Lozan’dan Kimler Rahatsız Olur?



Lozan Antlaşması Türk Ulusunun, emperyalizme karşı kazanmış olduğu askeri zaferin, diplomatik- siyasal olarak ilan edilmesi ve uluslar arası düzlemde karara bağlanmasının adıdır.

Diplomasi, silahsız savaştır. Nasıl savaş, siyasetin başka araç ve yöntemlerle yürütüldüğü bir faaliyetse, diplomasi de savaşın başka araç ve yöntemlerle yürütüldüğü faaliyettir.

Bu açıdan Lozan Antlaşması, Sakarya'da, Dumpupınar'da, Afyon'da yok edilmek istenen bir ulusun silah ve süngü yoluyla fiili olarak milli bağımsızlığını kazandıktan sonra; bu bağımsızlık kazanımını belgelediği antlaşma metnidir.


Milli Kurtuluş Savaşı'mız başarıya ulaşmadan önce, Mondros Mütarekesi ve Sevr Planı'ndan memnun olan istilacı devletler, bu memnuniyetleri seviyesinde Lozan'dan da rahatsız olmuşlardır. Farklı bir ifade ile Sevr için plan yapanlar, Lozan Antlaşması ile sonuçlanacak bir kurtuluş mücadelesinin hesabını yapamadılar. Bu hesap eksikliği yüzünden 100 yıllık projeleri karaya oturan sömürgeci devletler, Lozan'dan nefret etmekte kendi açılarından haklıdırlar. Bunu anlamak için, yani Lozan Antlaşması ve bu anlaşmanın sonuçlarını daha iyi anlamak için iki noktaya dikkat etmek gerekiyor.


1 - Lozan sonrası, Türk topraklarının paylaşımı üzerine plan yapan yabancı devletlerin tutumuna.


2 - Lozan imza altına alınmadan önceki Sevr’in temel maddelerine…

Yani Lozan'ın kıymetini anlamak için, Mondros Mütarekesi ve Mütareke'nin hemen sonrasında gerçekleşen işgal sürecini iyi okumak gerekiyor.


İNGİLTERE VE ABD’NİN LOZAN DÜŞMANLIĞI

Önce ilk işaret ettiğimiz noktaya, Lozan'a karşı yabancı devletlerin tutumuna ve yaklaşımına bakalım.


Bunun için konu başlığında dile getirdiğimiz "Lozan'dan kimler rahatsız olur?" sorusuna yanıt vermek gerekiyor.


Bakınız bu konuda Lozan anlaşmasını bu güne kadar yok sayan Amerikan"ın Temsilciler Meclisi üyesi William UPSHAW 1927'de ne diyor?


"Antlaşma, Timurlenk kadar hunhar, Müthiş İvan kadar sefih ve kafatasları piramidi üzerine oturan Cengiz Han kadar kepaze olan bir diktatörün zekice yürüttüğü politikasının bir toplamıdır. Bu canavar, savaştan bıkmış bir dünyaya, bütün uygar uluslara onursuzluk getiren bir diplomatik antlaşma kabul ettirmiştir. Buna her yerde bir Türk zaferi dediler ve eski dünya parlamentolarını bunu kabule ikna ettikten sonra, büyük sermaye grupları, soğukkanlı ticaret erbabı ve giderek güya bazı din temsilcileri bile, Türkiye'yi uygar uluslar masasında uluslararası bir konuk durumuna yücelterek, Amerika'yı yüksek ülkülerinden uzaklaştırmada birleştiler."

Wiliam UPSAW"ın Hunhar, Sefih, Korkunç, diktatör ve canavar şeklinde nitelendirerek bahsettiği kişi; Mustafa Kemal"in ta kendisidir!


Söz konusu konuşmasında, Amerikalı Senatör'ün belirttiği "Amerika'yı yüksek ülkülerinden uzaklaştırmak" cümlesine dikkat edelim. Çünkü Lozan Antlaşması, yalnız Türk ulusunun yok oluşu anlamına gelen Sevr'in ve bizi Batı emperyalizmine her yönüyle bağlayan, Batı'nın müstemlekesi haline getirecek olan kapitülasyonların değil, bunlarla beraber ABD'nin, Wilson ilkelerine dayanarak bölgeye nüfuz etmesi planını da ortadan kaldırıyordu.


Peki, ABD'nin ve diğer Batılı devletlerin "ülküsü" nedir o dönem?


Osmanlı'nın devlet varlığına tamamen son vermek, Türk topraklarının yer altı - yer üst zenginliklerine el koymak ve bu kaynakları kendi ekonomik, siyasi çıkarları doğrultusunda kullanmak. Anadolu'nun jeopolitik konumunu, Asya'ya nüfuz etmek için kullanmak. Bütün bunların gerçekleşmesi için de Anadolu'da Türk varlığına son vermek. Nasıl, yeterince açık mı?


ABD'li senatör Lozan hakkında konuşurken, aslında sadece kendisinin veya ABD'nin değil; Türk topraklarını istila etmek ve Türk varlığını ortadan kaldırmak isteyen bütün emperyalist devletler adına konuşmuştur.


Antlaşmadan rahatsız olan bir diğer devlet, İngiltere'dir. Bu konuda Lozan görüşmelerinde İngiltere adına hazır bulunan Lord Curzon'nun düşüncesi ne peki?


