News of Tartışma

YENİ BİR ‘HALKÇILIK’ TANIMINA DOĞRU (5)
‘Halk’a bakarak ‘yönetim biçimi’ ya da ‘demokrasi’sini ve ya da ‘yönetim biçimi’ne bakarak ‘Halk’ı tanımlamak mümkün olabilecektir demiştik.
‘Yönetim biçimi’ olarak ise, dünya genelinde şu veya bu düzeyde bir ‘demokrasi’ olduğu varsayılmaktadır.
Değilmi ki, hemen hemen tüm ülkelerde ‘sandık’lar konulmakta, ‘seçim’ler yapılmakta ve ‘siyasal partiler’ yarıştırılmaktadır.
‘Sandık’tan çıkanların seçimlerin ardından ‘diktatoryal’ eğilimler göstermesi ya da doğrudan ‘diktatör’ olmaları konusu somut örnek bağlamında ayrıca ele alınabilir.
Ancak, örneğin Fransa gibi ...

YENİ BİR ‘HALKÇILIK’ TANIMINA DOĞRU (4)
Rusya’daki ‘Narodnik’ düşüncenin kurucuları ile Fransa’nın ‘Sosyal Tarihçileri’ arasında bir ‘iletişim’ ve ‘etkileşim’in olduğu bilinmektedir.
Öyle ki, Rus ‘romantik sosyalizm’inin giderek ‘bilimsel sosyalizm’le kaynaştığı bile söylenebilir.
Nitekim, günümüzde nasıl halkın ‘anlaşılması zor’ (illisible) bir terim olduğundan yakınılıyorsa Rus halkçılığının önderlerinden olan Vera Zassoulitch de (1848-1919) bir ‘Halk çocuğu’ (fils du peuple) olarak, Rus köylüsünün görünmez varlığına (paysan invisible) karşın o’nun gücüne inanıyordu.
Burada, liberal iktisatçıların piyasanın bir ‘görünmez el’ ...

YENİ BİR ‘HALKÇILIK’ TANIMINA DOĞRU (3)
Geçen bölümlerde, ‘Halk’ın birimi olan ‘insan’ın, Hristiyanlık ile birlikte bir ‘tüzel insan’ (homme moral) biçiminde anlaşılmasına geçildiğinden sözetmiştik.
Arapça’daki karşılığı ise ‘manevi şahsiyet’ terimidir.
İşte, tek tek ‘manevi şahsiyet’lerin genel toplamı olarak biraraya gelmeleri ve ‘kitlesel birlik’ ya da Michelet’nin deyimiyle bir ‘füzyon’ biçiminde ortaya çıkmaları, somutta olmasa bile soyut bir bütünlük oluşturmaktadır, ki buna genelde ‘Millet’ ya da ‘Ulus’ denilmektedir.
Öyle ki, genelde askeri bir terim olan ‘moral ...

YENİ BİR ‘HALKÇILIK’ TANIMINA DOĞRU (2)
Madem ki, ‘yeni’ yani varolanların dışında bir ‘Halkçılık’ tanımlamasına yöneliyoruz veya aynı anlama gelmek üzere yeni ‘kavramsallaştırma’ çabası içerisindeyiz, bu yeni bir ‘Kuram’ kurma anlamına da gelecek demektir.
Her şeyden önce bu, bir ‘bilimsel çaba’ olarak belli bir ‘yöntem’e dayanmak durumundadır.
Sonra yöntemin uygulanacağı ‘alan’ın (domaine) belirlenmesi gerekmektedir.
Akademik çalışmalar ve ‘tez’ savunmalarında bu ilkelere ne denli uyulmaktadır, bilinmez (veya iyi bilinmektedir de denilebilir) konumuz dışında kalsın.
Ancak şu ...

YENİ BİR ‘HALKÇILIK’ TANIMINA DOĞRU
Onbeşinci sayısına geldiğimiz ‘Halkçılık Tipleri’ yazı dizimizi, çeşitli ülke uygulamalarını da ekleyerek yüzelli ve hatta binbeşyüzüncü sayıya ulaştırmamız mümkündür.
Öyle ki, örneğin ‘seçim sosyolojileri’ ve ‘politika bilimi’ araçlarıyla ilgili ‘Halk’lara sunulan ‘yükselen değerler’e ve oradan bu ‘yeni değerler’ aracılığıyla, ‘politik yaşam’ ve ‘yaşam koşulları’ tanımlamasına ve o arada ‘politik kurumlar’ı karakterize edecek olan ‘tip’ ve ‘model’lere ulaşmak mümkündür.
Pierre Rosanvallon’un deyimiyle (*) ‘başı sonu belli olmayan bir envanter’ (inventaire à ...

