siyasi koşul nedeniyle Meclis’e götürülmek zorundaydı.

Ve hükümet uzunca bir süre bekledi. ABD yönetiminden Kuzey Irak koşulunun kaldırılmasına ilişkin bir formül bulunmasını talep etti. Ancak Beyaz Saray, Kongre’den geçen yasanın değiştirilebilmesinin imkansız olduğu yanıtını verdi.

Bunun üzerine hükümet ne anlaşmayı Meclis’e sundu ne de krediyi kullandı.

Sonunda da bu krediye ihtiyaç duyulmayacağı anlaşıldığı için ve ondan da önemlisi Kuzey Irak’la ilgili yıpratıcı koşul nedeniyle anlaşma bir süre sonra iptal edildi.

Hadise bundan ibaret.
Kaynak

ABDullah Gül yazdı:MHP Lideri Devlet Bahçeli’nin, “Abdullah Öcalan’ın idamını Gül engelledi” sözlerine cevap veren Gül, “İmralı’daki mahkeme idam kararını verdiğinde, 1999 yılında iktidarda kim vardı? Erzurum’da ip fırlatıyorlar. İmralı’da mahkeme idam kararını verdiğinde Türkiye’de ip yok muydu?”