News of Tartışma

BİLİM ve BİLİMSELLİK (30)
‘Alman İdeolojisi’ başlıklı yazı dizimizde XIXncu yüzyıl ‘Alman Felsefesi’nden sözetmiştik.
Bu ‘felsefe’nin önemli kişiliklerinden biri kuşkusuz Johann Gottlieb Fichte (1760-1814) dir.
Fichte, Bilim Öğretisi (Doctrine de la science-1794) başlıklı çalışmasında, ünlü ‘Mutlak Ben’ (Moi absolu ou souveraineté du Moi) kavramını öne sürmüştü.
Ancak Prusya’nın Fransa karşısında yenilgisinin ardından (Iéna-1806) ‘Ulusal Ben’ (Moi national) kavramını geliştirecektir.
İşte bu ‘Ulusal Ben’ kavramıyla, artık ilkçağdan buyana gelen Halk (Dèmos), yani birlikte oluşturulan egemenlik kavramı, ...

BİLİM ve BİLİMSELLİK (29)
Ali Demirsoy, « Bilim İnsanı kesinlikle temel bilimlerle uğraşan insanların edindiği bir unvandır.” Diyor ve ekliyor; “Bunun dışındakiler çok önemli işler yapsalar da, çok değerli insanlar olsalar da, toplumun sorunlarını çözen en önemli kişiler olsalar da onlar bilim insanı değil çalıştıkları mesleğe göre uygun bir unvanla anılmalıdırlar.”, « Bilim insanı kime denir, bilim nedir? », Yeni Muhalefet, 18 Nisan 2020
Anımsanacaktır, bu yazı dizisine başlarken, Lévi-Strauss’un da benzer bir tanım yaptığına ...

BİLİM ve BİLİMSELLİK (28)
Deyim yerinde ise, marksist sosyalistlerin belli bir kesimi, örneğin Lenin’in aksine, katı ve farklı bir enternasyonalizmi savundular.
Bunlar içinde, adı pek anılmayan Avusturyalı Josef Strasser ile Hollandalı Anton Pannekoek olmakla birlikte, en önemli kişi olarak Polonyalı Rosa Luxembourg anılmaya değer.
Luxembourg, Polonya’nın bağımsızlığı istemek yerine ‘kültürel özerklik’le (autonomie culturelle) yetinmesinden yanadır.
Burada iki noktanın altını çizmek gerekiyor: birincisi, Luxembourg’cu ‘kültürel özerklik’ ile daha sonraki dönemlerde çok savunulacak ve ardından suyu çıkacak ...

15 yıl önceye kadar tarımda kendine yeten ve ihraç eden az sayıda ülkelerden biriydik!
Yerli pilavlık pirinç’ adı altında tüketiciye sunulan pirinç, Yunanistan menşeli çıktı. Pirinç paketlerinde hem ‘Yerli’ hem de menşeinin Yunanistan olduğu yazıyor. CHP Edirne Milletvekili Gaytancıoğlu, “Artık ipin ucu kaçtı” dedi.

Yerli pilavlık pirinç adı altında tüketiciye sunulan pirinç, Yunanistan menşeli çıktı. 9 Eylül'de piyasaya sürülen pirinç paketlerinde hem ‘Yerli' hem de menşeinin Yunanistan olduğu yazıyor. CHP Edirne Milletvekili Okan Gaytancıoğlu, “Artık ...

BİLİM ve BİLİMSELLİK (27)
Napolyon Bonapart’ın XIX yy başında, Avrupa’daki ‘Devlet’leri ‘köstebek yumrusu’ (Köstebeğin toprağı küçük tepecikler olarak yığması) olarak tanımlamasına benzer biçimde, Engels de 1848 Devrimi günlerinde Avrupa’daki ‘halk’ları ‘halklar cümbüşü’ (poussières de peuples) olarak tanımlıyordu.
‘Halk’lar bir ‘toz bulutu’na benzetiliyordu da denilebilir.
Yani eğer her halkın bir ‘Devlet’i kurulacak olursa, günümüzdeki ‘çok kültürlülük’çülerin özledikleri gibi, gelecekte 2000’e yakın ‘Devlet’ –ulus’tan sözedilebilecekti.
Oysa daha 1848’lerde Almanya için, parçalanma yerine büyük ‘Alman Cumhuriyeti’nin kurulması desteklenecekti. ...

