News of Feza TİRYAKİ

SANAT, SANATÇI

“Ünlü sanatçı hayatını kaybetti.” İki gündür haber başlıklarında bu var. Daha önceki günün aynı özneli haberi de başlıklardan bir türlü kalkmadı, arayan görür (Özne, tümcede yüklemin bildirdiği işi, oluşu, kılışı yapan. Yüklem, tümcede iş, oluş, yargı bildiren sözcük.). Sanatçı özneli bir haber daha: “Ak Saray’da sanatçı zirvesi.” Bu haberi şöyle verenler de oldu: “Ünlü sanatçılar Ak Saray’da.”

Milliyet, haberi böyle verdi: “Sanatçılar Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda.” Diğerleri aşağı yukarı şunu dediler: “Sanatçılardan sürpriz ziyaret.” “Sarayda ...

BİRİ İPİ ÇEKTİ


İki örneği hep verirler: Biri, ipi çekilen örgü. İpi çekilen örgü, ister yeni örülüyor olsun, ister bitmiş bir kazak, hırka, çekilme sürerse yok olur gider. Ortada örgü mörgü kalmaz, dağınık bir ip yumağı kalır. Diğeri, devrilen domino taşının halk arasında bilinen örneği. Buzağının ipini gevşetmek. Sonra olacakları seyretmek…

Toplumun düzenine, kurumlarına, onları bozmak amacıyla küçük bir hareket bile yapsanız etkisi kestirilemez. Bu, çok bilinen öyküyü, değişik değişik anlatırlar. Sonuç değişmez. İşinde gücünde ...

Görmüyor musun?


Sökülüyor temelin, kalktı ana ilkelerin,
Çöküyor Türk devleti görmüyor musun?
Nerede kurumların, kaldı mı ulusal eğitimin?
Çöküyor Türk devleti görmüyor musun?
*
Kopmuş çok eskiden bu yılanın kuyruğu!
Sömürgeciyle yobaz, sana kurdu pusuyu!
Yeraltında boy sürdü yıllarca hain soylu!
Çöküyor Türk devleti görmüyor musun?
*
Türk çocuğu yayılmacıya kimliksiz tutsak,
Türk'üm doğruyum demek çoktan beridir yasak,
Atatürk ilkeleriyle nasıl yüreği çarpacak?
Çöküyor Türk devleti görmüyor musun?
*
Atatürk’ün köşkü gözlerine batmıştı,
Onarım yapa ...

ELLER ELLER


İnsanı hayvandan ayıran elleridir der düşünürler, insan bilimciler… İnsana benzeyen tek el, maymununmuş hayvanlar arasında. O da başparmağının güçsüzlüğü, küçüklüğü ile insan elinden ayrılırmış. Kavrama, sıkma, tutma yeteneği eksik el… Başparmağı yetersiz… Bu nedenle insan gibi evrimleşme geçirmemişler. Ünlü bir bilimcinin, başparmağın bu işlevine, “ Tanrı’nın varlığının kanıtı işte bu,” dediği söylenir.

En önemli organımız, beynimizdir, bizi biz eden. Beyin, el olmayınca, bir elin yardımı olmayınca ha olmuş, ha olmamış… İnsanlık, elle beynin ...

RESİM


Eski yılın, en önemli olayı, bence “ Resim.”

Boş beşik gibi boş, bir ulusun çığlığının beyaza boyanmış resmi gibi, irkiltici, iç acıtan bir boş duvar. Bomboş duran, boş boş bakan, boşluktalığı, içi boşluğu, hiçi, tenekeliği, tamtakırlığı, değersizliği anlatan boş duvar.

Milli Güvenlik Kurulu Toplantısı, yılın son gününde yapılan toplantının resmi iki gündür ortalıkta. Bilgiağında bu resmi görmeyen, duymayan, ertesi gün gazetelerde görmüştür… Toplantı yeni sarayda, yeni salonda yapılmışmış. Bir önceki toplantıdan tek ayrı yanı ...

