MARX’TA ‘ULUS’ (4)
Marx ‘ulusal etni’ (ethno-nationales) gerçekliğini tanımaktaydı. Ancak kimi ‘ulusal etni’ çıkarlarının proletaryanın genel çıkarları söz konusu olduğunda ‘feda’ edilebileceğini de kabul ediyordu.
Nitekim 1848 Devrimi günlerinde, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile mücadele bağlamında Çek ve Hırvat hareketliliğine, Rus’ların manipüle etmesi dolayısıyla, karşı çıkacaktı.
‘Alman İdeolojisi’nde (1845) olduğu gibi ‘Manifesto’da da (1848) Marx, kendisinden önce ‘keşfedilmiş’ olan sınıf savaşında, proletaryanın motör rolünü ileri sürecekti.
Ancak özellikle de Alman toplumu için, Isabelle Garo’nun dikkat çektiği üzere, ...