News of Basını Hiç Sevmediler - Macit SOYDAN

Basını hiç sevmediler -11-

Sadun Tanju’nun köşesinden Menderes’e sert uyarı

KİM dergisi, DP iktidarına karşı en sert muhalefeti yaparken, Başbakan Menderes’in suçlamalarına ve ithamlarına karşı da savunma durumunda kalıyordu.

Demokrat Parti’nin iktidar olduğu yıllarda basında en büyük muhalefeti yapanlardan biri de KİM dergisiydi. İktidar hakkında sert yazılar yazılıyor, hapse düşen gazetecilerin haber ve anılarına yer veriliyordu. Kim dergisi Demokrat Parti iktidarının uygulamalarına karşı çıkarken aynı zamanda muhalefetin sert sesi oldu. Bu aynı zamanda KİM dergisine ...

Basını hiç sevmediler -10-

Komisyon üyesinden Menderes’e mektup

DP İktidarının baskıcı yönetiminin bir sonucu olarak kurulan Tahkikat Komisyonu’nun üyeleri bile gelinen noktadan şikayetçi olduklarını dile getiriyordu.

İktidar yılları ilerledikçe demokratik mücadele, basına karşı savaş adını almaya başladı. Demokrat Parti’nin uygulamaları sosyal zeminde yasaklar olarak karşılandıkça, basının tepkisi artıyor, bu da ipleri daha da geriyordu. DP iktidarının mensuplarının neredeyse hepsi demokratik rejimin işletilmesi noktasında muhalefetin üzerine baskı yapılmasını kendisine görev edinmeye başladı. İktidar mensupları demokrasinin açmazlarını ...

Basını hiç sevmediler -9-

Demokrat Parti ülkeyi adım adım ihtilale götürdü...

İktidar aldığı her kararla tartışma yaratıyor, toplumun her kesiminin tepkisini çekiyordu. Bardağı taşıran son damla ise ‘Meclis Komitesi’ kurulması oldu.

Nitekim Birinci Meclis’in seçim kararı alarak dağılması sonrasında oluşan İkinci Meclis’te ve Cumhuriyet’in ilanı sonrasında da bu siyasi mücadele devam etmiştir. Bu kez Mustafa Kemal ve İnkilaba karşı olanlar Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nda toplanmışlar, milli mücadele sırasında idareyi ele almaya çalışan İttihatçılar da amaçlarının gerçekleşmemesi ...

Basını hiç sevmediler -8-

Toplumun bilgilenmesi DP iktidarını korkuttu

Basına karşı uygulanan baskılar Demokrat Parti iktidarını gün geçtikçe ağır bir şekilde yıpratırken, TBMM’de kurdukları Tahkikat Komisyonları, adeta 27 Mayıs ihtilaline çıkarılan son davetiye oldu.

DP iktidarının çok tartışılan uygulamaları arasına TBMM’de kurulan Tahkikat komisyonları da girdi. Vatan cephesi ile, muhalefet - yandaş ayrımı yapmaktan kaçınmayan Demokrat Parti iktidarı TBMM’de kurduğu Tahkikat komisyonları ile muhalefet üzerinde baskısını iyice arttırmak istedi. Genç demokrasinin yönünü saptıran siyasal adımlardan ...

Basını hiç sevmediler -7-

Demokrat Parti iktidarının bir başka yüzü: Vatan Cephesi

Ülke ekonomik buhrana girince muhalefet, DP’yi köşeye sıkıştırmaya başladı. Buna tepki gösteren DP iktidarı, “Vatan Cephesi” olmuştu. Listelerde ismini bulanlar, artık bu cephede yer almış oluyordu.

DP iktidarlarının ilk yıllarından itibaren özgürlüklerin önü göreceli olarak açılsa da bu özgürlük yolunun bedeli, aslında aydınlar tarafından çabuk anlaşılmıştır. Bu bedel ABD’ye daha çok yaklaşmaktı. Bunun yorumları siyasal uzmanlar ve tarihçiler açısından değişik olmuştur. Kimisi “ABD’nin ...

