News of Feza TİRYAKİ

“Hepimiz Biliyoruz ama Dilimiz Varmıyor”

Sözcü gazetesinin haber başlıklarından biriydi bu, dün.

“Hepimiz biliyoruz bunu ama söylemeye dilimiz varmıyor”un kısaltılmışı.

Oradaki, “herkesin bildiği şey” sporla ilgiliydi. Sivassporun başkanı konuşmuş, “ayaktopu” haberleriyle ilgilenmeyen birinin anlayamayacağı, ne dendiği anlaşılmayan iki üç sayfalık uzun bir söyleşi - haber. Futbolla beyinleri uyuşturmak, toplumu oyalamak, spora bu kadar karışan siyaseti, Trabzonspor’un iktidarca kayırılmasını eleştirmek...

Aynı ana başlıklarda bir haber daha vardı bu söze çok uyan. Herkesin pek yakında gündeme ...

İYİLİK YAPARKEN, KÖTÜLÜK...

“İyilik yaparken kötülük bulmak”, başa çokça gelir. Bu nedenle, kimine iyilik yaramaz," denilir.

“İyilik bilmeyen adam, adam sayılır mı?” atalarımızın bu sorusu, hem kadın, hem erkek için sorulmuştur. Yapılan iyiliğe nankörlük edene, iyiliğin değerini bilmeyenlere söylenmiş.

İyilik, iyilik, nasıl iyilik? İyilik, göreceli bir söz. Bazen iyilik yapıyormuş sanırsın kendini, aslında kötülük yaparsın kişiye, topluma.

En çok da masallar bu vurguya dayanılarak anlatılır. İyilik özendirilir. “İyilik iki baştan olur.” Yapılan da yapan da ...

HAYVAN

Hayvan, Arapça bir söz, insanla birlikte tüm canlıların ortak adı. Bizim sözlüklerimizdeki anlamı, insan ile bitki dışındaki canlı türü. Canlıları genellikle üçe ayırırlar ders kitaplarında: İnsan, bitki, hayvan. Bir de mantarlar var. Ne bitki, ne hayvan.

Hayvan sözünün ikincil anlamı da, kaba, düşüncesiz, görgüsüz insan demek. İnsana yakışmayan davranışlara, duygulara da ”hayvanca” derler. “Hayvanlaşmak” insan olma erdemini yitirmek, iç güdüleriyle davranmak.

İnsanı da, hayvan sınıfına sokar düşünürler. “İnsan düşünen hayvandır.” En yaygını bu, ...

“Şaka Yapıy’in Her’alde”

“Şaka yapıyorsun herhalde!” sözünü yöresel söyleşiyle yazmışlar bir arabanın arka camına. Geçenlerde gördüm. Aynen şöyle: “Şaka yapıyin heralde”. Eksik sesleri belirten üstten kesme imi de kullanılmamış, böyle ağızdan çıktığı gibi yazılmış. Ya bilgisizlikten bu yazım yanlışı, ya da Türkçeye şaka yapılmış.

Yazıyı okuyunca önce bir gülümsüyorsun, sonra, yanlış yazıma kaşlarını çatarken, ardından şaka gibi, acı ülke gerçekleri bir bir aklına geliveriyor, ne diyeceğini şaşırıyorsun.

Son yıllarda, duyduğumuz, aklımızı zorlayan her haberde, ...

El Ele Büyüttüler


“Ölmek var, ayrılmak yok” deyişi gibiydi yaşamları. Türk siyasetinde (günahı – sevabıyla) rol oynamış, bir döneme damgasını vurmuş iki ad: Bülent Ecevit, Rahşan Ecevit.

Cumhuriyet’le doğmuşlar. Rahşan Aral, 1923’te, Bursa’da, Bülent Ecevit ondan iki yıl sonra, 1925’te, İstanbul’da. Aynı okullarda okumuşlar: “Robert Kolej” . İstanbul’daki, eğitimi İngilizce olan, 1863’te kurulan bu okulda tanışmışlar. 1946’da da evlenmişler.

Cumhuriyetin ilk yıllarındaki aile resimlerimizin güzelliğini, resimdekilerin iç sızlatan inceliğini, görünüşlerinin asilliğini bilirsiniz.

