
Associated Pres, kötü habercilik ve medya etiği
Salı akşam saatleri, dünyanın en önemli haber ajanslarından AP, (Associated Press) Türk ordusunun birkaç bin askerle Irak sınırını geçtiği haberini tüm dünyaya duyurdu.
O dakikadan itibaren, sadece Türkiyedeki haber merkezlerinde değil, tüm dünyada heyecan yaşandı. Bizler de, Star TV Haber ekibi olarak, hemen haber kaynaklarıma ulaşmaya çalıştık. Kimse haberi doğrulamıyordu.
Haber kimse doğrulamıyordu, ama dünyanın en köklü, en önemli, en prestijli haber ajanslarından AP haberinde ısrar ediyordu.
Başta Türkiye olmak üzere her yer karıştı. Dünyanın önemli televizyonları APnin haberini kaynak göstererek, yayın akışını değiştirdi.
Ankara yalanladı, Washington yalanladı, Irak Yönetimi yalanladı ama heyecan dinmedi. Öyle ya, bu haber doğruysa, Ortadoğuda çok önemli gelişmeler olacaktı.
Kısa süre sonra gerçek ortaya çıktı. Dünyanın en köklü, en önemli, en prestijli haber ajanslarından AP yalan haber yapmıştı.
Peki böyle bir ortamda, dünyanın en köklü, en önemli, en prestijli haber ajanslarından AP bu haberi neden yaptı? Belli ki haberini, gazeteciliğin en temel unsurlarına oturtmamış. En azından iki farklı kaynaktan doğrulatmaya çalışmamış. Oysa söz konusu haber, sadece iki ülkeyi değil, tüm dünyayı ilgilendiren bir olay, ama AP haberciliğin hiçbir kuralına uygun hareket etmedi.
APnin haberi ile ilgili en güzel tespiti ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sean McCormack yaptı. Sözcü düzenlediği basın toplantısında APyi yalanlarken, Bu haberlerin çıkması bölgede durumun kötüleştiğine mi işarettir? sorusuna şöyle yanıt verdi: Bunu nasıl adlandırmak istediğinizi bilmiyorum. Ben, kötü habercilik olarak adlandırıyorum.
İşte budur: Kötü habercilik?
Çeşitli nedenlerle yanlış haber yapılamaz mı? Tabi yapılır, ama ardından gereği yerine getirilir, özür dilenir. Ancak bu yanlışı APnin yapması pek manidar. 161 yıllık bir ajans AP. 1846da kurulmuş ve çok yaygın bir ağa sahip. Dünya çapında 242 bürosu var. 121 farklı ülkede, 1700 gazete ve 5 binin üzerinde TV ve radyo kanalı AP abonesi. Yani AP bir haberi geçtiğinde, o bilgi milyarlarca insana ulaşıyor demektir. Bu kadar köklü, bu kadar önemli ve bu kadar prestijli bir haber ajansı nasıl yalan haber yapar?
Doğrusu bunun yanıtını ben de bulamıyorum. Ancak biz Türk gazetecileri, kimi zaman birbirimize girsek de, herkes birbirini suçlasa da sürekli medya etiğini ve haberciliği tartışırız. Peki bu tartışmalar içinde uluslararası haber ajansları ne olacak? Bu köklü ve saygın kuruluşların hatalarını tartışmayacak mıyız? Haberlerini alıp olduğu gibi kullanmaya devam mı edeceğiz? Bu tip durumları ne zaman masaya yatıracağız?
Ben şahsen dünyanın en köklü, en önemli, en prestijli haber ajanslarından APden bir açıklama bekliyorum. Bu hatayı nasıl yaptığını sevgili meslektaşlarımın bana açıklaması gerekiyor.
Acaba dünyanın başka bir ülkesini bu kadar etkileyecek yalan haber yapmış olsaydı AP, o ülkeden nasıl tepki alırdı?
Hiç küçümsenmemesi gereken bir konu. Ben dünyanın en köklü, en önemli, en prestijli haber ajanslarından biri olan APden mantıklı bir açıklama bekliyorum.
Erdoğan AKTAŞ