News of Tartışma

KAVRAMLAR GÖÇÜ (IV)
Soyarıtım (Eugénisme)
Darwinizmin genel olarak ‘bilimsellik’e kazandırdıklarına yeri geldikçe değineceğiz.
Ancak, eğretilmeli (métaphorique) olarak, nasıl başkalaşıma (métaphormose) uğratıldığına ilişkin örnekler arasından, aynı zamanda meteorolojinin kurucusu tarafından kurulan soyarıtım (eugénisme) kuramına bakalım.
Sosyal darwinizmin çok ileri götürülerek onun nasıl tam karşısına çıkarılmış olduğuna ilişkin bir örnek olması bakımından da öğretici olacak.
Özünde, doğabilimciliğin (naturalisme) doğrudan topluma uyarlanmasının bir biçimi olarak soyarıtımcılık, toplumsal ilerleme açısından bireysel yetkinliğe dayanmaktadır.
Yani ‘doğal düzen’de, bireyler yetkinlik ve ...

KAVRAMLAR GÖÇÜ (III)
Madem ki, Darwin’in ekonomist Malthus’un çalışmasından esinlendiği söyleniyor, o zaman Malthus’un kimden esinlenmiş olabileceği sorusu akla gelebilir.
Malthus’un ‘nüfus ilkesi’ olarak bilinen ve açlık ve sefaletin ‘nedeni’ni çalışan kesimlerin artış hızının gıda maddeleri artış hızından yüksek olmasına bağlayan ‘matematiksel’ kanıtlaması, doğrudan ‘Doğal Düzen’ci biyolojist Linné’nin matematiksel kanıtlamalarına dayanmaktadır.
Öncelikle vurgulanması gereken, biyolojistlerin keşfi olan ‘doğal düzen’ anlayışının (notion), ekonomi yazınında ‘klasik’ olarak da anılan ve en doğrusu ‘arkaik’ ekonomi politik düşünürleri diyeceğimiz ...

KAVRAMLAR GÖÇÜ (II)
‘Evrim Kavramı’ Öncesi Doğal Düzen Kavrayışı
Darwin’in ‘insan maymundan türemiştir’ benzeri bir ‘tez’ ya da ‘kuram’ı olmadığını söylemiştik.
Kaldı ki, kendi ‘araştırma nesnesi’, ‘evrenin tarihi’ üzerine bir ‘yasa’nın olup olmadığı değildi.
O, sadece, kendi dünya turu boyunca, değişik iklim kuşaklarında yaşayan hayvan ve bitki topluluklarının farklılığını ‘açıklamak’ta ve kendi ‘bulgu’larının o güne değin geçerli olan her tür canlının Nuh’un Gemisi türü ‘tek bir kaynaktan’ doğmuş olduğu ‘anlayış’ıyla çeliştiğini saptamış olmaktaydı.(*)
İsveçli Doğabilimci ...

KAVRAMLAR GÖÇÜ
Başlarken
Tarihte ‘Kavimler Göçü’ gibi bir olgu var.
Göçen kavimler, göçtükleri yerde yaşayan toplumlar ve ya da uygarlıkları şu ya da bu biçimde değiştirip dönüştürüyorlar.
Öykü uzun, ancak biz burada sadece bir benzerlikten dolayı, ‘Kavramlar Göçü’ diyoruz.
İlerledikçe görüleceği üzere etki ve sonuçları biribirlerine çok benzemekte.
Her yazımızda olduğu gibi, alçakgönüllü olmayan bir ‘sav’ ile, yeni yazı dizimizi başlatıyoruz diyelim.
Esin kaynağımız, Bir Bilimden Diğerine- Gezgin Kavramlar [D’une science à l’autre- Des Concepts ...

LOGOS ve PATHOS
‘Siyaset’ ve ‘politika’ arasında ayırım yapmak gerekir deniyor, kimsenin umurunda değil.
‘Bilim’ ile ‘ideoloji’yi ayırmak gerekir deniyor, kimse anlamaya çalışmıyor.
Durup dururken ‘Logos’ ile ‘pathos’ da nereden çıktı denilebilecektir, o zaman.
Öyleyse, bu üç ikilinin, gerçeğe üç ayrı ‘bakış’ olduğunu söyleyerek başlayalım.
Kimilerinin pek dikkatini çekmemiş olsa da, Dr Recep ile Dr Davutoğlu arasındaki söz düellosunun, özünde Türkiye’nin önünde çözmek zorunda olduğu, en önemli ve en öncelikli ‘sorun’u olduğunu ortaya çıkarmıştır diyeceğim. ...

