Tarihi belgeyi yıllar sonra MİT buldu

gönderen **MedceziR** » Prş May 10, 2007 8:21

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş belgesi yıllar sonra bulundu...

Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş belgesi olan ve buna rağmen nerede bulunduğu bilinmeyen Lozan Antlaşmasının tek orijinal nüshası, mezbelelik halindeki Dışişleri Bakanlığı arşivinde tesadüfen bulunmuş.

Eski büyükelçi Kemal Girginin kitabında anlattığı olaya göre, MİTin oksijen kaynağıyla açtığı kasadan yağ lekeleri içindeki orijinal Lozan belgesi çıkıyor.

ATİNA, Ravalpindi, Oslo, Havana gibi kentlerde konsolos ve büyükelçi olarak görev yapan Kemal Girgin, 1978de, Dışişleri Bakanlığı Arşiv Dairesi Başkanlığına getiriliyor. Dışişleri Bakanı Prof. Gündüz Ökçün, Müsteşar ise Şükrü Elekdağdır. Sadece Türkiye Cumhuriyetinin değil, Osmanlının da en önemli belgelerinin yer aldığı Dışişleri Arşivi, kelimenin gerçek anlamıyla mezbelelik halindedir. Çünkü ilgilenen hiç kimse yoktur. Öyle ki, devrin gazetelerinde, "Lozan Antlaşması bile kayıp, Dışişleri antlaşmayı bir türlü bulamıyor" gibi haberler yer almaktadır. Girginin ilk işi yıllardır kimsenin el atmadığı bu arşivi tanzim etmek olacaktır.

ANAHTAR YOK

Ancak, 4.5 km. uzunluğunda rafları olan bu arşivi tanzim etmek hiç de kolay değildir. Hele bir köşede duran kasalar büyük bir sorundur. Çünkü kasaların içinde ne olduğunu veya kasaların anahtarlarının nerede bulunduğunu bilen bir kişi bile yoktur. Brükselden telefonla konuştuğumuz Kemal Girgin, bundan sonra yaşanan gelişmeleri şöyle anlatacaktır:

"Kasaları açamadığımız için Milli İstihbarat Teşkilátından (MİT) uzman istedik. Kasaların bir kısmı MİT mensupları tarafından maymuncukla açıldı. Son bir kasa kaldı. Onu maymuncukla açmak mümkün olmadığı için oksijen kaynağı ile açtılar. Kasa açılınca hepimizi şaşırtan bir şey oldu. Kasanın içinde, Lozan Antlaşmasının orijinal metni (orijinalden tasdikli) duruyordu. Daha yakından bakınca metnin üzerinde muhtelif yağ lekeleri bulunduğunu gördüm. Buna rağmen, Lozan Antlaşmasının bulunması sevindiriciydi, çünkü gazetelerde, Lozan Antlaşması kayıp gibi yazılar çıkıyordu."

Kemal Girgin, İlgi Kültür Sanat tarafından yayımlanan "Diplomatik Anılarla Dış İlişkilerimiz" adlı kitabında, bundan sonra yaşanan gelişmeleri de anlatıyor. Girgin, ilk iş olarak Lozan Antlaşmasını bir güzel ciltletecek ve bulunduğunu da bir genelge ile bütün birimlere duyuracaktır. Devletin kuruluş belgesi, artık Dışişleri Bakanlığının elindedir.

2. BÜYÜK ARŞİV

Dışişleri Bakanlığı Arşivi, Başbakanlık Arşivlerinden sonra Türkiyenin en önemli arşivi. Özellikle, 1915 Ermeni Tehciri, İstiklál Savaşı, Varlık Vergisi, 6-7 Eylül gibi kritik iç konulara ve NATO, Yunanistan, Sovyet Rusya ile ilişkiler gibi dış konulara ilişkin belgeler bu arşivde yer alıyor. Ancak bu önemli belgeler henüz açıklanmış veya araştırmacıların hizmetine sunulmuş değil.

FRANSA SAKLIYOR

Uluslararası Antlaşmalar Hukukuna göre, 24 Temmuz 1923te İsviçrenin Lozan (Lausanne) kentinde imzalanan ve Türkiye Cumhuriyetinin kurucu belgesi niteliğini taşıyan Lozan Antlaşmasının o gün orada hazırlanan balmumu mühürlü nüshası, Fransa Dışişleri Bakanlığı arşivlerinde bulunuyor. Antlaşmanın aslını saklayan ülkeye Depoziter" ülke deniliyor. Fransız Dışişleri tarafından hazırlanıp tasdiklenen resmi kopyalar ise ilgili devletlere dağıtılıyor. İşte Kemal Girgin tarafından bulunan nüsha, Fransa tarafından Türkiyeye verilen orijinal nüsha.

Kitabında anlattı

Dışişleri Bakanlığında yıllarca konsolos ve büyükelçi olarak görev yapan, bakanlığın Arşiv Dairesi Başkanlığında bulunan Kemal Girgin, orijinal Lozan Antlaşması belgesinin nasıl bulunduğunu kitabında anlattı.

Hürriyet
Ender DURUEL
Sefa KAPLAN

gönderen **Veled** » Prş May 10, 2007 12:31

MedceziR, güzel bir haber kardes teşekkürler

Tarihi belgeyi yıllar sonra MİT buldu

Tarihi belgeyi yıllar sonra MİT buldu

Kİmler çevrİmİçİ