News of Tartışma ve Fikir Meydanı

DEVLET ve SERMAYE (XVIII)
Devlet ve sönümlenmesi
Tanrı ‘Devletimize zeval vermesin’ denir ya; hele Afrin-Mafrin gibi ‘beka’ sorunumuzun olduğu bir dönemde, başka türlü düşünmek, hâşâ, dinden çıkmak gibi bir şey olur.
Ancak Avrupa’da ‘1848 Devrim’i döneminde, Devletlerin bir gün ortadan kalkacağını ileri sürecek olan Marx bile, Fransa’da sınıf savaşını anlatırken, burjuvazinin, bir ara, Devlet’ten vazgeçmeyi düşündüğünü yazar.
Sonra vazgeçmekten vazgeçer, çünkü Devlet, ‘sermaye birikimi için zorunlu bir rol’ oynamaktadır.
Aradan yüzyirmi yıl geçtikten sonra, ‘çokuluslu ...

MEMLEKET VE TEFERRUAT

Safın biri şu fotoğrafa bakıp, « Biraz ciddiyet beyler, aile şirketi değil devlet yönetiyorsunuz. Devlet yönetimi ciddiyet ister. » demiş.
Türkiye’nin ‘en güvenilir kişisi’ Uğur Abisi’ni dinlese, öyle söylemeyecekti kuşkusuz.

Fotoğraf ‘Hava Müdahale Merkezi’nde çekilmiş diyorlar.
Şimdi oraya Bilal, küçük eniştesi, arkadaşı (ki, fotoğrafta başka siviller de var) girmeyecek de, yaverinin boynuna ip taktığı Hulusi Akar mı girecekti ?
Bu kadar da saflık olmaz ki..
Bir başka odada da başörtülü hanımlar vardır ...

DÖRT AYAK ÜSTÜNE DÜŞMEK
Yine ‘dört ayak üstüne düştü’.
Tam düştü düşecek derken, dört ayak üstüne düştü.
Kaldı ki, dört ayak üstüne düşmek için dört ayaklı olmak gerekiyor.
Sizinki nerdeyse dört değil, kırkayak.
Kırkharami olunur da dört ayakla yetinilir mi, değil mi ama?
Şimdi, kerameti kendinden menkul ‘stratejistlerimiz’, ellerinde bir çubuk, Suriye haritası önünde, köy ve mezraları saymaktalar.
Doğup büyüdükleri köylerin halini sorsanız, kırk yıldır haber almamışlardır.
Bir de ‘olgu’cularımız var.
‘Olgu’lar değişmiş(miş).
‘Olgu’ olduğu ...

DEVLET ve SERMAYE (XVII)
Devlet ve ‘müdahale’si
Devlet’in ‘sermaye’ ve ‘emek’ süreçlerinin ikisinin de temelinde yeraldığını biliyoruz.
O zaman ayrıca ‘müdahale’ ettiğini söylemek, etmesini beklemek demek ne demektir açmak gerekiyor.
Bunu iki ‘düzey’de ele almak gerekiyor : biri ‘kuralların belirlenmesi’ düzeyi, diğeri de ‘eyleme geçmek’ düzeyi.
Siyasal partilerin programlarında belirttikleri ‘formülasyon’lar birinci düzeye, hükûmete geldiklerinde yaptıkları ‘uygulamalar’ da ikinci düzeye örnek gösterilmektedir.
Ancak, siyasal partilerin ‘formülasyon’larından önce, Devlet’in başından beri uygulanagelen ‘düzene ilişkin kuralları’ zaten ...

DEVLET ve SERMAYE (XVI)
Devlet ve ‘Politika’sı
Para-sermayenin merkezileşmesi demek, finans kapital olarak, üretken (endüstriyel) sermayenin mülkiyetine sahip kişi ve kuruluşlarca onun devinim ve yatırımının yönlendirilmesi demektir.
Ancak Devlet’in ‘özel kredi’ ya da sübvansiyonlar gibi katkılarının payı da yok değildir.
Ayırıcı özelliği ise, sanayi sermayesine oranla ‘özerk’ bir dolanım biçimini almasıdır.
Türkiye’de sıcak para geldi, ılık para gitti türü bir ‘edebiyat’ın olduğu bilinmeketedir.
‘Biz onu üretime yatıracağız’ diyenler ise, sanki paranın sahipleri kendileriymiş gibi konuşmaktadırlar. ...

