Obama Erdoğan'la İlişkileri Yeniden Düzenler Mi?

ABD Başkanı Obama, ikili ilişkilerde bundan sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı mı, yoksa yeni Başbakanı mı muhatap alır?

Başkan Obama, Cumhurbaşkanı seçilen Erdoğan'a telefon açıp tebrik edecektir.

Bu son derece normal. Erdoğan'ı sadece Obama değil, aralarında İsrail'ın de bulunduğu bir çok Devlet Başkanı sözlü ya da yazılı kutlayacaktır.

Ancak Türk Devlet ve Hükümet Başkanlarının Beyaz Saray’la ilişkilerini öteki ülkelerden farklı değerlendirmek lazım.

Washington çeşitli dönemlerde Ankara’da kendisine muhatap olarak bazen Cumhurbaşkanını bazen de Başbakanı almıştır.

ABD, bölge politikalarını uygularken parlameenter sistemi değil, Başbakanla Cumhurbaşkanı arasındaki güç dengesini dikkate alarak hareket etmiştir.

Duruma göre, işlerini bazen Cumhurbaşkanı, bazen de Başbakan ile halletmiştir.

Beyaz Saray - Ankara ilişkilerinde bunun bir çok örnekleri var.

Turgut Özal ANAP lideri olarak seçimi kazanıp Başbakan olunca Başkan baba George Bush, ABD’nin darbe yapmasına destek verdiği Kenan Evren’i Cumhurbaşkanı olmasına rağmen terk etti, Özal'ı muhatap aldı

Başkan Bush, Cumhurbaşkanı oluncaya kadar işlerini Özal'la yürüttü.

Beyaz Saray, Özal Cumhurbaşkanı olduktan sonra da Başbakan Yıldırım Akbulu'u by-pass edip siyasi gücü elinde tutan Özal'la çalışmaya devam etti.

Süleyman Demirel Başbakan olduktan sonra durum değişti.

Başkan Bush, siyasi gücün Demirel'e geçtiğini görüp Cumhurbaşkanı Özal'ı muhatap almayı bıraktı, Demirel’e döndü.

Bu durum Başkan Clinton döneminde de devam etti

Washington’da gazeteci olarak izlediğim Beyaz Saray - Ankara ilişkilerinde en büyük çarpıklık oğul George Bush'un Başkanlığı döneminde yaşandı.

Bush, AKP ilk seçimi kazandığı zaman Abdullah Gül Başbakan, Erdoğan ise yasaklı olmasına rağmen, Erdoğan'ı muhatap alıp Irak tezkeresini geçirmek için Washington’a getirip protokolü alt-üst edip Beyaz Saray'a soktu.

ABD Başkanları, AKP iktidarı süresince bazen inişli çıkışlı da olsa işlerini Erdoğan'la halletmeyi tercih etti.

Başkan Obama'nın bir süredir Başbakan Erdoğan'la arasının iyi olmadığı sır değil.

Erdoğan’la muhatap olarak Başkan Yardımcısı Joseph Biden konuşuyor.

Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı olması durumu değiştirir mi? Obama tekrar Erdoğan’a döner mi?

Bu büyük ölçüde, ABD'nin bölgede bir çıkarı oluştuğunda, işini AKP'li yeni Başbakanla halledip halledemeyeceğine bağlı.

Yılmaz POLAT, 12 Ağustos 2014
yilmaz.polat@yurtgazetesi.com.tr