
Çocukları burada okumakta olan komşumla birlikte 4.sınıf kitaplarına baktık. Önce Türkçe kitabını inceledik, yanlışları saptadık. Aşağıdaki şikayet dilekçesini hazırladık. Eğer ailenizde bu kitabı okuyan çocuk varsa siz de bir benzerini hazırlayarak ilgili yerlere gönderebilirsiniz. İşte dilekçemiz.
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığına – Ankara
Rize İslampaşa Mahallesi 4. Çıkmaz Sokak 7/8 dairede ikamet ediyorum. İki çocuğum, Melisa Polat ve Musa Polat, 2015-2016 Ders Yılında Rize Şevket Yardımcı İlkokulu 4.H sınıfında okumaktadır. Okulda verilen 4.sınıf Türkçe Ders ve Çalışma kitabında görsel, bilimsel ve Türkçe Dil Bilgisi yanlışları saptadım.
Talim ve Terbiye Kurulu tarafından 5 yıllık onaylı ( 14.6.2011), Dr. Mehmet Hengirmen, Nergiz Öziş, Neslihan Öngay yazarlı, “İlköğretim Türkçe 4” adlı ders kitabında görmüş olduğum yanlışların acilen düzeltilmesini ve düzeltme yapılana kadar dağıtımının durdurulmasını talep ediyorum.
Açıklamalar:
Üç bölüm halinde parçalanmış bir ders bütünlüğünü kaybetmiş olur. Örneğin, okulda 1.kitabı kullanırken diğer 2 tanesi evde kalmaktadır, ; çocuğum o hafta kullandığı bölümü okula götürmekte, diğer bölümlerini evde bırakmaktadır, böylece Türkçe dersine dair bütünlüklü bir fikir oluşması engellenmektedir.
İlk aylarda okutulan 1. Kitap sınıfta tutulduğu için ben sadece 2-3.kitaplardaki yanlışları seçebilmekteyim. Aşağıda sadece bu sayfalara ait eleştirilerimi bulacaksınız.
Kapak:
Seçilen resim korkutucu bir masalı ifade ediyor, Türkçe ders kitabında böyle bir masal kapağı olmamalıdır, Türkçe dersi masal ile eşleştirilemez.
Resimdeki uyumsuzluklar bir diğer hatadır. Örneğin, sarp yamaçtaki bir ağaç dalının kız çocuğunun kolunun üzerinden geçmemesi gerekir; tepedeki uyduruk evden gelen kuvvetli ışıkla gözleri kamaşacakken nasıl aynı yönde bakabiliyorlar; ayakları zeminsiz bir alanda çizilmişken önlerinde bir başka düzleme yerleştirilmiş patika yol nasıl olabiliyor; tepedeki evin damında kar varken berideki yamaçta nasıl çiçek açabiliyor; sol üst kenarda uçan leylek ile bu resmin hiçbir bağlantısı yoktur. Bu resim aklın almayacağı şekilde uyumsuzluklarla doludur ve kötü enerji yaymaktadır.
Arka kapakta yer alan el ve ekmek resmi hatalıdır, kolajdır, ekmek iki parmakla tutulacak kadar küçültülerek verilemez; böyle orantısızlık beyni matematiksizleştirir.
Kitap boyunca pek çok resimde bu şekilde orantısız resimler yer alıyor ve hatta farklı stiller (fotoğraf, grafik, çizim, renkli ve siyah beyaz karışık resimler) bir arada verilmektedir. Bu sayfalar zihinsel kaos yaratır.
İçindekiler:
Kitaptaki konular Türkçe dersinden daha ziyade başka derslerin konularıyla ilgilidir. Bu haliyle Türk Dili ve Edebiyatı ile bağı olmayan bir kitaptır. Burada öğrenci hangi konu hangi dersin alanına girer, bunu ayırt etmekte zorlanacaktır. Fen Bilgisi, Tarih ve Matematik dersi bile işlenmektedir. Böyle karmaşık programla yazılmış bir kitaptaki bilgileri çocuk tasnifleyemez.
Kavramlar ve sözcükler pek çok cümlede yanlış kullanılmıştır, kötü cümleyle örnek verilmiştir.
Kitap okuma sevgisi vermekten uzak, hatta okul yerine internet, okul arkadaşı yerine internet arkadaşlığı öne çıkartılmaktadır.