DEVLET ve SERMAYE (XV)
Üretimin finansmanı
Bizim üzüm üreticimizin eşeğine yular ve palanı aldıktan sonra ‘yeniden üretim’ yapabilmesinin koşulu nedir?
Üreteceği malın ‘değer’inin belli olması.
Ya da, en azından piyasada dolanan paranın nitelik ve niceliğiyle harcayacağı kendi üretim gücünün ne olacağını (maliyeti diyelim), en azından öngörmesi gerekmektedir.
Körü körüne de ‘üretim’ yapılmaz ki, değil mi ama?
İşte piyasada dolanan paranın ‘nitelik’ ve ‘nicelik’ konusu, Devlet‘in işlevlerine hem ‘içkin’ ve hem de ‘dışsal’ bir etkinlik alanı ...

DEVLET ve SERMAYE (XIV)
Paranın Hikmeti
İnsanlar kendi gereksinmelerinin ötesinde üreterek ‘ekonomi’nin konusu olan “değişim” sürecini başlatmış oluyorlar.
Üzüm üreticisi, bir sepet üzüm vererek eşeğine bir yular alıyor örneğin.
Ancak zamanla, ürün çeşitliliği değişim için bir ‘ölçü’ (étalon) birimi bulunmasını gerektiriyor.
İşte ‘para’ böylece ortaya çıkıyor.
Lidya’lılardan önce, ölçü birimi olarak deniz ürünleri kabukları falan kullanılmış diyorlar.
Ancak paranın ‘altın ya da gümüş’ gibi değerli madenlerle basılmaya başlanmasından itibaren, diyelim bir Osmanlı Mecidiyesi’nin kaç Gol ...

DEVLET ve SERMAYE (XIII)
Devlet’in ekonomideki yeri
Bu aşamada ne Devlet’in tanımı ve ne de tarihsel dönüşümünü ele almıyoruz.
Şimdilik, Devlet’in kapitalist üretim süreci içindeki ’yeri’ni (action économique de l’Etat) belirlemeye çalışıyoruz.
Devlet’in ‘ekonomi politikaları’ndan (politique économique) da sözetmiyoruz. Çünkü o daha farklı bir ‘düzey’i ifade etmektedir: Somut ve günceli.
Oysa biz henüz soyut olarak ‘para’ ve ‘emek-gücü’ düzeyindeyiz.
Bir üst düzeyde, para-sermaye ya da sermayedar (l'homme aux écus) ile ücretli emek ya da doğrudan ...

DEVLET ve SERMAYE (XII)
Devlet’e gelince..
Devlet, özellikle de ‘politika bilimci’lerince, tarafsız, toplumunun ‘tüm’ünü kucaklayan ve bir ‘üstyapı’ kurumu olarak ele alınır.
Konuyu sıradanlaştırmadan, Devlet’in ‘üretim biçimi’ne doğrudan bağlı olduğunu ve ‘üretim ekonomicileri’nin de Devlet’i bilmeden ‘üretim’i anlayamayacaklarını söylerek başlayabiliriz.
Günümüz başat ‘üretim biçimi’nin kapitalist üretim biçimi olduğu bilindiğine göre, günümüz Devlet’ini de ‘kapitalist devlet’ olarak tanımlamakta herhangi bir sorun olmayacağı söylenebilir.
‘Piyasa’nın egemen olduğu varsayılan bir düzende, kimi zaman ‘minimum devlet’ ya da ‘liberal ...

DEVLET ve SERMAYE (XI)
Üretim’in ü’sü
Geçen bölümde, bugünlerde revaçta olan ‘üretim ekonomisi’nin bilimdışı ve uluorta kullanılan bir deyim olduğunu söylemiştik.
Daha fazla üreteceğiz demek, daha fazla batalım ve daha fazla insanlıktan çıkalım demekle birdir.
Neden böyledir?
Çünkü, içinde bulunduğumuz ‘üretim biçimi ve ‘toplumsal ilişkiler’, bize ‘üretim’in doğal ve onsuz olmaz bir ‘gerçeklik’miş gibi dayatır da ondan.
Bunun karşılığı, üretmeyelim de acımazdan mı ölelim değildir kuşkusuz.
‘Mefhumu muhalif’, burada, ancak ‘ekonomi’yi bilmeyenlerin başvuracağı bir yol ...