ASKERÎ ÜCRET (III)
Asgari ücrette sıra son sözleri söylemeye geldi diyelim.
Diyorduk ki, asgari ücrette üçyüz-beşyüz lira artış olmasının, insanî ve toplumsal olarak ‘anlam’ı, ne eksik ne fazla solda sıfır kadardır.
Öncelikle bu ‘asgari ücret’i kim, nasıl belirliyor ona bakmak gerekiyor.
Sözde en büyük ‘toplumsal sözleşme’lerden biridir.
O, zaman bu sözleşmenin yapılmasında hem ‘hakem’ ve hem de ‘son söz sahibi’ olan kadına bakacağız.
Kadından çok çirkin bir kuzgun yavrusunu andıran bu kadıncağız demokratik olarak mı ...

ASKERÎ ÜCRET (II)
Asgari ücretle ilgili yazım, asgari ücretin ‘büyüklüğü’ ile ilgili değildi, bu bir.
Kuşkusuz insanca yaşamın ‘en asgari düzeyi’nin belirlenmesi iyi bir şeydir.
Ancak Türkiye’de, o arada kimi ülkelerde, asgari ücretin belirlenme biçimi doğru değildir, bu da iki.
Üçüncüsü ve benim ‘sorunsal’ımı oluşturan ise, genel olarak toplumsal bilim ve özel olarak ‘ekonomi politik’in Türkiye’deki hali pür melalidir.
Örnek olsun, hatırı sayılır bir ekonomi profesörü, televizyon programında, ücretlerdeki bir bir Tl’lik artışın ‘ekonomi’ye dört ...

« ASKERÎ ÜCRET »
Bugünlerde ‘Asgari Ücret’ tartışmaları yapılıyor ya, çoğu yurttaşımızın ayırdında olmadan söyledikleri gibi, özde bir ‘askerî ücret’ sözkonusudur.
Değil mi ki, bizim ekonomistlerimiz de, ekonomiye ‘müdahale’yi, bir ‘askerî komut’ gibi düşünmektedirler.
Demirel’in dediği gibi, ‘kim ne veriyorsa ben beş fazlasını vereceğim’ de denilebilir.
Böylece daha çok halkçı ve modaya uysun diye söyleyelim, daha çok ‘sosyal bakışçı’ olunduğu sanılır.
Asgari ücret 2500 mü olur 3500 mü pek önemli değil aslında.
Yani ‘ekonomiye müdahale’ ...

SİYASET ve POLİTİKA
Bir süredir Siyaset (La politique) ile Politika (Le politique) ayırımı üzerinde duruyorum.
Bildiğim kadarıyla bu ayırım, ilk kez Claude Lefort (Essais sur le politique : XIXe et XXe siècles, Paris, Seuil, 1986) tarafından ele alınmıştır.
Lefort, Fransa’da ‘sosyal liberal’ olarak anılan François Guizot (ve diğerleri) ile liberal Benjamin Constant türü yazar ve düşünürlerin, ‘demokrasi’yi Aristo ve Monstesquie türü düşünürler gibi ‘hükûmet biçimi’ olarak ele aldıklarını ileri sürüyor.
Oysa, ‘demokrasi’ bir toplum biçimi ...

ALTI OK’UN ‘ÇENTİK’İ
CHP’nin amblemi olan ‘Altı Ok’un birinde ‘çentik’ olduğu biliniyor.
Dördüncü en büyük ok.
Ne var ki, sıralama Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Milliyetçilik, Laiklik, Devletçilik ve Devrimcilik şeklinde mi olacak, yoksa Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Laiklik ve Devrimcilik şeklinde mi olacaktır ?
Geçekte, 3 Şubat 1937’de Anayasa’nın ikinci maddesi olarak, önce Devletçilik ve sonra Laiklik sıralanmıştır.
Sıralamanın ne önemi var, özde bu ilkeler bir ‘bütün’ oluşturmaktadır denilebilir.
Oysa, oklardaki ‘çentik’ ilk sıralamada ‘Laiklik’ ilkesine, ikincide ...