Tespit ettiğim yanlışlar:
Sh.88, 4.etkinlik: Dalların ucu kesik halde yapraksız anormal bir ağaç, kesik dalların ucunda kelimeler sağa sola uçuşur halde, her biri farklı açıda yazılmış, derli toplu görülmesi oldukça güç bu kelimelere bakmak bile rahatsız ediciyken sorulan soruda “Her AĞAÇ cümlede görevli bir sözcüğe…” denilmektedir. Oysa bu resimde kelimeler kesik dalların ucundadır. Bu durumda çocuk AĞAÇ ile DAL’ı karıştırır. Aynı zamanda yeşil dalları olmayan kuru bir ağaç resminin ağaç sevgisi vermekten uzak olacağı da ortadadır.
Pedagojik hata: Dağınık şekilde duran nesneleri çocuk birbiriyle ilişkilendiremez, dağınık duran kelimeleri çocuğun gözü seçemez, bu yüzden algıda zorluk yaşar.
Bu sorular, algıda yavaşlamaya sebebiyet verecek şekilde tuzaklı hazırlanmıştır. Kitaptaki tüm resimli sorularda benzer şekilde algı tuzakları var.
Sh.89, 5. Etkinlik: Örnekteki davetiye anlamsızdır, yanlış örnektir. Çünkü bilgi yarışmasına davetiye ile katılmak olmaz. İki boyutlu kalem olmaz; davetiye resminin kenarında konulan kalem çizimi yanlıştır.
Sh.93. Dinleme metninden anlamını bilmediğiniz kelime sorusu olmaz. Eğer varsa çocuk zaten dinlediğini anlayamaz. Bilinmeyen kelime sadece yazılı metinde soru olur.
Sh.107: 5N 1K sıralaması böyle verilmez. Kim, Nerede, Ne zaman… olması gerekir.
Sh.73: Ses İzleri metninde AFACAN özel isim kullanılmış, insan ismi Afacan olmaz, o bir sıfattır ve bilimsel bir mesajı olan metne bu yaklaşım ona komik fıkra havası verir, ciddiyetini bozar.
Bilgin olan DAYI ile başlayan metin AMCA ile devam ediyor, yazıda ciddiyetsizlik örneğidir. Metin boyunca oldukça seviyesiz ve çok kötü diyaloglar kurulmuştur, yazın sanatına çok kötü örnek verilmiştir.
Bitişte bilimdışı bir cümle yer alıyor: “sesleri toplayıp canlandırabiliriz” denilmez, “yeniden dinleyebiliriz” denilmesi icap eder.
Sh.65: “Çok” kelimesi sayı sıfatıdır, eş anlamlısı yoktur, çocuk boşuna uğraştırılıyor.
Sh.94: “Konuyu ve Ana düşünceyi yaz” deniyor, oysa ikisi de aynı şeydir.
Sh.70: Matematik sorularının Türkçe dersiyle alakası yoktur.
Sh.79: “Kalkınmanın ilacı” diye cümle olmaz. İlaç kelimesi hatalı kullanılmıştır.
Sh.64: Bilgisayar arkadaş değildir, burada “Arkadaşlık” kavramı bozulmaktadır. Bu metinde “Okul” “yerine bilgisayar öne çıkartılmakta, bu yolla sanal arkadaşlıklar itibarlı hale gelmektedir. Metnin sonunda annesine de saygısızlık edilmektedir.
Bu okuma parçasıyla çocuklarımız adeta okul dışında eğitime hazırlanmakta, MEB HAYAT BOYU ÖĞRENME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AÇIK ÖĞRETİM ORTAOKULU’na doğru yönlendirilmektedir.
Sh.67: Taşıtlar şiiri çocuğun önüne konulacak değerde değildir. Abuk subuk şeylerle şişirilmiş satırlar var. Örneğin; taşıt olmayan el arabası, eşek arabası, öküz arabası, bisikletle memleket memleket dolaşmak, ırmakta yelkenli, kıyıdan kıyıya dolaşmak (vapurlar limandan limana dolaşırlar), vb.
Resimde TRAFİK HATASI VAR; karşı yönden gelen araç sağ şeritte seyrediyor.
Sh.68: Yanlış bilgi veriyor; Edison ampül yapmadı, elektriği buldu.
Sh.72. Resimdeki kötü bakışlı adam bir bilim adamı imajı vermiyor. Bu resme bakan çocuk bilim adamından korkar.
Sh.76, 4. Etkinlik: Şiirin özetlenmesi çocuktan isteniyor. Oysa şiir özetlenmez, ezberlenir, çocuktan şiiri ezberlemesi istenir.
Sh.86: Metnin son paragrafı gereksiz eklentidir ve metnin ana fikrine de aykırıdır, çıkartılması gerekir.