BİLİM ve BİLİMSELLİK (26)
Marksizm açısından ‘ulusallık’ değil ama ‘uluslararasıcılık’ın (internationalisme) belirleyici olduğuna ilişkin bir ‘yanlış kanı’ olduğunu söyledik.
Dahası bunun bir ‘galat-ı meşhur’ olduğu bile söylenebilir.
Nitekim Perry Anderson, ‘internasyonalizm’ konusunda, marksistler arasında bile bir ‘uzlaşı’ sağlanamamış olduğuna dikkat çekmektedir. (*)
Yine başta marksistler arasında olmak üzere, benzer bir tartışma ‘ulusallık’ konusunda yapılgelmiştir.
Örneğin Türkiye’deki ‘sol akımlar’ arasında, Stalin’in ‘Ulusal Sorun’u üzerine yapılan ‘ateşli’ tartışmalar anımsanabilir.
Oysa, Lenin, daha adı-sanı bilinmeyen Stalin’i, 1912 yılında ...

BİLİM ve BİLİMSELLİK (25)
Marx ve marksizmi eleştirenler, hemen 1848 Devrimi sırasında yazılan Komünist Manifesto’da yer alan şu tümceye gönderme yapmaktadırlar:
“Komünistler vatanı ve ulusallığı yok etmekle suçlanmaktadırlar. İşçilerin vatanı yoktur. Onlardan sahip olmadıkları bir şeyi ortadan kaldırmaları beklenemez”.
Bu tümceden kalkarak, komünistler için ‘vatan’, ‘ulus’, ‘ulusallık’, ‘kimlik’ vb konusunda artık herkes kendi kafasına göre bir yorum getirmekte ve bunu kanıtlamak için de ellerinde somut bir ‘kanıt’ olduğunu ileri sürmektedirler.
Oysa ilerledikçe görüleceği üzere marksistler ...

BİLİM ve BİLİMSELLİK (24)
‘Anayasal Yurttaşlık’ denilince, son yıllarda ilk akla gelen ad Alman filozof ve toplumbilimci Jurgen Habermas oluyor.
Oysa Habermas, salt ‘anayasal yurttaşlık’tan değil ama ‘ulusal yurtseverlik’ ile ‘anayasal yurtseverlik’i birleştirerek ulusötesi bir yurttaşlıktan sözetmektedir : (citoyenneté postnational)
Marx’tan esinlenen Habermas’ın ‘ulusötesi’ni düşünmesinden doğal bir şey olamaz.
Ancak O’na göre, gerçekte ‘yurttaşlık’tan çok ‘Anayasal Yurtseverlik’ sözkonusudur ve belirleyici olan İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ilke ve değerleridir. ...

BİLİM ve BİLİMSELLİK (23)
Miladî yazarımız Murat Somer’in, 455 sayfalık derlemesinde, ister isetemez kimi ‘doğru saptamalar’a da yer vereceğinden sözediyorduk.
Bunlardan biri de, gerek Fransız, İngiliz ya da Sovyetler Biliği ile yapılan ‘antlaşma’larda “temel motivasyonun etnik veya ideolojik değil, askeri ve siyasal (*) olduğu”dur (s.166 ve çoğu yerde).
O nedenle, özellikle İsmail Beşikçi’nin ‘Kürdistan’ın dört parçaya bölünmesi ve Kürt’lerin Türklerin ‘sömürge’si olduğuna ilişkin ‘tez’lerinin ne denli temelsiz olduğu gösterilmiş olmaktadır.
Gerçekten de, İsmail Beşikçi’nin, doktora ...

BİLİM ve BİLİMSELLİK (22)
Son sayımızda, ‘Ulus’un temel taşı olan ‘yurttaşlık’ kavramına biraz daha yakından bakmamız gerekmektedir demiştik.
Buradan, sanki çok yeni (ve farklı) bir şeymiş gibi ‘anayasal yurttaşlık’ kavramına gidilebilmektedir.
Böylece tüm çabalar, özellikle toplumsal bilimlerde, ‘billimsel buluş’ diye bir dizi ‘uydurma kavram’la araştırılacak konuyu daha çok karmaşıklaştırmaya varmaktadır.
Örneğin ele aldığımız ‘sosyal bilim ödülü’ almış ‘Milada Dönüş’ başlıklı çalışma, ‘standart anlatılar’ ve ‘standart dışı anlatılar’ın bir derlemesi olarak, ilgili ilgisiz bir dizi ‘yazar’ ...