Tuzla Tersanesi'nin, deniz görmeyen işçileri...
2000 yılından bu yana Tuzlada tersanelerde çalışan 51, son 7 ayda ise 15 işçi hayatını kaybetti. Son olarak bizim bu haberi hazırladığımız sırada Cevat Toy isimli işçi, geminin üzerinde çalışırken bulunduğu yerden geminin ambarına düşerek yaşamını yitirdi. Onların ölümüne neden olan çalışma şartlarına geçmeden önce işçilerin tersane dışındaki hayatlarına evlerine gidiyoruz. Tuzla tersanelerinde akşam olduğunda işçiler paydos ediyor. Kimisi trenle, kimisi otobüsle, kimisi yürüyerek evlerine gidiyor Ve akşam saatlerinde biz Tuzla tersanelerindeki bir başka gerçekle karşılaşıyoruz.
Tuzlanın arka mahallelerinde, küçük odalarda yaşayan, daha önce pek çoğu hayatlarında deniz görmemiş ve tersanelerde çalışmaya gelen Urfalı işçilerle tanışıyoruz Tıpkı geçtiğimiz günlerde yaşamını yitiren tersane işçisi Samsunlu Metin Turan gibi, Urfalı işçiler de çeşitli umutlarla İstanbula gelmişler. Ve tersanede iş bulduktan sonra Tuzlada, içinde kendilerinden başka kimsenin bulunmadığı bekâr odalarına yerleşmişler
Biz bu bekâr odalarından birine girdiğimizde, pek hoş olmayan bir manzarayla karşılaşıyoruz. Ağır bir kokunun olduğu bu odada daha birkaç gün önce İstanbula gelen Urfalı işçiler kalıyor Hepsi yerde, oldukça kötü görünen eski halıların üzerinde yatıyor. Bulundukları odada onları ısıtacak bir şey olmadığı için hepsi battaniyelere sarınmış. Ama bizi en çok şaşırtan, Urfalı işçilerin bu odaya bir ay için tam 1 buçuk milyar lira ödemesi oluyor
İşçilerle konuşmak istediğimizde bazıları kamera karşısına geçmek istemiyor, bazıları ise bizimle röportaj yapmayı kabul ediyorlar Urfalı işçilerden, Tuzlanın başka bölgelerinde bunun gibi pek çok bekar odası olduğunu öğreniyoruz. Ve bu bekâr odalarından başka birine gidiyoruz. Burası Tuzlada, tersanelerde çalışan işçilerin kaldığı bir apartman
Apartmanda çeşitli büyüklüklerdeki dairelerin pek çoğu oda oda kiraya verilmiş. Odanın büyüklüğüne ve her odadaki kişi sayısına göre kira alınıyor. İşçiler en küçük oda için 400, en büyük oda içinse 1500 YTL kira ödüyorlar. Bu binada bulunan, küçücük odada, 4 kişi kalıyor. Odanın ortasında bir soba yanıyor, işçilerse ranzada yatıyorlar Her sabah yaklaşık 4 kilometrelik bir yol yürüyüp işe gidiyorlar
Serkan Gür

Burada ölmek, yaşamaktan daha kolay!
Metin Turan, 19 yaşındaydı. Para kazanmak için Samsunun Alaçam ilçesinden İstanbula iş aramaya gelmişti. Tuzlada kendisi gibi pek çok gencin kaldığı bekâr odalarında yaşıyordu. Ve birkaç aydır, akrabaları vasıtasıyla işe başladığı Tuzla tersanelerinde bir taşeron firmada çalışıyordu. İşi, tersanedeki gemileri boyamaktı. Metin Turan her gün olduğu gibi 4 Şubat günü de tersanedeki işine gitti.