Eskinin resimleri, ...

ORADAN BURADAN


“Ölümden ötesi yok ya?” derler, korkan, korkudan istemediği, yanlış yola gideni ayıltmak isteyenler.

“Öldüm öldüm korkarım, öldüm neden korkarım?”

Tam günümüz insanının durumu, üstünden korkuyu bir atamaması.

Ölümden korkarız korkmasına da; biliriz, “ölüme korkmak fayda vermez.”

Hiç istemediğimiz durumları yaşadığımızda, umudumuz tükendiğinde çaresizlik sözüdür:

“Ört ki ölem!”

“Öyle geliyor ki bana, bugüne kadar insanlar, kendim de içinde, öleceklerine, kelimenin tam anlamıyla yok olacaklarına inanmıyorlar. Ölen hep başkası, ölüm de hep bir ...

İNDİM KUYU DİBİNE


En yaygın tanımıyla roman, olmuş, olabilir olayları anlatan bir yazın türüdür. Öykünün uzunu, daha ayrıntılı anlatılanı. Hep olabilecek olayları anlatmaz roman, gerçeküstü olayları anlatan romanlar da vardır.

Destanlardan efsanelerden yola çıkan, batıl inançları konu eden, masalımsı konuları işleyenler de... Bir günü, yalnızca bir anı anlattıkları gibi, uzun bir ömrü de, sayısız olayları da sayfalarına sığdırır romanlar. Bir dönemi, geçmiş tarihi, gelecekteki günleri anlatanları... Belgesel nitelik taşıyanları... Çeşit çeşittir romanlar. Herkes kendi yaşamını, ...

HAYVANLAR SÖYLESE...

Eski çağlarda kralları kim yerecek,
Kim ölümü göze alıp onları eleştirecek?
Yokmuş şimdiki özgürlükler o zaman, demokrasi nerede?
Hani neredeymiş bağımsız yargı, halkın egemenliği, eşitlik, devletin koruyucu şemsiyesi?
İşte bu yüzden bilgeler, işi masallara vurmuşlar,
Hayvanlardan örneklerle, onları insana benzetip, dert yanmışlar.
İnsanın yerini hayvan almış, kralın, yönetenin yerini de hayvanlar kralı aslan!
İşte bu öykülerden birkaçı, insanın içini cız ettirecek,
Duyana hayvan kadar olamamışız dedirtecek...

“Aç ayı oynamaz”

Çaylakla bülbül ...

“Kapıyı Biraz Aralık Bırak” (İrlandalı)


Yeni yılda, önceden bir saat kadarlık kısmına baktığım, ancak konuya girdiğim 3,5 saatlik “İrlandalı” filmini, kaldığım yerden başlayarak sonuna kadar izledim.

Tanıtımında, orjinal diliyle, dilimizi - ayrı ayrı dinleyerek - kıyasladım. Öyle güzel çevirmişler ki dilimize, aslı Türkçe sanırsınız. Aslından daha güzel seslendirilmiş. Belki de bu tadı bize dilimizin güzelliği veriyor, çeviri, seslendirme sanatçılarının ustalığı da unutulmamalı. Türkçemiz için denilen Ziya Gökalp’ın bu dizeleri; dünyaya geldik gidiyoruz ülkemiz için ...

KANDIRMANIN YOLLARI

“Ne aldatıyoruz, ne kandırıyoruz!” denilerek bir bıçak tanıtımı yapılıyor, hani bitmek bilmez laf ebeliğiyle, iç bayıltarak ürün tanıtılan yayınlar var ya, onlardan birinden duydum.

Demek ki alıcıyı aldatmışlar, kandırmışlar zamanında, artık aldatmaca – kandırmaca yokmuş.

Aldatma – kandırma iyice günlük yaşamımıza girmiş; küçük basit bir mutfak aracı nihayet sattığın şey. Ne bu, kandırmaca – aldatmaca yok!” diye güvence vermeye kalkman? Ne geriye dönüşü olmayan bir çevre yıkımına girişiyorsun, ne ülke bağımsızlığıyla oynuyor, ne ...