Uluslararası Adalet Divanı'nın Bosna'daki soykırımla ilgili davada Sırbistan'ı aklamasının perde arkası netleşmeye başladı. Mahkemenin, 1995 yılındaki katliamla ilgili arşiv belgelerini incelemeden karar verdiği ortaya çıktı.
Amerikan New York Times gazetesi, Belgrad yönetiminin arşivleri gizlemesine göz yumulduğunu yazdı. Habere göre, Sırpların 'devlet sırrı' dediği belgeler dikkate alınsaydı, Belgrad soykırımdan sorumlu tutulacaktı. Eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç'in yargılanması sırasında Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi'ne 'Devlet Sırrı, Çok Gizli' kaşeli yüzlerce belge geldi. Bunlar, Bosna savaşında Sırpların oynadığı rolü en açık şekilde ortaya koyuyordu. Yugoslavya'nın siyasî ve askerî liderlerinin savaşa yön veren gizli görüşmeleri bu belgelerde yer alıyordu. Ancak mahkemeye başvuran Sırplar, arşivlerin kamuoyuna açıklanmamasını sağladı. Yargıçlar, sansürlenen belgeleri gördü; ancak hayati önemdeki deliller kamuoyuna açık kayıtlarına konulmadı. Adalet Divanı da bu belgeleri görme ihtiyacı hissetmedi.
Bosna davasını 26 Şubat'ta hükme bağlayan Adalet Divanı, Srebrenitsa'da 8 bin Müslüman'ın Sırplar tarafından katledilmesini 'soykırım' olarak nitelemiş; ancak Sırbistan devletini bu olaydan sorumlu tutmamıştı.
2003'te Sırpların "devlet sırrı" isteği uyarınca önemli belgelerin gizli kalmasına onay veren Lahey'deki avukat ve diğer yetkililer, artık Belgrad'ın bu talebinin gerekçelerini ortaya koyma vaktinin geldiğini düşünüyor. Avukatlar, Adalet Divanı'nın bu belgeleri de dikkate alarak Bosnalı Müslümanların katledilmesini değerlendirmesi halinde kararın farklı olabileceğini vurguluyor. Akademisyenler ve insan hakları örgütleri de mahkemenin belgeleri direkt talep etmemesinin ciddi sakıncaları olduğuna dikkat çekiyor. Tüm belgeleri talep eden bir Bosnalının, "Mahkeme kayıtlarında yeterli miktarda delil var." cevabıyla geri çevrilmesi de Lahey'in kararının güvenilirliği konusundaki şüpheleri arttırıyor. Amerikan Üniversitesi'nden hukuk profesörü Diane Orentlicher da, "Mahkeme neden bütün belgeleri talep etmedi? Gizlenen kısımların mahkemenin kararını değiştireceği yönünde işaretler var." diyerek bu konudaki sorunu dile getiriyor.
Mahkeme yargıcı da itiraf etti
New York Times'ın haberine göre Adalet Divanı'nın yargıçları da bu konuda kendilerini eleştirmekten geri durmuyor. Mahkemenin başkan yardımcısı Şevket el Hasavneh, "Maalesef mahkeme başaramadı." diyerek gizli tutulan belgelerin soruşturmada birçok ana soruya cevap olabileceğini belirtiyor. Sırpların "devlet sırrı" sebebiyle gizlediği belgeleri ve bazı gizli kişisel dosyaları gören avukatlar, Sırp yönetiminin Bosna savaşındaki doğrudan rolünün açık olduğunun altını çiziyor. Avukatlar, kayıtların Sırp ordusu ve gizli servisinin Srebrenitsa'daki soykırımın gerçekleşmesinde ve hazırlıklarında önemli rol oynadığını gösterdiğini kaydediyor. Lahey Adalet Divanı, Sırp yönetimini soykırımdan sorumlu tutmasa da Belgrad'ın Müslümanların katledilmesine engel olmadığına karar vermişti. Gazete, arşivlerin bazı kısımlarının gizli kalmasını talep eden Sırp heyetinden bir avukatın, "Şansımıza güvenemeyiz." demesinin de soykırımda Belgrad'ın doğrudan rol aldığı yönündeki şüpheleri derinleştirdiğine işaret etti.
Mahkemenin, Sırbistan aleyhine karar vermesi durumunda Belgrad'ın, tazminat ödemesi hükme bağlanabilecekti. Divan'a, hukuki değil, Sırbistan'ın iç dengelerini dikkate alan siyasi bir karar verdiği eleştirisi yapılmıştı. Dış Haberler Servisi (zaman)
News
Site map
SitemapIndex
RSS Feed