News of Tartışma

DÜNYA SATRANÇ TAHTASI ve UKRAYNA
Şu ünlü ‘Davos Ekonomik Formu’ var ya, hani ‘Küreselleşme’cilerin ‘kâbe’si.
Onun kurucu başkanı Klaus Schwab, Kovid salgınının ardından, “bu salgın dördüncü sanayi devrimi için olağanüstü bir fırsat” doğurdu demişti.
Demek ki ‘Endüstri 4’ ya da başka adlarla, insanlığın bir ‘Dünya Devrimi’ eşiğinde olduğunu bekleyen ‘küçük burjuva kafalı’lar, yani ‘küreselleşmeci’ler için hâlâ dünya yuvarlak değil ve ne kendi etrafında ve ne de güneşin etrafında dönüyor.
Neden derseniz, eksik yönleri var ya ...

İNSANLIK NEREYE ?
Sovyetler Birliği’nin dağıldığı dönemde, yanlış anımsamıyorsam, Korkut Boratav ‘insanlık sahipsiz kaldı’ya benzer bir söz etmişti.
Nitekim ‘küreselleşme’ ile birlikte, çok değil 20-30 yıl içinde, ‘insanlık’ çığırından çıktı dense yeridir.
‘Çığır’, yani insanlığın ‘doğal evrim’ yatağı.
Şimdi, insanlığı doğurmak üzere olan bir kadına benzetecek olursak, ‘küreselleşme’nin yol açığı şu bunalım döneminde, kadın da çocuğu da ölmek üzere idi.
Yalnızca ‘sezaryen’ yöntemi ile kadını ve çocuğu kurtarmak mümkün olabilecekti.
İşte opreratör Putin, ‘Ukrayna Operasyonu’ ...

KÜÇÜK BURJUVA İDEOLOJİSİ
Ukrayna konusunda konuşan her kim olursa olsun, belli bir ‘statolatrie’ ile konuşmasını sürdürmektedir.
‘Stattolatrie’ sözcüğü Status ve İdéolâtrie terimlerinin bileştirilmesinden oluşan ve ‘Devletin putlaştırılmasına’ varan bir anlayışı dile getirmektedir.
Ki, başlangıcından buyana ‘küçük burjuva ideolojisi’nin temelini oluşturmaktadır.
Kuşkusuz kökenlerini tarihin derinliklerindeki ‘Kutsal Devlet’ anlayışında da bulabiliriz.
Ancak Fransa’da, özellikle 1830 Monarşisi’nden sonra dinsel, felsefî ve tarihsel boyutlarına bir ‘sosyal’ boyutunun eklendiğini görüyoruz.
Ekonomide ‘ütopik sosyalizm’, edebiyatta ise ‘romantizm’ dönemlerine denk düşmektedir denilebilir. ...

PUTİN GAZA MI GELDİ ?
Sadece Türkiye değil, dünya genelinde de bir ‘sözde’ kanı var : Putin ABD’nin ‘gaz’ına geldi ve çok ‘pişman’ olacak.’
Bu kanı, Türkiye’de, medyanın yüzde doksanını elinde bulunduran iktidarın yaydığı ‘yanlı haber’lere dayanmaktadır.
Benzer biçimde, dünya ölçeğinde yayın yapan ‘yandaş medya’nın ‘yanlı haber’leri de bir sözde ‘dünya kamuoyu’ oluşturmaktadır.
Rusya/Ukrayna çatışmasının ‘etnik’, ‘sosyolojik’, ‘ideolojik’, ‘jeo-stratejik’ yanları kuşkusuz vardır.
Ancak ‘ekonomik’ nedenleri üzerinde ne kadar durulmaktadır?
İzlediğim kadarıyla, ‘paylaşım savaşı’ ya da ...

‘BURASI ÇOK ÖNEMLİ’
Dr Recep’in damadı kitap yazmış.
“Bakın burası çok önemli” diyegeldiği bir sözü kitaplaştırmış.
‘Eder’i 40 tl imiş ama ne kadar ‘Değer’i varmış, okuyanlar değerlendirsin diyelim.
Benim burada üzerinde duracağım konu, bu ‘kitap’ karşılığında ne kadar ‘motorin’ alınacağı konusu.
Bugünkü fiyatlarla, bu kitap karşılığında iki litre de değil, tam 1litre 800 desilitre motorin alınabiliyor.
Fransa’ya bakıyorum, gerçekten 40€’dan aşağı kitap bulmak nereyse olanaksız.
Çin’in ‘Bir Kuşak’ projesini anlatan kitaba tam 140 € ödemiştim. ...

