Anayasa değişikliğini gündemine alan AKP, referandum süresini 45 güne indirmek istiyor
Halkoylaması taktiği
Demokratik açılım ve yargı reformuyla ilgili olarak anayasa değişiklikleri yapmak isteyen AKP hükümeti, anayasa değişikliklerinde halkoylamasının süresini 120 günden 45 güne indiren yasa önerisi verdi. Bu öneri, AKP’nin halkoylamasını göze alarak bazı anayasa değişikliklerini TBMM’den geçirmek istediği yönünde yorumlanırken muhalefete de “ya destek ver ya da referanduma götürürüm” biçiminde gözdağı olarak nitelendiriliyor.ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - AKP, anayasa değişikliklerinde halkoylamasının süresinin 120 günden 45 güne düşüren yasa önerisi verdi. AKP’nin bu girişimi, demokratik açılım ve yargı reformuyla ilgili olarak halkoylamasını göze alarak anayasa değişikliğini gerçerleştirmeyi planladığı biçiminde yorumlandı.
AKP, anayasa değişikliklerinde halkoylamasının süresinin 120 günden 45 güne düşürülmesine ilişkin yasa önerisini, TBMM Başkanlığı’na sundu. Önerinin genel gerekçesinde,
“120 günlük süre, doğru ve çoğul bilgilere erişim ve kanaat oluşumu için gerekli olan sürelerin hayli üstündedir ve halkoylamasının güncelliğini eskitecek kadar da uzundur. Toplumu bu kadar uzun süre halkoylamasına yoğunlaştırmanın rasyonel demokrasi ilkeleri ile de bağdaşır yanı yoktur” denildi. AKP’nin bu sürpriz girişimi farklı senaryoları ve yorumları gündeme getirdi. AKP’nin belli bir stratejik planla bu öneriyi verdiği dile getirilirken kulislerde konuşulan yorumlar şöyle:
Anayasa değişikliği yapılacak: AKP, 2007 seçimlerinden beri anayasa değişikliği üzerinde duruyor. Önce yeni bir anayasa taslağı hazırlayan AKP, bunun gerçekleşmemesi üzerine türban değişikliğiyle yetindi. Ancak bu düzenleme de Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. AKP, kapatma davası sürecinde de siyasi partilerin kapatılmasını zorlaştırılması, Venedik kriterlerine bağlanması, Türkiye milletvekilliği, kamu denetçiliği, HSYK’nin yapısının değiştirilmesine ilişkin paketler hazırladı. Ancak muhalefetin anayasa değişikliğine yanaşmaması nedeniyle paketler tartışma aşamasında kaldı. Başbakan
Tayyip Erdoğan, demokratik açılım sürecinde uzun vadede anayasa değişikliklerinin yapılacağını açıkladı. Bu öneriyle, AKP’nin halkoylamasını göze alarak bir anayasa değişikliği yapmayı hedeflediği dile getiriliyor.
Muhalefete gözdağı: AKP’nin referandum önerisiyle, anayasa değişikliğine hiçbir şekilde yaklaşmayan muhalefete de gözdağı vermeyi amaçladığı kaydediliyor. AKP’nin,
“Hükümet nasıl olsa halkoylamasını göze alamaz” diyerek anayasa değişikliklerine destek vermeyen muhalefete,
“Ya uzlaşabileceğimiz maddelerde anayasa değişikliği yapalım ya da biz kendi bildiğimiz şekilde anayasa değişikliği yapar referanduma götürürüz” mesajı vermek istediği belirtiliyor.
İki sandık: Kulislerde AKP’nin olası bir erken seçim ya da zamanında yapılacak genel seçimde referandumu da yapabileceği, bunun için seçmenin önüne çift sandık koyabileceği konuşuluyor. Böyle bir yöntemin AKP için iki avantaj sağlayacağı, toplumda tepki yaratabilecek bir anayasa değişikliğinin ülkenin seçim havasına sokularak çok fazla tartışılmadan kabul ettirilmesi ya da seçimde kötü bir tablo olasılığına karşı anayasa değişikliğinin tartışılarak AKP’ye yönelik tepkilerin bertaraf edilmesinin hedeflendiğine dikkat çekiliyor.
Yasa önerisini veren AKP Grup Başkanvekili
Bekir Bozdağ, halkoylaması süresinin çok uzun olduğunu, konunun gündemden düştükten sonra halkoylamasının yapılabildiğini belirterek
“Tartışmaların yoğun olarak yapıldığı, herkesin kanaat sahibi olduğu dönemde sandığa gidilmesine imkân vermek gerekiyor” dedi. Bozdağ,
“120 günde vatandaş neyin referanduma götürüleceğini unutuyor” diye konuştu.
Erken seçim hazırlığıCHP Grup Başkanvekili
Kemal Kılıçdaroğlu, AKP’nin anayasayı da diğer yasalar gibi yol geçen hanına döndürdüğünü söyledi. Kılıçdaroğlu,
“Sayın Bekir Bozdağ, ‘Halkımız daha bilinçli oy kullansın diye 120 günü 45 güne indiriyoruz’
diyor. Halkın bilincine niye güvenmiyorsunuz? Böyle bir gerekçe olabilir mi? Çocuk mu kandırıyorsunuz? Bunlar erken seçimin işaretleridir” dedi. MHP Grup Başkanvekili
Oktay Vural da,
“Doğrusu vatandaşın oyuna müracaat etmektir. Madem bunu getiriyorsunuz, hadi şu açılım rezaletini vatandaşa soralım” diye konuştu.
CUMHURİYET, 8 Ocak 2010