HALKÇILIK TİPLERİ (15)
‘Halk’ ve ‘Halkçılık’ özgül birer ‘içerik’ (contenu spécifique) olarak ele alınabileceği gibi özgün bir bakış açısından da (point de vue particulier) ele alınabilir demiştik.
Nitekim Türkiye’de ‘ ‘İç Anadolu sosyolojisi’ veya ‘Doğu Anadolu sosyolojisi’ gibi değerlendirmeler yapılmaktadır.
Demek ki, bu tür değerlendirmeler, ‘belli bir bakış açısı’ndan yapılmakta ve öznel (sübjektif) değerlendirme olmanın ötesine geçmemektedir.
Oysa ‘nesnel’ (objektif) değerlendirme yapmak, belli bir ‘yöntem’ uygulamakla mümkün olabilir demek bile fazladır.
Taguieff Pierre-André, anılan makalesinde ...

HALKÇILIK TİPLERİ (14)
‘Popülizm’ kavramı, zaten tanımı zor bir ‘Halk’ sözcüğünden türetilmiş olmasının yanısıra, özgül bir ‘politik rejim’i mi yoksa içeriği kesinleşmemiş bir ‘ideoloji’yi mi dile getirmektedir diye sorulabilir.
O nedenle, örneğin ‘popülizm’ için torba-sözcük (mots-valise) gibi yeni bir terim kullanılmaktadır.
Ve buradan hareketle, bilimsel bir çözümleme yapabilmek için iki kavramsallaştırma stratejisi önerilmektedir:
Genel bir ‘popülizm’ ya da bizim deyişimizle ‘halkçılık kuramı’ kurabilmek için, ‘temel nitelikler’ini ve ‘ortaya çıkış koşulları’nı, özcü (essentielliste) önkabuller (postulat) olarak ...

HALKÇILIK TİPLERİ (13)
‘Halk’ sözcüğünün etimolojik kökenlerine inildiğinde, örneğin Arapça ‘Ümmet’ kavramıyla karıştırılabilir.
Ki, bu sözcük, bilinmeden ‘din’le karıştılmaktadır.
Oysa, Arapça ‘Umma’, köken olarak ‘Anne’den (Umm) gelip, Türkçesiyle ‘Ana ocağı’ denilebilecek bir alanı kapsamaktadır.
Öyle ki, İbn Haldun’un (sha‘b) sözcüğü ve giderek (shu‘ūbiyya) ve oradan (‘asabiyya) terimlerini türettiği ve sonu ‘ırksal özgüllük’e varacak ‘toplumsal dayanışma’yı anlatmak istediği terimin karşısında yer almaktadır.
Yani, her ne kadar Aşiret (clan) bir toplumsal dayanışma biçimi ise de, ‘Ana ocağı’ ...

HALKÇILIK TİPLERİ (12)
G.W. Leibniz, 1686 yılında Foucher’e yazdığı mektupta; “Bu tanımı hiçbir yerde bulamadığım için, ben üzerinde çalışmak zorunda kaldım” diyor.
Benzetmek kimilerini kızdıracak olsa da, benim üzerinde çalıştığım ‘Halkçılık’ kavramı da, bütün o yazılanların içinde benim anladığım anlamda olanını bulamadığındandır diyeceğim.
Oysa, salt çeviri benzerliğinden dolayı ’halkçılık’ dediğimiz ‘popülizm’ hakkında yazılanlar kütüphaneleri taşıp sokaklara yayılmış bulunmaktadır.
Değil mi ki, çoğu ‘çokbilmiş’in gazete ve televizyonlarda yaptıkları yorumlarda iki sözcüklerinden biri ‘popülizm’ olmaktadır.
Gerçekten de, ...

HALKÇILIK TİPLERİ (11)
‘Halkçılık’ kavramını ele alırken, tüm ‘bilimsel çaba’larda olduğu gibi, kavramın türediği ‘kaynak’a (source génétique) gitmek gerektiği açıktır.
Ancak biz ‘Halkçılık tipleri’ yazı dizimize en son ve revaçta olan ‘tanım’ların eleştirisiyle başlamış ve Federico Tarragoni’nin ‘Halkçılık ve onun çokbilmişleri’ (Le Peuple et son oracle) makalesinde olduğu gibi ‘çokbilmişler’in ‘popülizm’ teriminden tamamen ayrı bir tanımlamadan hareket etmiştik.
Ne var ki, yine Tarragoni’nin ‘bilgelik’ yüklediği Jules Michelet’nin ‘Halkçılık felsefesi’ne geri dönmek zorunda kaldık.
Öyle ki, ...