SOYTARI
Zelensky adlı bir soytarı dünyayı ateşe vermek üzeredir.
Efendim, Ukrayna’nın seçimle başa gelmiş, ‘meşru’ başkanıymış.
Biz o ‘seçim’lerin nasıl kotarıldığını bilmiyor değiliz.
‘Seçilmiş’ de, seçim süreci boyunca rakiplerinin biriyle olsun, halkın gözü önünde bir tartışmaya mı girmiş?
‘Devlet’ nedir biliyor muymuş?
Tıpkı, bizim çok yakından tanıdığımız bir yöntemle, ve yine çokça yinelenen bir ‘formül’le, ‘kulağından tutulup Devlet’in başına oturtulmuş’ biridir.
Bugün gidip Avrupa Parlemanto’sunda ‘bizi alın’ diye yalvaracak.
Efendim ‘ülkesi işgal altında’ imiş.
İşgal ...

EKONOMİK REFLEKSİVİTE (9)
Louis Althusser’in ‘Devletin ideolojik aygıtları’ tezi, özünde marksist alt-yapı/üst-yapı modelindeki alt-yapının üst-yapıyı doğrudan ‘belirlediği’ önermesinin reddine dayanmaktadır.
Bu ‘belirlenme’nin (détérmination) dolayımlı olduğu tezidir de denilebilir.
Yani üst-yapının ‘özerkliği’nin ileri sürülmesi, örneğin ‘politik, hukuksal ve ideolojik mekanizma’nın da (organisation) belirleyici olması demektir, ki son çözümlemede, yine alt-yapı ya da ‘ekonomik temel’ belirleyici olacaktır.
İşte bu ‘üst-belirleyicilik’ (surdétermination) içinde ‘Devlet aygıtı’nın yeni bir çözümlenmesi gerekmektedir.
‘Devlet’in bir ‘aygıt’ (appreil) olma özelliği, ki Lenin’de bu, ...

EKONOMİK REFLEKSİVİTE (8)
‘Devletin İdeolojik Aygıtları’na geçmeden önce, özellikle profesyonel/akademik ekonomistler için ‘ekonomik yeniden üretim’ üzerinde ana hatlarıyla durmak gerekebilir.
Bu, daha çok, Türkiye’de, gelişigüzel kullanılan ‘üretim ekonomisi’ teriminin gelişigüzelliğini ortaya koymak için gereklidir.
Keynes ve daha sonra gelişmiş/azgelişmiş ayırımı yapan ya da Üçüncü Dünya’cı ekonomistler ve onları izleyenlerce, ‘yeniden üretim’ şemasında, ‘kredi’ ve ‘para’nın işlevinin ‘nötr’ olarak yeraldığı saptamasıyla başlanabilir.
Dahası neo-klasik ekonomistlerin ‘reel ekonomi’ tanımlamaları da, benzer bir yaklaşımla, kapitalist ekonomik sistemin kendi ...

‘İDEOLOJİK DEVLET’ -EKONOMİK REFLEKSİVİTE (7)
Geçen gün, bir televizyon programında, ‘İdeolojik Devlet’ nitelemesi duydum.
Öyleyse, eskilerin deyimiyle, mefhumu muhalifinden hareketle, ‘ideolojik olmayan Devlet’ de olabilirmiş kanısı oluşabilir.
Oysa ‘ideolojisi’si olmayan ‘Devlet’ ne olmuştur ne de olabilir diyerek; ‘Ekonomik Refleksivite’ serimizin 6ncı sayısını burada yineleyelim:
Emile Durkheim’in toplumların düşünce ortaklığı biçimleri’nden (formes collectives de pensée) sözettiğini belirtmiştik.
Bizim irdelemekte olduğumuz konu ise, ne ekonomik ve ne de sosyolojik ya da her hangi bir dalda ‘düşünce tarihi’ni ...

EKONOMİK REFLEKSİVİTE (6)
Emile Durkheim’in toplumların düşünce ortaklığı biçimleri’nden (formes collectives de pensée) sözettiğini belirtmiştik.
Bizim irdelemekte olduğumuz konu ise, ne ekonomik ve ne de sosyolojik ya da her hangi bir dalda ‘düşünce tarihi’ni özetlemek değil ama, toplumsal düşüncelerin toplumsal ‘köken’lerini epistemolojik olarak ele almaktan başkası değil.
Ama örneğin, daha önce ‘genel denge’ paradigması ve günümüzdeki uzantıları için, özde ‘ekonomik sistem’in varlığını ‘meşrulaştırmak’ ve genel geçerliğini savunmak olduğunu ileri sürmüştük.
Ve bunun ‘ideolojik’ bir yaklaşım ...