“İleride dara düşüp bize yardım için geldiğinizde, burada reddettiğiniz her şeyi, cebimden çıkartıp önünüze koyacağım ...” Lord Curzon - İngiltere Temsilcisi ve Konferans Başkanı


Yani İngiltere Lozan'dan istediğini alamadan masadan kalkmak zorunda kalmıştır.


Peki, sadece İngiltere ve Amerika mı? Sömürgeci devletlerin sahaya sürdüğü Yunanistan da rahatsızdır sonuçtan.


Bu işgal güçlerinin rahatsız olduğu ve isteyip de alamadıkları nelerdi?


Bunun için yukarıda işaret ettiğimiz ikinci noktaya bakmamız gerekir. Yani Lozan'ı anlamak için Sevr'i ana hatları ile incelemek gerekiyor.


Sevr Planı, 433 maddeden oluşur. Sevr Planının temeli, yukarıda da işaret ettiğimiz üzere, Türk topraklarına egemen olmak, bunun için de Türk varlığını Anadolu'nun içlerinde, küçük bir alana hapsetmek, sonrasında da Anadolu'daki Türk varlığını tamamen ortadan kaldırmak amacına dayanır.




Eğer Sevr gerçekleşseydi?


1- İstanbul Osmanlı Devleti’nin başkenti olarak kalacak; ancak Osmanlı Devleti anlaşma koşullarına uymazsa İstanbul Türk’lerden alınacaktı.


2- Boğazlar her zaman bütün devletlerin gemilerine açık tutulacaktı. Uluslar arası bir komisyon Boğazları yönetecek ancak komisyonda Türk üye bulunmayacaktı. Bu komisyonun ayrı bir bütçesi ve bayrağı olacaktı.

3- Anadolu’nun doğusunda iki yeni devlet kurulacaktı. ( Doğu Anadolu'da bir Ermenistan, Güneydoğu'da Kürdistan )


4 - Urfa, Antep, Mardin ve Suriye Fransa’ya verilecek, Adana’dan Kayseri ve Sivas’ın kuzeyine kadar uzanan bölge, Fransa’nın nüfuzu altında bulunacaktı.


5 - Mali ve adli kapitülasyonlar (ayrıcalıklar) en ağır şekilde müttefik devletlere açık olacaktı.


En önemli olarak görülen ve aklımıza ilk gelen bu maddelerle birlikte Sevr Planı, toplam 433 maddeden oluşuyor.


Yukarıda sadece beş maddesini sıraladığımız Sevr, Türk varlığına yönelik bir kundaklama ve suikast projesinden başka bir şey değildir.


Şimdi de kimilerinin “Hezimet” dediği, Lozan'ın kazanımlarına bakalım.


Yukarıda sıraladığımız 5 maddelik Sevr Planı'nı karşılayan, Lozan Antlaşması'nın maddelerini incelediğimizde Lozan’ın kim için “Hezimet” olduğu sanırım daha iyi anlaşılacak.


- Avrupalıların asırlarca peşinden koştukları şark meselesi (Doğu sorunu) iflas etmiştir. Mondros ve Sevr Antlaşmaları geçersiz hale getirilmiştir. Kapitülasyonlar kaldırılarak ekonomik bağımsızlık yolunda çok önemli bir adım atılmıştır. Türkiye’nin gücü karşısında Doğu Anadolu’da kurulması kararlaştırılan Ermenistan ve Güneydoğu'da kurulması düşünülen Kürdistan projeleri iflas etmiştir.


- Azınlık sorunu çözümlenerek Avrupalıların Türkiye’nin iç işlerine karışmaları önlenmiştir. Borçlar sorunu halledilerek borçların ödenmesi ile her türlü yabancı ekonomik denetim ve gözetimine son verilmiştir. Duyun-u Umumiye İdaresi kaldırılmıştır.


- Lozan Barış Antlaşması önceki yıllarda imzalanan barış antlaşmaları göz önünde bulundurulduğunda yeni Türk Devleti için büyük bir başarıdır. Antlaşmayla Misakımillî büyük ölçüde gerçekleştirilmiş ve tam bağımsızlık sağlanmıştır. Bununla birlikte bazı konularda başarı sağlanamamıştır.


İki proje ve planın arasındaki farkı, yukarıdaki karşılaştırmadan, bir ortaokul öğrencisi rahatlıkla anlayacaktır. Ancak biz daha yalın bir ifade ile Sevr ve Lozan arasındaki farkı özetleyelim:


Sevr Planı Türk milletinin yok oluşu, Lozan ise 200 yıldır askeri - siyasi kayıplar ve toprak kayıpları yaşayan Türk milletinin yeniden İstiklalini kazanması anlamına gelir.




Ya Lozan'dan Yanasın Ya da Sevr Sevdasından

İşin daha komik tarafı ise şu: Sevr’in altına imza atanları görmeyen ya da görmek istemeyenlerin, Türk bağımsızlığının tapusu olan Lozan’a saldırmaları… Yani herkes genetik hafızasının emrettiğini konuşuyor.



Aynı anda hem Sevr'i hem Lozan'ı desteklemek mümkün olmadığı gibi, aynı anda her iki proje ve antlaşmaya karşı çıkmak da mümkün değildir. Bu maddenin doğasına aykırı bir tutum olur. Konuyu bitirirken, bu son tespiti neden yazdım. Sevr'e karşı olanlar Lozan'dan yanadır. Peki, sizce Lozan'a karşı olanların safı neresidir?


Yanıt gayet açık sanırım.


https://www.facebook.com/profile.php?id=100006232153226
Mithat Akar – GAZİANTEP