Sh.78: Değerlendirme sorularında cümleler imla hatası içeriyor; “çünkü” ile yeni cümle başlarken büyük harf başlar. Burada iki cümle tek cümle halinde yazılmıştır. “Çünkü” sözcüğünün kullanımı doğru öğretilmiyor.
TÜRKÇE 3.KİTAP’ta önemli hatalardan bazıları:
Sh.72: Başlık Bulalım’da cümle bozuktur: “Bu metni SİZ YAZSAYDIK…” olmaz.
Sh.114: Göktaşları üzerine yazılan bu metin bilimsel önerilerden uzaktır; korku yaratmak üzere yazılmıştır. Son paragrafta önerilen NÜKLEER BAŞLIK TAŞIYAN FÜZELER, NÜKLEER BOMBALAR kullanmak çocuğun algılama seviyesinin üzerindedir. Çocuğa verilen korku ve panik duygusu çok yanlıştır. Öte yandan nükleer bombaların atmosfere bırakacağı radyasyon insanlığa çok daha büyük zarar verir, bu durum göz ardı edilmiştir.
Sh.117: ÜLKEM adı özel isim olarak hatalı seçimdir; çocuk ülkesiyle aynı isimdeki özel ismin kullanımını karıştıracaktır.
Sh.118: Arkadaşı ÜLKEM’in çizdiği renkli haritadan söz eder gibi, anlam karmaşasına yol açacak şekilde Türkiye haritası konulmuş, ortada kaotik bir anlatım var. Coğrafya dersiymiş gibi. Türkçe dersi mi işliyor yoksa Coğrafya dersi mi belli değil.
Sh.123: ORADA, BURADA yer bildiren sözcükler hatalı veriliyor; sanki ismin halleriymiş gibi yanıltıcı örnek veriliyor.
Sh.124: Cümledeki boş yerlere ek alarak girecek sözcükler soruda yer almamalıdır. BACA-LARI, ESER-İ, HARİKA-SINDAN, DÜNYA’NIN kelimeleri eksiz olmuyor. Çocuğa Hatalı soruyla dil bilgisi çalıştırıyor.
Sh.126: Baloncukta karikatür yazısı olur, Türkçe dil eğitimi olmaz.
Sh.133: İki ayrı paragrafta yazılması gerekirdi. Çocuklar paragraf kavramını öğrenemiyorlar.
Sh.137: Çocuğun asla çözemeyeceği konularda soru olmaz; çocuğu hayattan kopartır. Gelecekte doğacak sorunlar Türkçe dil bilgisi öğretiminin konusu hiç değildir. Kitap boyunca bu tür çocuğu aşan sorulara rastlıyoruz, bu durum çocukta psikolojik sorunlara neden olabilir.
Sh.141: FARKI BULALIM başlığı altında iki metinde eşanlamlı bazı sözcükler yer alıyor. Ancak çelişkili kullanılanlar var, şöyle ki:
-“Birbiriyle uyumlu…” doğru ifadedir, “birbiriyle arkadaş…” hatalı ifadedir.
-Sualleri cevapladım, soruları yanıtladım… Oysa kitap boyunca etkinlik sorularında başlıklar “Soruları Cevaplayalım” şeklinde kullanıldı. Bu durumda çocuklar doğru kullanımı hangisidir üzerinde kararsız kalırlar; kitap kendi içerisinde tutarlı bir dile sahip değil.
Sh.143: Sonuç bildiren ifade olan “özetle” kelimesi 1.paragrafta olmaz. İkinci paragrafın içinde yer alan” Bu yüzden…” cümlesi hatalıdır, çünkü üçüncü paragraf olması ve “Bu nedenle…” diye başlaması gerekirdi.
……..
Sonuç ve istem:
Yukarıda açıkladığım nedenlerle iki çocuğumun okumakta olduğu Mehmet Hengirmen, Nergiz Öziş ve Neslihan Öngay yazarlı Engin yayınevi tarafından basılmış olan Türkçe 4 Ders kitabındaki hataların düzeltilmesini ve düzeltilmiş baskısı yapılıncaya kadar dağıtımının durdurulmasını, aksi halde hukuk yoluna başvuracağımı arz ederim.
(Velinin adı, adresi, telefonu ve imzası)
Dağıtım:
1-Rize İl Milli Eğitim Müdürlüğü
2-Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
3-Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü
Eğitimci-Yazar Mahiye MORGÜL, 16 Ekim 2015
http://www.mahiye.net
mahiye@gmail.com