News of Tartışma

BİLİM ‘ÜZERİNE’ (8)
‘Bilim’ ve ‘bilinç’ sözcüklerinin Türkçe’de olduğu gibi diğer dillerde aynı kökten geldiğini görüyoruz: Bilmek. [Science/savoir)
‘İnsan’ın kendi bilincine varmasına (otonomi kazanmasına) ise ‘orijinel insan’ demiştik, ki bu özünde bir ‘üretim süreci’ne karşılık gelmektedir.
‘Doğal’ (naturel) insan ise ‘tüketim süreci’ne karşılık gelmektedir.
İşte tarih boyunca, daha doğrusu Homo Eractus’la birlikte bu ikili düzen (dichotomie) süregelmiştir denilebilir.
Ancak bütün süreçlerde olduğu gibi, insanlık süreci de eşzamanlı (synchronique) ve artzamanlı (diachronique) bir biçimde işlemektedir.
Ki ...

BİLİM ‘ÜZERİNE’ (7)
Diğerlerinde olduğu gibi, bu yazı dizimizde de geçen her sözcük ya da terimin genel okuyucu kitlesinde, kendi kodlanış biçim ve düzeyine göre bir ‘anlam’ı olabilecektir.
Örneğin ‘ahlâk’ denildiğinde, saymaya bile gerek yok, onlarca tanım (daha doğrusu betimleme) yapılabilir.
Yabancı dillerden geçen ‘moral’ sözcüğüne bakalım.
Kuşkusuz anglo-sakson geleneğine uygun ‘morel’ diye de dillendirilen bu sözcüğü, en azından ‘bugün moralim bozuk’ ya da ‘güne iyi bir moralle başlıyoruz’ türü tümcelerde kullanmak pek dikkatimizi çekmeyebilir. ...

BİLİM ‘ÜZERİNE’ (6)
Kuşkusuz ‘bilim’, denildiği üzere, ‘fildişi kuleler’de yapılan bir ‘uğraş’ değildir.
Öncelikle ‘güncel yaşam’ın gereklerine yönelik olacaktır.
Örnek olsun, bugün Türkiye’de, döviz kuru, faiz, enflasyonla ilgilenmeyen bir tek kişi bulamazsınız.
Neredeyse herkes ‘ekonomist’ olmuştur.
Partilerin oy oranlarının nasıl artıp eksildiğini ölçen ‘sosyoloğ’ mu dersiniz, parti politikalarını eleştiren ‘siyaset bilimci’ mi ya da düzenin bozulmasında ‘ahlâk’ın yeri üzerine düşünmeyen mi kalmıştır?
Kurtuluşu ‘ilim’de arayan cemaatçiler de cabası.
Ki bu sonuncuların ‘alim’liği ile ‘ilahiyat’ yani ...

BİLİM ‘ÜZERİNE’ (5)
‘Bilimsel düşünce’ye ancak ‘ideolojik kalıp’ların kırılarak ulaşılabileceğini söylemiştik.
Ne var ki, burada ‘felsefî bakış’, ‘bilim yöntemi’, ‘zamanın ruhu’, ‘çağının çağdaşı’ ve benzeri onlarca terim, anlayış ve kavramın işin içine karışacağı apaçıktır.
Bununla birlikte, bütün bu ‘düşünce örgüsü’ üç ana grupta toplanabilir.
Kuşkusuz bunların başında ‘Kuram’ (teori) yer alacaktır. Ki o da, bireyin ‘kendisi’, ‘özne’ ya da ‘somut insan’ ve onun ‘sosyal konumu’nu (ya da sınıf) da içermektedir.
İkinci küme, var olan ‘ideoloji’ ...

İTE BAK !
İte bakıyorum, daha doğrusu itlere bakıyorum.
Sözde hayvanseverler sokak köpeklerine yem veriyorlar.
İtler yem yerine neredeyse birbirlerini yiyecekler.
Yemler yerlere serilmiş, toz toprak içinde.
Fransa’da, otuz milyon dost diye köpek ve kedilerden söz ediliyordu. Şimdilerde sayılarının daha da artmış olması olası.
Ve sahipsiz köpekler için yaygın bir tür ‘şirket’ var; SPA. Yani Hayvanları Koruma Şirketi (Société Protectrice des Animaux).
‘Dernek’ demek belki daha doğru, ki bir tane de ben kurmuştum.
SPA’daki köpeklere ...

