Tarımsal üretim tepelenmek istenmiyorsa

Bir ürünün hasadı yaklaştığında ithalatta uygulanan gümrük vergileri düşürülüyor.

Birçok ürün üreticisi bu durumla karşılaşıyor.

Buğday, canlı hayvan, ette gümrük vergileri düşürüldü.

Açıklanan amaç tüketicinin ödediği fiyatı düşürerek enflasyonu durdurmak.

Yıllardır bu deneniyor.

Başarılı bir sonuç alındığı görülmedi.

Ancak çiftçi eline geçen fiyatların düşmesine yol açtığı bir gerçek.

Her üründe piyasaya hâkim olan aracılar bu politikadan hiç etkilenmiyorlar.

Marifet çiftçi eline geçen fiyatları düşürmeden, hatta arttırarak tüketici fiyatlarını düşürmek.

Bu çelişki gibi görünse de değil.

Çünkü arada muazzam bir fark var.

Toprak Mahsülleri Ofisi (TMO) buğday, arpa alım yerlerini çok azaltmıştı, ayrıca doğru dürüst bir alım da yapmıyor.

Stokları ise eski yıllara göre çok düştü.

Sonuçta aracıların fiyatlarla istediği gibi oynaması mümkün oluyor.

Bunu değiştirmek için buğdayda gümrük vergilerini düşürmek bir işe yaramaz.

Çiftçi eline geçen fiyatlar düştüğünde çiftçinin bir kısmı daha buğday, arpa üretiminden vazgeçer.

Bunun sonu tekrar gümrük vergilerini düşürerek ucuza buğday ithal etmeye çalışmaktır ki kuyruğunu tutmaya çalışan köpek gibi bir durum oluşur.

En iyisi buğdayda hiçbir işe yaramayan prim gibi uygulamalardan vazgeçip TMO’nun etkili alım yapması ve stok oluşturmasıdır.

TMO bürokratik bir kuruluş verimli olamaz deniyorsa o zaman etkili kooperatiflerin oluşması ve alım yapması için destek olmak gerekir.

Ancak böyle politikalar IMF, Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlarca hiç sevilmez.

Alınan gümrük vergilerini indirme kararı ise onlar tarafından alkışlarla karşılanan politikalar arasındadır.

Bu yazdıklarımız et için de aynen geçerli.

Orada da Et-Balık Kurumu, Süt Endüstrisi Kurumunun özelleştirilmesi benzer sonuçlara yol açtı.

Yeni kurulan Et ve Süt Kurumu güya alımlar yapacaktı.

Doğru dürüst bir uygulama göremiyoruz.

Uluslararası kuruluşlardan bağımsız politikalar oluşturmak hiç kolay değil.

Ancak güçlü olmak istiyorsak başka çare yok.

Onların beğendiği politikalar bizim için kötü politikalardır.

Onların eleştireceği politikalara ihtiyaç var.

Tayfun ÖZKAYA, 30 Haziran 2017