Irak Başbakanı Nuri El Malikinin Ankara ziyaretinde, Türkiye ile Irak arasında imzalanması planlanan terörle mücadele işbirliği anlaşması üzerinde uzlaşma sağlanamadı.

Bunun yerine, PKKnın Kuzey Iraktaki varlığına son verilmesi niyetini içeren bir mutabakat muhtırasına imza koyuldu. Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Barzaninin itirazı nedeniyle imzalanamayan anlaşmadaki pürüzlerin aşılması için Irak İçişleri Bakanı 2 hafta içinde Ankaraya gelecek.
Irak Başbakanı Nuri El Malikinin Ankara ziyaretine terörle mücadele damgasını vurdu.
Erdoğan ile Maliki 2 saat baş başa görüştü; heyetler arası görüşmeler de planlanandan uzun sürdü. İki liderin 15.45 de yapacağı duyurulan ortak açıklama 18.30 a ertelendi.
Gecikmeyle birlikte kulislere Türkiye ile Irak arasında imzalanması öngörülen terörle mücadele işbirliği anlaşması üzerinde mutabakat sağlanamadığı bilgisi sızdı.
Edinilen bilgiye göre, anlaşmanın sonuçlandırılamamasında, bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzaninin müdahalesi etkili oldu.
Barzaniyi ikna edemeyen Maliki, Cumhurbaşkanı Sezerle görüşmek üzere Çankaya Köşküne çıkarken heyetler arasındaki müzakereler devam etti.
Maliki başbakanlığa döndüğünde Erdoğan ile yeniden bir araya geldi. İki lider kameraların karşısına geçtiğinde saatler 19.20 yi gösteriyordu.
Erdoğan terörle mücadele işbirliği anlaşması çalışmalarının hızlandırılması için talimat verdiklerini açıkladı. İki lider, anlaşma yerine, tüm işbirliği olanaklarını harekete geçirmeye yönelik kararlılıklarını içeren bir mutabakat muhtırasına imza koydular.
Muhtırada, PKK/Kongragel başta olmak üzere tüm terör örgütlerinin mevcudiyetlerine son verilmesi amacıyla her türlü çabanın gösterileceği ifadesi yer aldı.
Bu konudaki anlaşma ile içişleri bakanlıkları arasında terör ve organize suçlarla mücadele işbirliğini içeren bir başka mutabakat muhtırasının ise 2 ay içinde imzalanması kararlaştırıldı. Bu amaçla, 2 hafta içinde Irak içişleri bakanı başkanlığında bir heyet Türkiyeye gelecek.
Görüşmelerde, Ankara, başta Rıza Altun olmak üzere Kuzey Irakta bulunduğu tespit edilen terör örgütü yöneticilerinin güncellenmiş listesini de Irak tarafına ileterek Türkiyeye iadelerini istedi.
Maliki ise ortak açıklamada, PKKya karşı atılacak adımlar konusunda taahhüt vermekten kaçındı.
Malikinin ziyaretinin, Türkiyenin Iraktaki uzlaşma ve demokratikleşme sürecine verdiği desteğin bir kez daha teyit edilmesine imkan sağladığın dile getiren Başbakan Erdoğan, Görüşmelerimizde bütün önemli sorunların, uzlaşma ve müzakere yoluyla çözülmesi yönünde, merkezi hükümetin çabalarını desteklediğimizi beyan ettik dedi. Erdoğan, açıklamasını şöyle sürdürdü:
Irakta Petrol Yasasının çıkarılması, Baasdan arındırma sürecinin ülkedeki toplumsal barışa hizmet edecek biçimde uygulanması, anayasa tadilatının gerçekleştirilmesi, Kerkükün nihai statüsünün belirlenmesi gibi konularda son dönemdeki gelişmelere ilişkin bilgileri de aldık. Görüşmelerimizde ayrıca ülkelerimiz arasındaki başta ekonomi ve enerji olmak üzere birçok alanda işbirliği imkanları üzerinden durduk. Yakın gelecekte hayata geçirilebilecek somut projeleri gözden geçirdik. ilgili bakanlarımız arasında enerji alanında işbirliği mutabakatı muhtırası imzalanmasından karşılıklı olarak büyük bir memnuniyet duyduk. Irakın dünya ticaret sistemine entegrasyonunu kolaylaştıracak birçok boyutlu ekonomik ortaklık anlaşmasının yapılması için de yetkili kuruluşlarımıza talimat verdik. Bu çerçevede, ikili ticaret hacminin artırılması, petrol ürünleri ve elektrik alanındaki Irakın acil ihtiyaçlarını karşılanması, Irak doğal gazının dünya pazarlarına Türkiye üzerinden arzı, gümrük geçişlerinin iyileştirilmesi, demir yolu dahil yeni ulaşım güzergahlarının devreye sokulması gibi konuları aramızda değerlendirirdik. Ülkelerimiz arasında imzalanacak terörle mücadele işbirliği anlaşması İçişleri bakanlıkları arasında mutabakat muhtırası çalışmalarının hızlandırılarak sonuçlandırılması için gerekli talimatlar verildi.