BİLİM ‘ÜZERİNE’ (4)
Şimdi ‘sınırsız özgürlük’, ‘serbestiyet’, ‘liberal’, ‘libertaire’, ‘libertarien’ deyim ya da anlayışlarının (notion) çözümlenmesine gelmiş bulunuyoruz, demiştik.
Eee bu deyimler ‘üzerine’ yeniden konuşup yazmak ‘bilim’ mi diye sorulabilir.
Önce şuradan başlayalım; Durkheim’den itibaren sosyologlar, sosyal olguları (fait) bir ‘şey’ gibi ele alırlar, örneğin politik davranışlar, sevgi-saygı, cinsiyet konuları birer ‘şeymiş’ gibi ele alınmaktadır.
Ancak benim kişisel davranışım toplum içindeki davranışımla aynı ‘şey’ değildir. Çünkü kişisel davranış ‘sosyoloji’ değil ama ‘psikoloji’nin konusudur.
Ya da ...

BİLİM ‘ÜZERİNE’ (3)
Michel Clouscard ile devam edecek olursak; onun en yakın arkadaşı olup ölümünden sonra onun görüşlerini, en doğru biçimiyle anlatan Dominique Pagani’ye de göndermeler yapacağız.
Örnek olsun Clouscard’ın “Idéologie du désir” başlıklı çalışması, ilk bakışta ‘zevk ideolojisi’ olarak çevrildiğinde, bilim yanlısı ve ideoloji karşıtı bir yazarın sanki ‘zevk’ karşıtıymış gibi olduğu anlaşılabilir; oysa anlatılmak istenen ‘doğal zevkler’in bile ‘ideolojik’ bir yapıya büründürülmesinden yakınılmasıdır.
Peki ama bu ‘değişim’, hatta müdahale ile ‘değiştirmek’ işlemi (muter) ...

BİLİM ‘ÜZERİNE’ (2)
Bir bilimsel araştırmada kullanılacak sözcük, terim, deyim ve kavramları tanımlamaya, Hegel’e atfedilen “En iyi bildiğimiz şey onu hiç bilmediğimizdir” sözüyle ‘başlamak’ gerektiği söylenebilir. (1)
Türkçesiyle ‘sıfırdan başlanacak’ demektir.
İşte tam da bu nedenle etimoloji, felsefe için ‘fausse piste’ olmaktadır. Çünkü belli bir noktada tıkanmaktadır.
Bununla birlikte, her araştırma konusu, örneğin doktora gibi, ‘konunun felsefesi’ne girmek demek olmadığı için, ancak ve sadece konunun ‘üzerine’ kimi açıklamalar yapılabilecektir.
İşte bu ‘üzerine konuşup yazmaya’ Fransızcasıyla ...

BİLİM ‘ÜZERİNE’
‘En Büyük Bozkurt’ başlıklı yazımı bitirirken
« En azından, bu kez olsun, ‘bana göre’ diyerek bilir-bilmez yorum yapmak yerine, bu kavram ve sembollerin ‘adam gibi’ tartışması yapılabilsin isterim.
Ee bunun için, esaslı bir ‘bilimsel araştırma yöntemi’ne gereksinme vardır değil mi ama?
Bu yorum yapan aklı-evvellerin hangisi doğru dürüst bir ‘bilim tanımı’ yapabilir diye soralım bakalım» demiştim.
Tanımlamak işinin kendisinin de ‘tanımlanma’ya gereksinmesi var aslında.
Ancak, örneğin ‘tanımlama’yı ‘betimleme’den ayırdetmeyi beceremeden ‘bilim’ tanımına gidilemeyeceği ...

TÜRKİYE’Yİ YENİDEN SEVMEK
Fransa seçimlerinin ardından, ülke içi ve dışında bir dizi ‘yorum‘ yapıldı.
Kimi ‘politik’, kimi sosyolojik ve kimi ‘pratik‘ diyelim.
‘Politik’ derken, politika (la politique) ve ‘siyaset’ (le politique) ayırımı yapmak istiyorum.
O nedenle sağcılar kaç oy aldı faşistler kaç oy; komünistler kaç oy aldı sosyalistler kaç; solcular kaç oy aldı ekolojistler kaç diye bakmayacağım.
‘Aşırı’ diye nitelendirilen ‘Başıdik Fransa’ (FR- la France İnsoumise) hareketinin lideri Jean-Luc Mélanchon’un ‘Fransa’yı yeniden sevmek zamanı’ (On ...