Sizce Bunlar Gülmece mi?
Halet Efendi

Her şeyleri gibi, “Osmanlı Dönemi” fıkraları da, içerik olarak, gerici, çağdışı, sevimsiz, çirkin…

Güzel dilimizle, olduğu kadar güzelleştirmeye çalıştım bu anlatıları. Her anlatıya bir düşünüş (felsefe), bir yaşam öğretisi ekleyerek. Ayıptır söylemesi (övünmek gibi olmasın), yeryüzünün en büyük, en varsıl, en eski dilidir Türkçe. Diller içinde en bilimsel yapılı, söyleyişi en akışlı, en üretken, en düşmanını korkutan, sevenini kendine bağlayan dil Türkçeyle ne okusak ne yazsak az geliyor, ...

GENÇLERLE DİLİMİZ ÜZERİNE SÖYLEŞİ

“DİLİMİZ KİMLİĞİMİZDİR”


1 Kasım 1932’de Büyük Millet Meclisi’nin açılışında söylemiştir Atatürk:

“Türk dilinin kendi benliğine, aslındaki güzellik ve zenginliğe kavuşması için bütün devlet teşkilâtımızın dikkatli ve alâkalı olmasını dileriz.”

Aynı yıl, (26 Eylül- 6 Ekim) Birinci Türk Dil Kurultayı yapılmış. Türk dilini ulusal kültürümüzün eksiksiz bir anlatım aracı durumuna getirmek, bunun için de yazı dilinden, Türk diline yabancı unsurları atmak, temel unsurları öz Türkçe olan ulusal bir dil yaratmak; bunun ...

HAYDİ ORADAN!


Her ulusun sevgi sözcükleri kendine özgüdür. Sevgimizi anlatırken birine, bir şeye, başka hiçbir dilde yeri olmayan, yabancı dile çevirisi duyana gülünç gelen Türkçe deyimler kendiliğinden ağzımızdan dökülüverir:

“Gözü gibi, canı gibi sever” sevdiğini, Türkçede insan. Canı, bir tanesidir sevdiği, ciğerinin parçasıdır. Bu da yetmez, “Gözünün bebeği gibi” sevdiğini söyler seven. “Günahımız kadar da sevmeyiz” sevmediklerimizi. “Gözden çıkarılır,” sevilmeye değer olmayan. “Sev beni, seveyim seni” sevgisizlere, bencillere güzel bir karşı koymadır. Hem, “Göz gördü, ...

KUŞBAKIŞI


Arada olaylara kuşbakışı bakmalı. Nasıl bir anıtı kuşbakışı izlerken daha iyi tanırsan, bir resme kuşbakışı bakınca eğrisini doğrusunu bir anda görürsen, olaylara bakış da öyledir.

İçindeysen, baktığın yerden, tuttuğun koldan olayı bilirsin; çevreden etkilenmemek elde değildir…

Güzel ülkemizi, bir de uzaktan görseniz, yalnızca, içinizde tükenmez bir özlemle, sevgiyle, onu duyumsayarak, dünyanın başka bir yerinden ülkenize bakmaya çalışsanız, gördüklerinize şaşar kalırsınız…

“Bir düşte miyiz? Bütün bunlar gerçek olamaz! Uyurgezerler mi sarmış ortalığı? Kim bu körler, ...

Eşek Oğlu Eşek


“Eş’oğlu eşek” (eşekoğlueşek) bizim küfrümüzdür, bu sözün çevirisi, karşılığı yabancı dillerde yok.

Her ulusun sevdiği, küfür saydığı hayvanlar ayrı ayrı.

Biz niye eşeği aşağılamışız üstünde düşünmek gerek. Eşek, her işe koşan, tatlı tatlı iri kara gözleriyle gözümüze bakan, dik başlı, inatçı olduğu söylenen bir binek hayvanı. Köylünün başyardımcısı. Nasrettin Hoca’yla anılan, aptalca sevimliliğin simgesi bir hayvan. “Eşek gibi çalışma,” boğaz tokluğuna işe koşmadır. “Eşek sudan gelene kadar dövme,” aradaki sürenin uzunluğunu anlatan, ...