TERÖRLE MÜCADELE
Bir konuyu da altını çizerek vurgulamak istediğini belirten Başbakan Erdoğan, Başta PKK, Kongra-Gel terör örgütü olmak üzere terörle mücadele konusundaki kararlılığımızı bir kez daha ortaya koyduk dedi. Erdoğan, şöyle devam etti:
Bu alanda daha etkin bir işbirliği yürütmek ve PKK Kongra-Gel terör örgütünün Iraktaki mevcudiyetine son verilmesi amacıyla her türlü çabayı gösterme konusunda mutabakata vardır. Tüm bu hususları içerecek şekilde Türkiye ile Irak arasında bir mutabakat muhtırasını imzaladık. Bildiğiniz gibi, Iraka bütüncül yaklaşımımız çerçevesinde, Musul Başkonsolosluğunu faaliyete geçirmiştik. Irakın petrol kaynaklarının işletilmesinde ve ihracatında merkezi konumda bulunan Güney bölgesinde de Basra Başkonsolosluğunun hizmete sokulması, Sayın Başbakan tarafından memnuniyetle karşılandığını gibi bu konuda da gerekli desteği vereceklerini ifade etti. Hazırlıkların tamamlanması için Irakın Türkiyeye gereken her türlü desteği vermesi konusunda mutabakata vardık. Bilindiği gibi Şarm El Şeyhde gerçekleştirilen Iraka komşu ülkeler dışişleri bakanları toplantısının ikincisi İstanbulda yapılacaktır. Bu çerçevede, söz konusu toplantılara verdiğimiz önemin altını çizdik ve 2. toplantının hazırlıklarını ele aldık. Genişletilmiş Iraka komşu ülkeler toplantısının sonbahar aylarında yapılması planlanmaktadır. Bu ziyaretin ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin gelişmesinde ve güçlenmesinde yeni bir adım olduğuna inanıyorum. Özellikle değerli kardeşim Malikiye ve heyetini teşekkür ediyorum.
Erdoğan, Türkiyenin, bütün imkanları ile her an komşu ve kardeş Irakın yanında olacağını belirterek, Yeter ki dayanışma içinde, bir mutabakat içinde terörün her çeşidine karşı ortak mücadeleyi verelim ve terörü ülkemizde ve ülkenizde izole edelim dedi.
Başbakan Erdoğan ile Irak Başbakanı Nuri El Maliki Başbakanlıkta düzenledikleri ortak basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Başbakan Erdoğan, Iraklı gazetecinin, Maliki Hükümetinin büyük zorluklarla karşı karşı bulunduğu ifade ederek, Türkiyenin Iraka ve Maliki Hükümetine sağladığı destek hakkında bilgi istemesi üzerine, şunları kaydetti:
Türkiye olarak, dost kardeş Irak ile şu andaki merkezi hükümetin gerek siyasi, gerek askeri, gerek ekonomik, gerek ticari, gerek enerji bütün alanlarda müşterek bir işbirliği ile birikimlerimizi kendileriyle paylaşma gayreti içindeyiz. Bu konuda eğitimden, sağlığa kadar her alanda şu ana kadar yanlarında olduk. Bundan sonra da yanlarında olacağız. Zaman zaman değerli meslektaşıma söyledim, herhangi bir sıkıntı anında gerek sağlık gerek eğitimde olsun Türkiyedeki müesseselerimiz sizlere yardıma hazırdır ve zaman zaman zaten yaralıların burada tedavi edilmesi için, buradaki öğrencilerin eğitimi için elimizden gelen desteği veriyoruz. Bundan sonra da vermeye devam edeceğiz. 2006 yılı sonu itibariyle aramızdaki ticaret hacmimiz yaklaşık 3 milyar dolar. Irakın alt yapısından tutun, üst yapısına varıncaya kadar bu konularda bütün özel sektörümüzle zaten oradayız. Bundan sonra yine oradayız. Gümrük münasebetlerimizi çok daha üst düzeye çıkarmak suretiyle aramızdaki iletişimi daha kolay hale getirmek için de adımlar atacağız, onları da bugün aramızda görüştük. Türkiye, bütün imkanları ile her an komşu ve kardeş Irakın yanında olacaktır. Yeter ki dayanışma içinde, bir mutabakat içinde terörün her çeşidine karşı ortak mücadeleyi verelim ve terörü ülkemizde ve ülkenizde izole edelim.