Basını hiç sevmediler -6-

‘Dönüşü olmayan hatalar yapıyorsunuz’

Başbakan Adnan Menderes’i dikta yönetiminden dolayı uyaran İsmet İnönü, 12 oturum Meclis’e katılmama cezası aldı. CHP kararı protesto etti.

Demokrat Parti iktidarı cezalandırmalarını sürdürürken artık yaşa başa da bakmıyordu. 8 Mart 1960 tarihinde, 72 yaşındaki Başyazar Ahmet Emin Yalman hapse giriyordu. 50 yıllık gazeteci, Vatan Gazetesi’nden cezaevine kadar yerli ve yabancı meslektaşları, ailesi ve dostlarıyla birlikte gitti. Yalman, son yazısında “İradem her zamanki gibi metin olmakla beraber ...

Basını hiç sevmediler -5-

Gazetelere tekzip yağmaya başladı

Ulus gazetesi başyazarı Hüseyin Cahit Yalçın, DP’yi eleştiren yazısında, “Vatan, ne Demokrat Parti’nindir ne de muhalefetin” diyerek isyanını dile getirdi.

Bayar-Menderes yönetimindeki DP iktidarı döneminde gazetelerin her nüshasında tekzip yayınlanıyordu. Gazeteler, tekzipleri yayınladıktan sonra alt satırlarda hükümetin uygulamalarını eleştiriyorlardı.

Ulus gazetesi başyazarı Hüseyin Cahit Yalçın, 3 Eylül 1957 tarihinde kaleme aldığı “En Büyük Fenalıkları” başlıklı yazısında, Demokrat Parti’yi şu sözlerle eleştiriyordu:

“DP şeflerinin milli tarih nazarında en ...

Basını hiç sevmediler -4-

Baskıcı icraatlara büyük tepki geldi

DP iktidarının baskılarından ilk olarak Ulus gazetesi nasibini aldı. Gazete, İnönü’nün yazdığı bir makaleyi yayınladığı için süresiz kapatıldı.

Gece yarısı parlamentoya sunulan ve alelacele kanunlaştırılan yeni Basın Yasası, DP Genel Başkanı Adnan Menderes’in “kendine özgü bir demokrasi iklimi” yaratma gayreti olarak yorumlandı.

1955 yılına gelindiğinde DP iktidarının yasakları sürmeye devam ediyordu. Baskılardan ilk olarak CHP yayın organı olarak kabul edilen Ulus gazetesi nasibini aldı. Gazete İsmet ...

Basını hiç sevmediler -3-

Türk basınının ‘İspat hakkı’ savaşı

1955 yılında Meclis’te ‘ispat hakkı’ görüşülürken DP’li Adalet Komisyonu Başkanı Halil Özyörük, ‘baldırı çıplaklar’ dediği yazı işleri müdürlerine bu hakkın tanınmamasını istemişti.

Azınlaklara ait işyeri ve binaların 6-7 Eylül’de tahrip edilmesinin ardından sıkıyönetim ilan edilmişti, Korgeneral Nurettin Aknaz imzasıyla yayınlanan bildiriyle de basına bir dizi yasak getirildiği duyurulmuştu.

DP iktidara geldiği süreçte Türkiye’nin sosyal ve siyasal durumu analiz edildiğinde DP’nin çok partili hayata geçiş sürecinde, diğer ...

Basını hiç sevmediler -2-

DP’nin gölgede kalan yüzü: Sansür ve yasak

Demokrat Parti döneminde basına sadece yasal düzenlemelerle darbe vurmakla yetinilmemiş, iktidardan güç alan şiddet yanlılarının tahrip ettiği gazeteler de olmuştur.

DP hükümeti tarafından ilk mağdur edilen mizah dergisi “Vur Abasıza”, 1951 yılında başladığı “yayın hayatı”nı, sahibi Samim Akay’ın hapis cezasına çarptırılmasının ardından noktalamak zorunda kalmıştı.

Demokrat Parti’nin basına olan yaklaşımını açıkça muhalefet ve iktidar dönemleri olmak üzere ikiye ayırmak gerekiyor. DP’nin muhalefet partisi olarak ...