Ama akşam kaldığı eve geri dönmedi. Durumdan şüphelenen oda arkadaşları ertesi gün çalıştığı iş yerine, Metin Turanın gece eve gelmediğini, gün boyunca da ulaşamadıklarını söylediler. Bunun üzerine tersanede Turanı bulmak için arama başlatıldı. Ve kaybolmasından tam bir gün sonra Metin Turanın cansız bedeni, boyamasını yaptığı geminin yakınlarında bulundu. Genç işçi, gece karanlığında çalışırken denize düşmüş ve yaşamını yitirmişti Metin Turanın cenazesi apar topar memleketi Samsuna gönderildi. Bu genç işçiden geriye bir fotoğraf bile kalmadı
Burada ölmek yaşamaktan daha kolay
Burası, İstanbulda bulunan ve gemi inşa sanayinde Türkiyenin en büyük merkezi olan Tuzla tersaneleri Son yıllarda dünyaca ünlü zenginlerin tercih ettiği bu tersanelerde, değeri milyon dolarları bulan lüks yatlar, yük gemileri ve tankerler yapılıyor. Türkiye, mega yat inşasında dünya genelinde 10. sırada bulunuyor. Amerikalı milyarder Tom Perkinsin 88 metrelik üç direkli yatı, Formula 1in patronu Bernie Ecclestoneun 85 metrelik Petara isimli süper lüks teknesi Tuzladaki tersanelerde inşa edildi. Sadece 2007 yılında Tuzladaki tersanelerden dünyaya 1 buçuk milyar dolarlık gemi ve yat ihracatı yapıldı Ama diğer yandan bu tersaneler burada çalışan gemileri yapan, onaran işçilere de mezar oluyor.
2000 yılından bu yana Tuzlada tersanelerde çalışan 51, son 7 ayda ise 15 işçi hayatını kaybetti. Son olarak bizim bu haberi hazırladığımız sırada Cevat Toy isimli işçi, geminin üzerinde çalışırken bulunduğu yerden geminin ambarına düşerek yaşamını yitirdi. Tuzlada 51 işçinin hayatına mal olan bu kazalar genellikle inşa edilen ya da onarılan gemilerin üstünde çalışan işçilerin yüksekten düşmesi, gemi yapım bölgesinde yaşanan bir patlama ya da elektrik çarpması sonucu yaşanıyor Yani biraz ihmal biraz da dikkatsizlik hayatlara mal oluyor
Çalıştıkları şirketlerin yeterli önlem almadığını söyleyen tersane işçileri de bu ölümlere iş kazası değil, iş cinayeti diyorlar Biz Tuzlaya gittiğimizde tersane işçileri öğle paydosunda, bir arada vakit geçiriyorlardı. İşçilerle konuştuğumuzda öğreniyoruz ki, pek çoğu tersanedeki işleri sırasında çeşitli kazalar geçirmiş. Bazıları ise tersanelerdeki kazalarda yakınlarını kaybetmişler... Bu işçilerden biri de tersanede kaynak ustası olarak çalışan 46 yaşındaki Hakkı Demiralp Hakkı Demiralp 3 yıl önce bir iş kazasında oğlunu kaybetmiş. Yanına gidip konuştuğumuzda, tersanede çalışma şartlarının ne kadar zor olduğunu anlatıyor. Ve tersanelerdeki durumu burada ölmek, yaşamaktan daha kolay diye özetliyor
Tuzlada ihmal sonucu ölen işçilerden biri de 16 yıldır tersanede çalışan İbrahim Leventti. Levent, 2006 yılında çalışmak için geminin bir bölümüne girdiği sırada gerçekleşen patlama sonucu hayatını kaybetti. Ve arkasında eşi ile birlikte 3 çocuğunu bıraktı. Eşi Nezihe Leventin anlattıklarına göre İbrahim Leventin ölümünden sonra çalıştığı firmanın yetkilileri, dava açmaması için kendisine 60 bin YTL para ödemiş. O dönemde eşinin ölümüyle çaresiz kalan Nezihe Hanım ise bu parayı kabul etmiş Tuzlada şu anda faaliyet gösteren 48 tersane bulunuyor. Ve bu tersanelerde yaklaşık 50 bin işçi çalışıyor. İşçiler yaşadıkları iş kazalarının en önemli nedeninin çalışma alanlarında gerekli önlemlerin alınmaması olduğunu söylüyorlar.
Serkan Gür