Malikiye yöneltilen, ziyaret sırasında terörle mücadelede işbirliği anlaşmasının neden imzalanamadığına ilişkin soru üzerine Başbakan Erdoğan, söz alarak, şöyle konuştu:
O konuyu ben size söyleyeyim; Kısa bir süre içinde bu konuşla ilgili geniş bir heyet gelecek, muhtemel ki İçişleri Bakanının riyasetinde bir heyetle bizim İçişleri Bakanlığımız ve güvenlik noktasındaki temsilcilerimiz bir araya gelip bu konuları görüşerek onları da orada karara bağlayacağız.
MALİKİ: KARARLIYIZ
Irak Başbakanı Nuri El Maliki, Türkiye ile terörün üstesinden gelme konusunda kararlı olduklarını belirterek, ilerleyen günlerde Iraklı uzmanların Türkiyeye gelerek, bu alandaki işbirliğinin ana hatlarını belirleyeceklerini kaydetti.
Ziyareti çerçevesinde iki ülke bakanlarının birbirleriyle görüşerek kimi alanlarda mutabakatlara vardıklarını belirten Maliki, iki ülkenin ilgili kurumlarının ortak çıkarlar çerçevesinde mevcut işbirliğini gelecek dönemde daha da geliştireceklerini kaydetti.
Maliki, terörle mücadelede işbirliği konusuna ilişkin şöyle konuştu:
Dünya terörden çok çekiyor. Iraktaki durum da malumunuz. Irakta terörün üstesinden gelinebilirse diğer ülkelerdeki terör faaliyetlerinin sona ermesine de çözüm bulunmuş olacaktır. İleriye dönük olarak PKK terör örgütü ve diğer örgütlerle mücadelede işbirliği hususunda aramızda ortak bir mutabakat var. PKK ve benzeri örgütlerin Irak topraklarında bulunmasına izin verilmemektedir ve bundan sonra da verilmeyecektir. Bu alandaki işbirliğinin gecikmeden başlamasını istiyoruz.
Erdoğan ile imzaladıkları muhtıraya ilişkin soru üzerine Maliki, Biz birlikte terörün üstesinden gelme konusunda kararlıyız. Çünkü terör, işbirliğimizin gelişmesini engellememeli dedi. Maliki, bu alanda somut olarak nasıl bir işbirliğine gideceklerinin sorulmasına karşılık da, Irakta teröre her gün kurban verdiklerini ve terörden çekmekte olduklarını dile getirerek, terör örgütü üyelerinin sınırdan sızarak Türkiyede terör faaliyetinde bulunmalarını hiçbir zaman kabul edemeyeceklerini kaydetti.
Biz bunu büyük bir üzüntüyle karşılıyoruz diyen Maliki, bu terör kaynaklarının belki başka yerlerde de olabileceğini ama her şeye karşın Türkiyenin teröre maruz kalmasının kendilerini çok üzdüğünü bildirdi. Maliki, Kardeşlik ilişkileri edebidir ve bu alanda işbirliği yapacağız diye konuştu.
İmzalanan mutabakat muhtırasının çok alanı içerdiğini anlatan konuk başbakan, yakın gelecekte güvenlik alanındaki muadilleriyle görüşmek üzere Iraklı uzmanların Türkiyeye geleceğini ve işbirliğinin ana hatlarını belirleyeceklerini kaydetti.
İmzalanan muhtıranın Iraktaki Kürt yönetimini de bağlayıp bağlamayacağının sorulması üzerine Maliki, şu açıklamayı yaptı:
Irak Kürdistanı Irakın bir bölümüdür. İki devlet arasında varılan mutabakat, ülkelerin bütününü ilgilendirir, sorumluluk alanına sokar. Dolayısıyla bütün tarafları bağlayacaktır.
Maliki, PKKyı resmen bir terör örgütü olarak tanımlayabiliyor musunuz? sorusuna karşılık da şunları söyledi:
Taraflar arasında imzalanan belgede buna açıkça değinilmiş ve belirtilmiştir. Birlikte, başta PKK olmak üzere terör örgütleriyle mücadele alanında işbirliği yapacağız denilmiştir.