Muharrem ayı kararnameleri ve rastlantılar

Osmanlı’ya hayranlık ve dolayısıyla özenme bu kadar olur:

1854-1875 arasında Osmanlı, toplam 217.05 milyon sterlinlik dış borç sözleşmelerine imza atmıştı.

Aynı dönemde Osmanlı padişahları Abdülmecit ve Abdülaziz, Beylerbeyi, Dolmabahçe saraylarını, Şale Köşkü’nü, Yıldız Kasrı’nı yaptırıyorlardı.

Bugün Türkiye’nin brüt dış borç stoku 500 milyar dolar dolayında.

Beştepe Sarayı yetmedi, “reis sultan” sarayın çevresine yeni binalar, saray yavruları yaptırmaya devam ediyor. Ayrıca, bütçeden pay ayrıldı, Okluk Koyu’nda 40 bin ağaç kesildi, içinde 400 çalışanın 300 kişiye hizmet edeceği yeni bir saray daha yapılıyor...

1878’de, anayasayı yok sayan Osmanlı padişahı 2. Abdülhamid, Meclis-i Mebusan’ı kapattı ve tek adam dönemine geçti.

2018’de, “reis sultan”ın seçilmesiyle parlamenter sisteme son verildi, TBMM’nin birçok işlevi tek adama devredildi.

1879’da, 2. Abdülhamid, yabancıların denetiminde olan Osmanlı Bankası Direktörü Mr. Foster’in önerisiyle, Hazine-i Hassa’nın (padişahın kişisel gelir ve giderlerini belirleyen örgüt) başına, güvenilir insan olarak Agop Kazazyan’ı getirdi. Hazine-i Hassa örgütü, bakanlık yapıldı. Bürokraside maaşlardan, hatta verilen yemekten kesinti, memurların görevlerinden uzaklaştırılması ya da emekli edilmesi gibi geniş çaplı kemer sıkma politikaları sayesinde padişahın hazinesinde artırıma gidildi. Kazazyan, bu başarılarından dolayı Hazine-i Hassa’nın yanı sıra Maliye Nazırı da yapıldı.

2018’de, reis sultanın damadı, hem Hazine’den, hem de Maliye’den sorumlu bakan yapıldı. Damat, görevine başlar başlamaz, sıkı maliye politikası yürüteceklerini belirterek “tasarruf tedbirleri”ne başvurulacağını açıkladı.

Ayrıca, devletin önemli ekonomik kurumlarının yer aldığı Varlık Fonu, reis sultana bağlandı.

1881 Muharrem ayında, Osmanlı padişahı 2. Abdülhamid, Muharrem Kararnamesi’ni yayımlamıştı.

Kararnameye göre, borçlarla ilgili bir komisyon oluşturulacaktı. Bu komisyona, çeşitli nazırlıklardan yetkililer katılacaktı.

2018 Muharrem ayında, reis sultanın hazineden sorumlu damadı, “Yeni Ekonomik Programı” açıkladı. Programa göre, bir “Maliyet ve Dönüşüm Ofisi” kuruluyor ve bu ofiste çeşitli bakanlıklardan temsilciler yer alıyordu.

1881 Muharrem Kararnamesi gereği, Osmanlı borçlarının çevrimi, “Düyunu Umumiye İdaresi”ne bırakılıyordu. Bu idare, İngiliz, Alman, İtalyan, Fransız, Avusturya ile Galata bankerlerini temsil eden 7 kişilik bir yönetime sahipti. Bu uluslararası idareye, Osmanlı’nın balıkçılıktan, ipekten, tuzdan, tütünden, gümrüklerden ve eyaletlerden aldığı vergilerin denetimi veriliyordu.

2018 Muharrem ayında, damadın yeni ekonomi programı, McKinsey şirketinin denetimine bırakılıyordu. McKinsey; Avrupa, Amerika, Asya Pasifik, Ortadoğu ve Afrika’da ortakları olan bir uluslararası kuruluştu. Bu şirkete, Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik programının tüm hedeflerini ve sonuçlarını her çeyrekte denetleme yetkisi tanınıyordu.

Bu rastlantılar, tarihin yinelendiğini mi gösteriyor?

Hayır, tarih yinelenmiyor.

Çıkarcılığın ve gericiliğin mezarlığından “yerli ve milli”lik ayinleri eşliğinde emperyalizme teslim olma ruhu hortluyor yalnızca.

Işık KANSU, 6 Ekim 2018
kansu@cumhuriyet.com.tr

Teşekkürler. Elinize sağlık.